Extrapolerend vanuit hetgeen ik in mijn vorige bijdrage schreef over ‘Stupidity’, heb ik nog wel enige belangrijke aanvullende observaties, voor wie geïnteresseerd is.
Tegen de achtergrond van mijn stelling dat ‘Doomers’ het ideale materiaal zijn om ‘Stupidity’ vleugels te geven, is mijn conclusie dat ‘covid’ die functie heeft. Het is daarbij onbelangrijk of het de ‘Hand van God’ was die dat virus in ons leven bracht, of dat ‘bandieten’ die rotzooiden met ‘Gain-of-Function-Research’ er iets mee te maken hadden. Evenmin is het van belang of iemand veel vertrouwen had in de ‘vaccins’, of dat men van meet af sceptisch was. Zoals ik in mijn vorige bijdrage al stelde, kun je ‘onlogische’ argumenten opvoeren om te komen tot een (achteraf bezien) juiste keuze. Maar in een complexe situatie kun je ook volstrekt ‘logische’ bezwaren hebben tegen een bepaalde keuze waarover een ‘consensus’ is, die echter (naarmate er meer ‘data’ binnenkomen) wegvallen tegen andere argumenten.
HIER een ‘Ted-lezing’ die u wellicht al was aanbevolen in de kantlijn van de ‘link’ naar het ‘YouTube’-filmpje die ik gisteren bijsloot, waarin de presentator op overtuigende wijze betoogt dat we niet lekker bezig zijn met al die ‘Lerende Organisaties’. De gegeven voorbeelden zullen velen tot de verbeelding spreken, of wellicht was u op enig moment zelf een warm pleitbezorger van de ‘technieken’ die André Spicer hekelt. Of u heeft er leuk aan verdiend. Hij breekt een lans voor het waarderen van mensen in een organisatie die ‘Bullshit!’ roepen, en die nuttig zijn als de ‘Advocaat van de Duivel’. Anderzijds begrijpt iedereen dat als je je organisatie daarmee afvult, er ook nooit iets uit de fabriek komt rollen.
Het nut van ‘contraire geesten’ zien we op maatschappelijk niveau terug in de ‘cabaretier’, en de ‘satiricus’. Maar op het moment dat van hen gevraagd, of verwacht wordt dat ze ‘hun verantwoordelijkheid nemen’, of het halve land gemesmeriseerd achter hen aan sjokt, of publicaties en zenders hen selecteren op hun ‘kwaliteit’ om de kudde te inspireren, is het klaar. Tegelijk is het bereik van ‘grappen en grollen’ uiteindelijk bescheiden voor wie streeft naar een degelijk, ‘logisch’ fundament, omdat er een sterk nihilistisch element zit in ‘humor’. In het verleden voegde ik wel ‘links’ toe naar fragmenten uit de optredens van George Carlin. Andere favorieten van mij die ‘niet kunnen’, zijn Bill Burr, en Daniel Tosh, en dan kies ik met opzet geen Nederlandse voorbeelden, om weg te blijven uit de alles verzengende cultuur van ‘fanclubs’. De ‘fanclub’, de ‘lifestyle-groep’, de ‘actiegroep’, en de ‘politieke partij’ zijn bij uitstek organisaties die ‘Stupidity’ tot norm verheffen.
De schoonheid van Cipolla’s benadering was dat hij ‘Vijf Wetten’ formuleerde, maar hij was uiteraard beslist niet de eerste die tot de conclusie kwam dat ’Stupidity’ een groter gevaar was dan ‘Malice’. Nagenoeg alle belangrijke denkers die na de ’Tweede Wereldoorlog’ omkeken in verwondering, trokken de conclusie dat ’Stupidity’ vele malen belangrijker was dan ‘Malice’, en net als Cipolla onderkenden ze dat ook gecultiveerde, en hoog opgeleide mensen ’Stupid’ konden zijn. Dietrich Bonhoeffer kwam al tot die conclusie in de gevangenis tijdens de oorlog. En in talloze eerdere bijdragen van mijn hand over ‘psychotische’ ontwikkelingen heb ik hier verwezen naar de studies van Hannah Arendt, en Elias Canetti. Canetti was, volgens mij, iets belangrijks op het spoor, waar hij bestudeerde hoe kritische geesten op enig moment werden ‘ingevangen’ door de ‘Massa’, en er in opgingen, of er zelf leiding aan begonnen te geven, ook al wisten ze dat het niet deugde.
Het dilemma voor de ‘contraire denker’ is dat zijn of haar bereik haast per definitie gelimiteerd is, omdat het vergt dat je geen onderscheid maakt tussen vrienden en gezworen vijanden. Het is ‘Bullshit’. Het is ’Stupid’. Maar een valkuil is evident dat je ook ‘Bullshit’ en ’Stupid’ moet kunnen zien bij jezelf om effectief te zijn. Mijn suggestie op dit blog is daarom om meer ’nederigheid’ in te bouwen in alle organisaties met bestuurlijke verantwoordelijkheid, en om krachtig afstand te nemen van het idee dat een middelpunt-zoekende organisatie, zoals de ‘consensus-wetenschap’, leidend kan zijn. Laat ‘de markt’ het uitzoeken. Luister niet naar mij, ga uw eigen weg, maar laat mij met rust.
In deze fase waarin we ons nu bevinden wordt het gevaarlijk. Niet uniek voor mij. Maar net zo goed voor u, als u het overigens totaal met mij oneens bent. De aard van dat gevaar valt lastig te voorspellen op het individuele niveau. En daarom is er ook niet één evident juiste keuze om tenminste niet zelf ‘geveegd’ te worden door ‘Stupidity’. Dat is ook het geniale van wat Cipolla formuleerde, dat ook de ‘hulpeloze’ mens, én de ‘bandieten’, samen met de ‘intelligente’ mens (binnen zijn definitie), niet opgewassen zijn tegen ‘Stupid’. U en ik hebben daarbij geen zekerheid over de vraag of we zelf onderdeel zijn van de ‘oplossing’, of van het ‘probleem’. Als we ‘Bullshit!’ riepen toen de ‘experts’ een ‘Intelligente Lockdown’ adverteerden, op jacht naar ‘kudde-immuniteit’, en toen dat een hopeloze mislukking werd, diezelfde ‘experts’ aan kwamen zetten met hun ‘vaccins’, en het vooruitzicht van ‘kudde-immuniteit’ als voldoende burgers waren ‘gevaccineerd’, waarop we opnieuw ‘Bullshit!’ riepen, omdat die ‘vaccins’ niet immuniseren, en wellicht juist nieuwe ‘varianten’ via ‘immunity escape’ de sporen geven, dan hadden we gelijk. Maar het betekent nog niet dat je ons dan nu maar de sleutels van het RIVM moet geven. Het betekent dat we nederiger moeten worden als collectief, en beter moeten luisteren naar ‘contraire geesten’, inplaats van hen te censureren, en collectief weg te zetten als ‘Wappie’. Het is de ‘Hoogmoed’ die het handelsmerk is van de ‘Stupid People’. En dat ze zelf net zo goed slachtoffer zijn van hun eigen beleid, is exact wat Cipolla ook stelt.
In al mijn eerdere bijdragen waarin ik u op het hart drukte om niet in te stappen bij organisaties die willen dat u Rutte, de Jong en van Dissel, en al die journalisten en presentatoren, in het hart van een ‘Groot Complot’ plaatsen, heb ik u gevraagd om in overweging te nemen dat ze allemaal ‘goede bedoelingen’ hebben. Sommigen vallen in de groep van de ‘hulpelozen’, als we Cipolla’s kwalificatie aanhouden, maar het overgrote gedeelte is ‘Stupid’. Mijn probleem was, en is, dat je mensen die ‘Stupid’ zijn niet bereikt als je hen voorhoudt dat ze ‘Stupid’ zijn. Niet anders dan wanneer je mensen afstoot door hen aan te duiden als ‘Wappie’. Maar het is nu écht crisis! Niet alleen rondom ‘covid’, maar werkelijk ieder beleidsterrein wordt gedomineerd door ‘Stupid’. En lieve woordjes, oproepen om de dialoog niet uit de weg te gaan, charme, handreikingen, waarschuwingen, constructieve voorstellen, helpen niet meer. Als u besluit mij te helpen om dit inzicht ingang te doen vinden, doet u mij dan één groot plezier: Stel niet dat u het allemaal beter weet! Want voor u het weet benoemen ze u tot commandant van de stoottroepen. Houd het bij ‘marktwerking’, de noodzaak van een volstrekt logisch fundament, consequente en consistente wetten en regels die voor iedereen in gelijke mate gelden, met een bestuur dat ver weg blijft van de ambitie om alles voor iedereen te willen zijn, en ook nog stuurt op basis van een streven naar gelijke uitkomsten, wat onherroepelijk ‘Stupid’ tot norm verheft.
Het streven zou moeten zijn om de ‘tucht van de markt’ zijn werk te laten doen in het overgrote gedeelte van alle gevallen, en alleen regulerend op te treden om de grootste verschrikkingen buiten de deur te houden. Accepteer het als men u uitmaakt voor ‘Stupid’ (‘Wappie’), en blijf kalm. Focus op de feiten, de argumenten, en wijs op ‘authority bias’ wanneer mensen u weerspreken door u te verwijzen naar hun ‘Prize-Fighters’, de ‘experts’. In het bijzonder als het evident is dat die ‘experts’ steken hebben laten vallen in het verleden, of als ze eerder ‘bandieten’ waren die rotzooiden met de onderzoeksresultaten. Zoek de problemen niet op door een ‘nihilist’ (een ‘cabaretier’ of een ‘satiricus’) uit te dagen, tenzij die een te grote broek aantrekt, en zich opwerpt als een partijdige voorvechter van deze of gene publieke zaak.