Volgens de Belg Aleksandr Skorobogatov leidt Poetin een criminele organisatie.
De in het westelijke gedeelte van Belarus geboren schrijver behoort tot de stroming van het 'absurdisme', en wellicht dat we daar de verklaring moeten zoeken. Hij roept in NRC op tot oorlog tegen Rusland, voor het te laat is. Voor hem is Navalny de enige rechtmatige leider van het 'Democratische' Rusland. Dit zijn desperate geluiden. De extreem rechtse oligarchen-kliek in de 'diaspora', met hun bellicose aanhang, voelen hoe het momentum hen ontglipt. Alles gaat verkeerd voor hen.
Het was een affront toen Poetin bij zijn recente toespraak tot het parlement de hitsers in binnen- en buitenland simpelweg negeerde, en alle aandacht schonk aan de ontwikkeling van Rusland zelf. Als ik er van overtuigd was dat Poetin Europa en de Verenigde Staten ten grave wilde dragen, dan zou ik hier schrijven dat types als Skorobogatov wel geheim agenten van de GRU moeten zijn, waar ze ons uitnodigen zelfmoord te plegen. Maar zo zit Poetin er volgens mij niet in.
Het bereik van lieden zoals deze Belgische auteur is nog altijd groot in ons deel van de wereld. Wat betekent dat het zeker niet ondenkbeeldig is dat we ritueel zelfmoord plegen op golven van blinde en onredelijke haat, hoe dan ook gestructureerd en gemotiveerd. Mij gaat het er niet om Poetin de hand boven het hoofd te houden. Die redt zichzelf wel. Maar ik zou graag zien dat we onszelf dit niet aandoen. Dat we bij zinnen komen voor er geen weg terug meer is. Skorobogatov schrijft dat hij niet begrijpt waarom we niet ingrijpen. Hoe dan Aleksandr? Zelfs als je alle verhalen gelooft die westerse geheime diensten en vijanden van Poetin in ons deel van de wereld over ons uitstorten, is de vraag hoe je Poetin nu nog zou kunnen stoppen.
Er zijn machten die echt draconische 'sancties' voorstaan, waardoor Rusland zou worden afgesneden van Europa. Uiteraard 'Nordstream II' afkappen, en Rusland uit 'SWIFT' zetten. Het komt mij voor dat Poetin al rekening houdt met die mogelijkheid. Het is niet de wens van Poetin of de partijen in het Russische parlement, en het zal de Russische regering voor problemen stellen, en de uitvoering van de voorgenomen economische verbeteringen vertragen. Zal het Poetin bedreigen in zijn politieke macht, of zullen de Russen ons aanwijzen als de agressor? Ik denk dat laatste. Maar niet alleen dat. Ik schat in dat de spankracht van de Russische economie nu, door de relatie met China, zo groot is, dat wij in ons eigen zwaard vallen.
Zonder aardgas zijn de 'Groene Plannen' vooralsnog onuitvoerbaar. En andere bronnen dan het Russische gas zijn een utopie. En dan hebben we het over de langere termijn. Een abrupte onderbreking van de levering, door welke ontwikkeling dan ook, betekent dat Europa vacuüm trekt. Ook het wegvallen van Rusland als afzetgebied voor zekere producten, en de import uit dat land bezijden energie, de overvliegrechten, en culturele uitwisseling, als het zover zou komen, gaat er in hakken. De kans dat Europa desintegreert als het die kant op gaat, is mijns inziens beduidend groter dan dat Rusland bakzeil haalt. De Russen praten nu al niet meer met de EU, en alleen met de regeringen van landen die hen niet constant in het verdomhoekje trappen. Toch is er maar één 'partij' die baat heeft bij het uiteenvallen van de EU, en dat zijn de Britten.
De 'omgeving' van Navalny is Brits. Russische 'expats' met een Brits paspoort. En een keur aan organisaties die hem munitie aanreiken, en zijn oorlogskas op peil houden. Brits, of landen die de Britse vorstin als hun 'soeverein' erkennen. Waarmee echter niet gezegd is dat Skorobogatov weet voor wie hij werkt, en wat de gedroomde uitkomst is van zijn 'manager', die Assange nog altijd gevangen houdt, en nu ook Assange's rechterhand op een flut-aanklacht heeft veroordeeld. En die moeten Rusland gaan 'bevrijden'? Zoiets als Libië, Irak, Afghanistan?
De Russen stellen recent een poging om Loekasjenko in Belarus, de geboortegrond van de Belgische auteur, te vermoorden te hebben verijdeld. Dat westerse veiligheidsdiensten staatshoofden van landen die een eigen koers varen liquideren, is geen nieuws. Het kan zijn dat Skorobogatov zoiets als gedroomde uitkomst voor zich ziet. Een politieke moord. En dat hij het alleen al daarom nodig heeft Poetin af te schilderen als een moordenaar van zijn helden, ook al was het juist Poetin die er druk op zette om ervoor te zorgen dat ze werden opgespoord, en berecht. En ook al strijden Moslim-extremisten uit Tsjetsjenië in Oekraïne en elders aan de kant van Skorobogatov's vrienden tégen de Russen. Het zijn van die ongemakkelijke feiten waar we ons in het westen geen raad mee weten.
Steeds als ik weer zo'n virulent stukje anti-Russische propaganda tegenkom in NRC probeer ik mij voor te stellen wat diegene drijft? Hoe zou zijn vader, acteur en theatermaker, die in Stalingrad vocht, en tussen de andere patriotten uit de Sovjet tijd begraven ligt op de schitterende begraafplaats Vagankovo in Moskou, tegen het activisme van zijn zoon aankijken? Zou hij hem prijzen, of verfoeien? En hoe zou dat uitpakken voor de met een Belgische getrouwde schrijver? Van welke uitkomst droomt hij, als de relatie tussen de VS en Rusland nu al slechter is dan tijdens de 'Koude Oorlog'? Een nucleaire Holocaust? Een nieuw 'IJzeren Gordijn'? Of is het meer een 'PR-pose' om de verkoop van zijn boeken te stimuleren? Heeft Poetin ooit iets onaardigs over zijn boeken gezegd? Is het zijn liefde voor 'Pussy Riot' en de 'Cocaïne' die hem in de 'Zevende Hemel' terecht deed komen, zonder weg terug? In 2012 schreef hij al dat het vonnis van de rechter in de zaak tegen 'Pussy Riot' zou bepalen of Poetin nog een toekomst had. Beetje té 'absurdistisch' voor zijn beurt gesproken, en zijn eigen markt verziekt? En dan nu, samen met de redactie van NRC hopend op een politieke moord of de bom? Fascinerend.