'Zijn we het anti-China van deze coronacrisis?', vraagt Tom Jan Meeus in zijn column voor NRC.
Hij ziet in het gezwabber, de onvolledige informatie, tegenstrijdige instructies, en stapsgewijze escalatie richting totale 'Lockdown', alleen maar lichtpuntjes. Zo doen wij dat in gidsland Nederland! 'China, eat your heart out!'
Wellicht heeft hij nog niet meegekregen dat degenen die corona krijgen vertellen dat het beslist niet iets is om naar uit te kijken. Dat er ook mensen dood gaan die niet al ziek, zwak of gebrekkig waren, en dat je, voor je sterft, het gevoel hebt dat je stikt, terwijl er iemand naalden door je lijf ramt. Terwijl dat streven naar 'groepsimmuniteit' bij nader inzien toch onhaalbaar is, we dweilen met de kraan open, en de schade aan de échte economie hoogstwaarschijnlijk niet meer te repareren is. En zeker niet als dit door de trage start nog maanden langer duurt dan nodig.
Nou heeft hij zelf een 'essentiële baan', als 'journalist-in-zelf-quarantaine' thuis met zijn telefoon en zijn laptop, maar het is de vraag of 'inlikken' bij de regering nu de betere keuze is om die baan veilig te stellen. Waarmee ik overigens niet beweer dat hij het uit kille berekening doet. Ik denk dat hij het oprecht meent. Hij ziet het door die bril. Als een buitenkansje om 'autoritaire regimes', meer in het bijzonder de Chinezen en de Russen, een lesje te leren. Want zo beziet hij elk probleem. Het is een geconditioneerde reflex. Een 'Pavlov-reactie'.
In deze zin bevindt hij zich in de basis aan de kant van Trump, die van de Verenigde Staten zegt dat het land niet 'gebouwd' is om in 'Lockdown' te gaan, maar zal hij zeker wel wat op te merken hebben over het streven om eind maart de deuren weer te openen voor 'business', wat simpelweg betekent dat velen zullen sterven door corona, waarvan de meesten zonder enige vorm van zorg, afgezien van een vluchtig woord van een priester wellicht, en wat 'community care'. Zie het als verschillende manieren om te reageren op de kreet uit het kraaiennest van de Titanic, dat er recht vooruit een ijsberg opdoemt uit de nevel. Trump en Meeus willen beiden niet horen dat er in zo'n situatie geen andere optie is dan te luisteren naar de kapitein, die maatregelen neemt om die ijsberg te vermijden. Trump wil er volgas dwars doorheen, en gooit biljoenen Dollars op het vuur om de motoren op hun piekvermogen te krijgen, want de Titanic is het sterkste schip ooit gebouwd. En Meeus eist, hoe Nederlands, een 'werkoverleg', en verzoekt de man in het kraaiennest om naar de brug te komen waar alle officieren bijeen zijn geroepen om te bepalen of ze nu het beste volle kracht achteruit kunnen geven, links om die berg zullen varen, rechts er omheen, of toch als Trump er recht doorheen. Het resultaat is vergelijkbaar, omdat de tijd ontbreekt. Tenzij Trump gelijk heeft, en de Titanic die ijsberg kan hebben, dan is vol gas nog de betere optie, omdat je dan het risico vermijdt dat je in die ijsberg vastloopt.
Het uitsmeren van deze virale en economische crisis over een lange periode, tegen de limiet van de 'IC-capaciteit' aan, en ver voorbij wat de begroting kan dragen, is inderdaad wel karakteristiek voor ons land, waar we moeten luisteren naar de 'experts', die elkaar vervolgens verdringen voor de camera, en in de krant, met volkomen tegenstrijdige adviezen, maar zonder elkaar openlijk af te vallen. Zo was 'polderen' nooit bedoeld, maar dat is wel wat we ervan gemaakt hebben.
Het is een 'Schijt aan Corona!'-mentaliteit, die grappig is totdat die viraal gaat omdat mensen het als een uitdaging zien corona te trotseren. Of ze in China vol bewondering naar ons lichtende voorbeeld kijken betwijfel ik. Het is nogal dom. Beetje 'stoned', of op de pillen. Geen gevaar zien. Onvolwassen. 'Hoezo staat dat licht op rood! Dat bepaal ik zelf wel!' Zoals Meeus ook terecht schrijft, doen wij niet aan verbieden. Elke wet in Nederland is een advies. Maar om de schatkist te vullen zetten we lukraak borden neer en stoplichten, en flitsers. En vervolging is afhankelijk van het toeval. Als een opgewonden meute vindt dat het tijd is om die heks op de brandstapel te gooien, dan vinden we in het ruime aanbod wel een wet om dat mogelijk te maken. Tot die tijd vliegen de kogels je om de oren, en struikel je in het bos over het chemische afval, maar vertellen de statistieken ons dat het veiliger is dan ooit.
Eerlijk gezegd denk ik niet dat Rutte ook dat plan had om deze corona-crisis nou eens leuk te gebruiken als uithangbord voor onze karakteristieke 'polder-aanpak', en China te laten zien hoe je dat doet. Ik denk dat hij ook verrast is door 'experts' die niet met één mond praten, waardoor hij op vrijdag stellig iets zegt, om het op zondag al weer te moeten herroepen. Ik denk ook dat de 'wiskundige modellen' waar NRC onlangs lovend over schreef als het 'neusje van de zalm' in de strijd tegen een pandemie, niet zo goed waren als de redactie ons voorhield. Dat er enkele 'variabelen' (zoals de mens) niet helemaal goed geprogrammeerd waren. Het is niet het enige 'automatiseringsproject' van de overheid waar je uitroeptekens bij moet plaatsen omdat ze levensgevaarlijk zijn.
Wat ik nou zie als het grootste gevaar voor Meeus en mensen zoals hij, met inbegrip van alle 'experts' en 'pratende hoofden' die nog wel hun huis uit komen, is dat het sentiment echt dramatisch om kan slaan als de 'IC-afdelingen' vollopen omdat we te laat zijn gestart, en als de economische schade daadwerkelijk zo groot blijkt dat velen nooit meer aan werk komen, terwijl het schaarse geld dat er nog is naar de 'essentiële beroepen' gaat, totdat de boeren met hun 'hooivorken' er een eind aan maken. Ook wel 'revolutie' genoemd. Voor hen is het te hopen dat er super-snel een doorbraak komt, en dat er een vaccin gevonden wordt, of een medicijn dat het ergste leed, en de kans op overlijden dramatisch vermindert, en de ijsberg recht vooruit smelt als sneeuw voor de zon, maar dan sneller. En voor ons, de 'niet-essentiële' burger trouwens ook.
Bepaalde bedreigingen kun je maar beter niet te licht opvatten. Dat is niet goed voor je gezondheid, ook al krijgt het virus jou niet te pakken, omdat je in 'vrijwillige thuisquarantaine' je stukjes mag typen om China een poepje te laten ruiken.