U heeft vast wel eens ergens gehoord, of gelezen, dat iemand neerbuigend over een ander zei dat hij, of zij, een ‘One Trick Pony’ was.
Doorgaans in de context van iemand die ooit ‘leuk’ was, ‘goed kon zingen’, of ‘goed kon schrijven’, maar inmiddels is het voorspelbaar, vervelend. Dat risico loop je als je begint met een blog uiteraard ook. ‘Ja, nou weten we het wel!’. Zeker als zo’n blog, column, vlog, ‘YouTube’-kanaal, of ‘theatershow’ een bron van inkomsten is, zal er een neiging zijn om steeds ‘militanter’ te worden, met als risico dat de partner, de kinderen of de vrienden het moeten ontgelden. Tenzij betrokkene de kwaliteit in huis heeft om de eigen horizon te verleggen. Wat kan betekenen dat men de bezoekers, abonnees, kijkers die eerder wel interesse hadden kwijtraakt, als die niet meebewegen, maar daar komen dan anderen voor in de plaats.
Via mijn eigen ‘X’-ervaring kwam ik een bijdrage tegen van een antropologe die haar eigen ‘bedrijfje’ heeft, waar zij zich verhuurt als ‘gastspreker’, ‘presentator’, of ‘sparring partner’ in een debat. Trots liet ze de bezoekers van haar website weten dat ze beslist géén ‘One Trick Pony’ was, en dat wie haar een tweede, of derde keer huurde, er op kon rekenen dat men opnieuw verrast was. Samen met een miljoen andere ‘Influencers’ die ons land inmiddels rijk is, zie je daar de meest uiteenlopende technieken die bedoeld zijn om het ‘gehoor’, of de ‘kijkers’ gevangen te houden. Eind vorig jaar was ik in Parijs, in een bekend warenhuis met een kerstboom van lichtjes, en een wereldberoemd dakterras, en het stond overal stijf van de aanstellers die zichzelf filmden, of bewonderaars hadden meegenomen om opnamen te maken voor hun ‘vlog’.
Alweer geruime tijd geleden schreef ik over een boek van een Nederlandse journalist die in Engeland werkt, en beschreef hoe de ‘Brexit’-voorhoede, met hun ongekroonde koning Boris Johnson, op de universiteit van ‘Oxford’ leerde ‘debatteren’ in ‘debating clubs’. Terwijl hun formele educatie niet veel voorstelde. Nagenoeg altijd iets in de ‘consensus’-sfeer, waar je geweldig uit de verf komt met al die ‘debating techniques’. Sommigen hebben er een ‘neus’ voor hoe ze de ‘oppositie’ moeten ontregelen, anderen maken er een studie van, en verzamelen mensen om zich heen die hen adviseren, maar die ook dienen om de ster van hun ‘debating champion’ te laten stijgen aan het firmament. In het spraakgebruik duidt men hen aan als ‘populisten’. Ze menen niet wat ze zeggen, ze hebben er nog geen seconde over nagedacht, ze kunnen het niet in een context plaatsen, maar het levert ‘hits’, ‘likes’, ‘bezoekers’, ‘kijkers’, ‘abonnees’, of ‘stemmen’ op. En dus geld, aanzien en macht. Waar nodig gebruiken ze de ‘One Trick Pony’s’ (experts) om hen te helpen, maar ze laten ze het volgende moment net zo makkelijk weer vallen als een baksteen, en geven hen dan nog een trap na.
De échte expert is per definitie een ‘One Trick Pony’. Alleen nieuw bewijsmateriaal kan hem of haar overtuigen, terwijl de échte expert steevast zal weigeren om zich te identificeren met een standpunt zonder dat hij of zij dat van alle kanten heeft bekeken, en weet hoe het zit. Hij of zij is wel bereid mee te doen aan discussies waarin wordt gespeculeerd over wat de uitkomst van nader onderzoek zou kunnen zijn, maar eerst dat onderzoek afwachten. Wat we tegenwoordig door beeld zien schuiven als expert, zijn nagenoeg allemaal ‘experts’. Kletskousen met pretenties, behangen met een bepaalde status, die leunen op de neiging van mensen om iemand met een ‘witte jas’, of in een ‘uniform’, of met een kantoor in een ‘Torentje’, of een imposant kantorencomplex in ‘Brussel’, te ‘zien’ als een ‘autoriteit’, terwijl het een populist en onbenul is. Een intellectuele kameleon, zonder geweten.
Nou wordt u hier moe van mijn verwijzingen naar dat werk van Carlo Cipolla, waardoor ik hier een soort langspeelplaat word met een beschadiging, waardoor die blijft hangen. Een ‘One Trick Pony’. Terwijl dat luchtige werkje amper kan worden gepresenteerd als bruikbaar bewijs. Als dit een commercieel blog was geweest, dan had ik mijzelf geen dienst bewezen. Niet dat ik te klagen heb over de belangstelling voor wat ik schrijf, maar bij de commerciëlen gaat het er ook om de aandacht vast te houden door jezelf keer op keer opnieuw uit te vinden. Kijk naar de politiek, waar de PvdA in 2008 zitting had in het kabinet ‘Balkenende IV’, daar de ‘Eigen Bijdrage’ introduceerde, om dan nu de PVV te verwijten dat ze ‘kiezersbedrog’ plegen door niet met hen mee te stemmen om die ‘Eigen Bijdrage’ te verlagen, waardoor de kosten echter alleen maar hoger worden. Afschaffen levert ook een besparing op aan de kant van de administratie en controle. En dat zou best de uitkomst van de formatiebesprekingen kunnen zijn, maar waar ‘Links’ daar nu mee komt is het evident politiek opportunisme, en een opzichtige poging om de formatie te ontwrichten. Eén groot circus, waar je je niet zult vervelen, omdat je voortdurend op het verkeerde been wordt gezet door de ‘Usual Suspects’, die als een drol in de pispot ronddraaien, en met alle winden meewaaien, als het maar stemmen oplevert, en politiek opponenten kapot maakt.
Wilders is zelf allerminst vies van ‘debating techniques’, en Thierry Baudet lust er wel pap van. Saai wordt het niet snel bij hen. Maar wat levert het op? Baudet kan met zijn twee resterende partijgenoten in de Tweede Kamer naar hartelust gebruik blijven maken van alle denkbare ‘debating techniques’, maar Wilders zit ineens in een volkomen andere positie. Terwijl zijn politieke tegenstanders alles uit de kast trekken om hem weg te houden bij de regeringsmacht, en vol op het orgel gaan, in de hoop de formatie te torpederen. Ik heb niet op Wilders gestemd, en niet op Baudet, alhoewel ze onder die speklaag van retorische vaardigheden en studentikoze trucs wel terecht zekere kwesties op de agenda plaatsen die om een oplossing schreeuwen. Uitgaande van mijzelf, worstel ik altijd weer met de vraag of een minder ‘luidruchtige’ benadering niet beter is? U kon hier ook terecht voor bijdragen waarin op minder luide, ‘saaie’ toon aandacht werd gevraagd voor problemen rond migratie, de economie, oorlogen, en een virus dat door mensen was gemaakt in een laboratorium, als een ‘Gain-of-Function’-product, en vermoedelijk opzettelijk is uitgezet als een biologisch wapen, eerder dan dat het lekte uit dat laboratorium. Hoe de vaccin-boeren er al op waren voorbereid, en wat de gevaren waren van die vaccins, en de hele hysterische aanpak van die pandemie. Maar levert dat dan wél een aandachtig gehoor, en debat op? Nee. En dat komt niet omdat de ‘schreeuwers’ en de ‘populisten’ met hun overdrijvingen dat standpunt in diskrediet brengen, maar omdat de ‘schreeuwers’ en ‘populisten’ die er niets over willen weten de vrije hand krijgen van mensen die beter (hadden moeten) weten.
Kortom, ik luister wel naar de ‘populisten’, maar zij niet naar mij. En dat kan ik niet veranderen. Dat moet vanuit de mensen die op zoek zijn naar correcte informatie zélf komen. Wat nagenoeg altijd vergt dat je eerst even op je handen moet blijven zitten, en door de ‘debating techniques’ heen moet prikken. Ja, leuk mevrouw, dat u nu verrassend fris en nieuw klinkt, maar is dat méér dan dat u weet wat mensen willen horen? Als we uw eerste schreden op het glibberige pad van de informatievoorziening volgen tot wat u nu beweert, zien we dan een intellectuele ontwikkeling, of een aaneenschakeling van opportunistische ‘stondpunten’? Standpunten die u verliet omdat ze, bij nader inzien, volkomen flauwekul waren. Dus ‘Stupide’ binnen die matrix van Cipolla, slecht voor uzelf, én slecht (advies) voor de samenleving. En realiseert u zich dan dat u, volgens Cipolla, daarmee gevaarlijker bent dan iemand die het slecht met ons voor heeft? Dat het niet uitmaakt hoe hoog uw ‘IQ’ is, of uw opleiding, en dat u geen expert bent, maar een ‘expert’? De allergrootste valkuil is dat je zelf niet ziet dat je wel degelijk óók ‘Stupide’ kunt zijn. Om die reden trek ik zelf niet meteen mijn sabel als iemand mij ‘Dom’ noemt, ook al ben ik er voor mijzelf van overtuigd dat ik het beter zie dan degene die mij voor ‘Dom’ uitmaakt, om hem of haar onmiddellijk neer te sabelen met mijn ‘superieure’ kennis. Het afpellen van deelnemers aan een debat tot je bij de kern komt is een tijdrovende zaak, en onze ‘attention span’ is met de jaren steeds korter geworden. Dat is jammer. Want de ene keer pel je alle ‘BlaBla’ af, en ontdekt je een goudklomp, maar veel vaker, helaas, stuit je op ‘Gebakken Niks’. Ik doe wat ik kan om u, en mijzelf, niet teleur te stellen, en louter goudklompen aan te bieden, verpakt in veel woorden, soms lastig taalgebruik teneinde dicht bij ‘zuivere’ definities te blijven, en aan te geven waarom het oppositionele standpunt ‘Gebakken Niks’ is, ook al wordt het u aangeprezen door mensen die niets te verwijten valt, omdat ze ‘Goede Bedoelingen’ hebben.
Een ‘One Trick Pony’, een expert, ben ik niet. Wil ik ook niet zijn. Ik ben juist iemand die van heel veel onderwerpen genoeg weet om niet uit te glijden, en ik verveel mij als het richting haarkloverij gaat, omdat het geen praktisch nut meer heeft. Het mooie voor mijzelf is dat er daardoor altijd wel weer iets opduikt waar ik nieuwsgierig naar ben. Ik verveel mij geen seconde, kom tijd tekort, maar kan niet garanderen dat de weerslag van mijn reis altijd even boeiend zal zijn voor de bezoekers van dit blog. Haat, woede, onmacht en soortgelijke emoties kunnen van een ‘generalist’ een ‘One Trick Pony’ maken. Ik hoop daarvan verschoond te blijven.