Uit de slotzin van mijn vorige bijdrage mag u niet de conclusie trekken dat ik neerkijk op ‘vrijwilligers’.
Waar ik op neerkijk, is een maatschappij die cynisch ‘vrijwilligers’ exploiteert. Dat je je ouders, of je kinderen, of de buren, of vrienden een handje helpt bij een ‘klus’, of als hun gezondheid hen tijdelijk in de steek laat, is gewoon elementair fatsoen. Er is ook niks tegen op een ‘vrijwillige brandweer’, waarbij capabele burgers worden opgeleid om bij brand te helpen met blussen. En grote kans dat de rechtbank anders oordeelt, maar het is helder dat een niet onaanzienlijk deel van de Nederlandse bevolking begrip heeft voor de ‘vrijwillige politie’ die demonstranten weghield bij een kinderfeest in Dokkum, door de aanvoerlijn van professionele demonstranten uit een ander deel van het land door te knippen.
Dergelijke vrijwilligers bewijzen de samenleving een dienst, waar een permanente organisatie te duur zou zijn voor die gemeenschap, of het probleem dat het hoofd geboden moet worden slechts sporadisch voorkomt, en een zekere creativiteit vereist om het netjes op te lossen, waar een formele organisatie te star voor is. Een ‘vigilante’ die een wetsovertreder op heterdaad betrapt, en die boef geheel spontaan in de kraag vat, daar heb ik persoonlijk geen moeite mee, zolang de wet die wordt overtreden ook algemeen erkend wordt binnen de samenleving als cruciaal voor het functioneren van de maatschappij zoals die ons voor ogen staat. Dat wordt in de hedendaagse praktijk steeds lastiger, omdat we verzuipen in de wetten, gedoogconstructies, jurisprudentie, regelgeving, uitzonderingsbepalingen, sancties, en discriminerende bepalingen om deze of gene te ‘verheffen’.
‘Vigilantes’ die permanent in touw zijn omdat de overheid verzaakt, daar heb ik geen vrede mee. Dito waar het de zorg betreft, of de verdediging van het land en haar grenzen. Met inbegrip van de morele grenzen. Op enig moment dat ik zie dat een groep beschikt over een ‘woordvoerder’, ben ik er klaar mee. En als iemand uit Dokkum in de kroeg zit te mopperen op ‘Zwarte Piet’, en een opstandige brief schrijft naar het ‘Dagblad van het Noorden’, bewijst hij of zij ons allemaal een dienst. Maar als je een busreis organiseert vanuit een ander deel van het land om een kinderfeest te verstoren, ben je geen ‘vrijwilliger’, maar een geobsedeerde dwingeland die nog moet leren wat geciviliseerde mensen verstaan onder een ‘dialoog’.
Daarmee zeg ik niet dat het onbetamelijk is dat je als groep je stem verheft in een ‘demonstratie’ die is gericht tegen een praktijk of misstand binnen de samenleving, en ik erken dat door dergelijke manifestaties soms spanningen in de samenleving op scherp worden gezet. En zo’n demonstratie vraagt natuurlijk om een organisatie, en initiatiefnemers. Dat zijn niet altijd pure vrijwilligers, die spontaan reageren op een misstand. Dus dat levert niet zelden een conflict op, waarbij de overheid tot taak heeft te voorkomen dat het uit de klauw giert. Geen gemakkelijke opgave als groepen binnen de samenleving lijnrecht tegenover elkaar staan.
Rond ‘Dokkum’ liep het uit de klauw, omdat ‘Stop Blackface’, een niet bijster Nederlands klinkende belangenorganisatie, met zusterorganisaties in de Verenigde Staten, die ‘News’ in de aanbieding heeft, ’T-shirts’ verkoopt, aan ‘Crowdfunding’ doet, en ‘Zwarte Piet’ op Angelsaksische wijze Nederland uit wil schoppen (‘Kick Out’), en zich beroept op het oordeel van de ‘Verenigde Naties’, en niet zozeer op het Nederlandse volk, op een stel Friese vrijwilligers stuitte die de traditionele ‘Intocht van Sinterklaas’ als kinderfeest wilden beschermen als een stuk ‘cultureel erfgoed’. Het doet sterk denken aan Bonifatius, de Engelsman die met een klein legertje de Friezen het ‘Woord van God’ kwam brengen, namens ‘Rome’, en de ‘Heilige Bomen’ van die heidenen omhakte om te bewijzen dat zijn God sterker was dan die Goden van die achterlijke Friese boeren en vissers. In Dokkum ging die vlieger uiteindelijk niet op, en liet Bonifatius het leven. Maar nu gaat het er dus om de katholieke heilige Sint Nicolaas juist uit de wind te houden.
Op zijn merites bekeken is het een klucht. Iets wat volwassen mensen normaal gesproken met een schouderophalen afdoen als ‘jij jouw ding, en ik het mijne’. Maar de ‘Stop Blackface’-activisten krijgen op alle niveaus hulp van de centrale overheid. Het veroorzaken van een verkeersopstopping wordt opgeblazen tot een halsmisdrijf dat niet kan worden afgedaan met een simpele schikking, maar in een heus showproces, kort voor de volgende ‘Intocht’, tot Stalinistische proporties wordt opgeblazen. En ik ben niet helderziend, maar ik vrees dat als het vonnis van de rechter de eis van het Openbaar Ministerie volgt, de overheid martelaren creëert.
De eisen voor een ‘schadevergoeding’ vanwege het ‘leed’ dat de ‘Stop Blackface’-activisten is aangedaan, waarbij iemand aan die ervaring zelfs een ‘Post-Traumatische-Stress-Stoornis’ zegt te hebben overgehouden, is zo Amerikaans als het maar kan. Geld, geld, geld. De exploitatie van je hoogst persoonlijke aandoening is in dat land tot kunst verheven, en er autonoom de oorzaak van dat niemand nog een vinger uitsteekt als je wordt getroffen door het noodlot, want voor je het weet heb je een ‘claim’ aan je broek. Wat in de Verenigde Staten doorgaat voor een ‘vrijwilliger’ is dan ook een héél ander beest dan wat we daar traditioneel in Nederland onder verstaan. Het is in die contreien ‘Big Business’.
Steeds meer Nederlanders beginnen te begrijpen waarom sommige ‘bloggers’, zoals ondergetekende, zoveel misbaar maken over ‘NGO’s’, miljardairs die ‘investeren’ in ‘vrijwilligerswerk’, en politici die met subsidies smijten om hun hobby in de verf te zetten, en ‘Bullshit’-banen scheppen. Zelfs als ze vrede hebben met ‘Roetveeg-Pieten’ betekent dat nog niet dat Nederlanders niet beseffen dat er iets grondig mis is met de wijze waarop we ons ‘vrijwillig’ richting de slachtbank laten leiden.