Een van de favoriete onderwerpen in de uitzending van 'Goedemorgen Nederland', is de opvoeding, in de context van criminaliteit, en ouders die niet deugen.
Ook elders is dat een thema dat gretig aftrek vindt bij programmamakers. In zekere zin is het de echo van ons verlangen naar veiligheid, waar ik afgelopen week over schreef. In het publieke debat is daarbij niet altijd duidelijk waar crimineel gedrag begint, en ophoudt. Wat deels wordt veroorzaakt door waslijsten met 'gedoogconstructies' en jurisprudentie waaruit we de conclusie moeten trekken dat bepaald gedrag op het eerste gezicht verboden lijkt, maar de rechter in de praktijk niet tot het opleggen van straf overgaat.
Als je er Nederlanders naar vraagt, willen ze dat ook zo. Ze zijn wars van 'digitale' oplossingen, en menen dat in nagenoeg alle gevallen het 'goede gesprek' en het 'gezonde verstand' de beste uitkomst geeft. Dat 'liberale' karakter van ons land maakt dat 'vrijdenkers' in andere landen ons land beschouwen als een Paradijs, terwijl moralisten deze 'postzegel' op de wereldkaart beschouwen als een 'Sodom-en-Gomorra'. Maar er hangt 'verandering' in de lucht. En dan doel ik niet op onze eveneens spreekwoordelijke 'maaiveld'-cultuur, waarin iedereen die excelleert bij de enkels wordt afgeknipt, wat in het verleden langs een andere, oneigenlijke weg de wildgroei nog enigszins in toom hield.
Hoewel het nog niet direct zichtbaar is in de wijze waarop we de bestaande wetten handhaven, en de vonnissen die worden gewezen, staat het publieke debat bol van de moralistische thema's, en druipt de verbolgenheid over onrecht en criminaliteit van het beeldscherm, en de krantenpagina's. Waarbij we allemaal onze eigen favoriete onderwerpen hebben, maar er tegelijk volstrekt zeker van zijn dat alle andere inwoners van ons land blij zouden zijn als dat kwaad dat ons uit onze slaap houdt voor eens en altijd, met wortel en tak, uitgeroeid zou worden.
Bestaande wetgeving maakt de onmiddellijke invoering van een knevelstaat die zijn weerga niet kent mogelijk. We verzuipen in de wetgeving die elk denkbaar gedrag strafbaar stelt als we stoppen met gedogen, en rechters meer de letter van de wet zouden volgen, inplaats van de 'geest'. Op dit moment hebben we daar hoe dan ook de 'opsporingscapaciteit' niet voor, en zijn de 'speurneuzen' die belast zouden worden met het inrekenen van wetsovertreders daartoe niet in staat, omdat hun training en dagelijkse werkzaamheden er niet op aansluiten. Maar zo nu en dan zie en hoor je ook uit die hoek dat men er naar snakt 'groen licht' te krijgen om 'op te treden'. Ook bij velen van hen ligt de 'honkbalknuppel' in de achterbak, om die beeldspraak maar even te gebruiken.
Katalysator afgelopen jaar was dat verhaal van Jan Terlouw over dat 'touwtje' dat vroeger uit de brievenbus hing, ook al is Terlouw allesbehalve een 'Law-and-Order' type. Ik roep hem hier dan ook niet aan als getuige, al bevindt hij zich wel in het moralistische kamp. Maar dan van het soort waar je de grachten in Amsterdam mee kunt dempen. De 'Rousseau-adepten' die als het fundament onder hun religie, dat ze verkopen als 'wetenschap', uitgaan van het idee dat de mens 'goed' wordt geboren, met een 'schone lei', die daarna door de ouders, leerkrachten en andere autoriteiten in onze maatschappij wordt 'beschreven'. Rousseau bewees zelf al dat die theorie niet deugde door de zorg voor zijn kinderen uit te besteden aan het weeshuis, omdat hij geen tijd had voor die mormels. Maar hij kon er leuk over schrijven……….
Het alles overstijgende gevaar is 'overcompensatie'. We wegen allang niet meer zorgvuldig alle voors en tegens af, om dan tot een afgewogen oordeel te komen. We zoeken, en volgen 'trends' en 'hypes'. Als we ons ervan bewust zijn dat we overdrijven, dan beschouwen we dat als ons 'goed recht', want het onrecht dat we menen waar te nemen moet worden afgestopt. Dat anderen in je omgeving je letterlijk nemen, en je lynchen als je halverwege afhaakt omdat (voor jou) het doel bereikt is, houdt het werk in de wereld. Maar al die dynamiek zorgt er nu wel voor dat we het zicht op hoofd- en bijzaken volledig kwijt zijn, en allerlei onbedoelde 'neveneffecten' de maatschappij behoorlijk aan het wankelen brengen. Wat je terugziet bij politici en commentatoren die zich nu zorgen maken over het 'populisme' dat ze zelf welbewust in het leven riepen om het 'momentum' te creëren dat ze nodig hadden voor hun 'beleid', en dan nu niet begrijpen waarom die geest niet meer in de fles wil.
Een complicerende factor is dat de 'deskundigen' die de regering adviseren, en ons komen uitleggen waarom bepaald gedrag de kop opsteekt, gedrild zijn in het accepteren van dat 'Blank-Slate' dogma van Rousseau en zijn adepten. Gewelddadige jongeren? 'Verbied geweld op de televisie!' Meer inbraken? Maak van je huis een bunker, en laat geen waardevolle spullen achter! En steeds meer mensen denken bij zichzelf: 'Dat kan niet kloppen……'. Het kan niet waar zijn dat een volledig steriele wereld uiteindelijk een zegen is voor de mensheid. Het bestaat niet dat een mens gelukkiger is in een afgesloten gebouw, zonder kleuren of breekbare spullen, waarin iedereen, voor zijn of haar eigen veiligheid, een dwangbuis draagt. Dus is een zekere tolerantie, en incasseringsvermogen, met inbegrip van de consequentie dat 'Darwin' zo nu en dan toeslaat, onvermijdelijk. Maar wat willen we nou wel, en wat niet?
In de jaren zeventig steeg het aantal inbraken spectaculair. De belangrijkste oorzaak was het gebruik van verdovende middellen. Duur, nog geen 'hoogconjunctuur', en het verlaagde de 'natuurlijke drempel' van de vrees voor consequenties. Een rigide handhaving van het verbod op verdovende middellen werd als onwenselijk gekwalificeerd, maar inplaats van drugs vrij te geven, en de handel te controleren, werd gekozen voor de tussenweg van het 'gedogen'. De prijs van verdovende middelen daalde, waardoor het aantal inbraken afnam. Wel eiste 'Darwin' zijn deel in de vorm van doden, en mensen die niet meer functioneerden, en door het gebrek aan controle op de kwaliteit, waren dat er meer dan nodig. Bovendien verspreidde 'Aids' zich via dat circuit, totdat de overheid er ook gratis naalden bij deed.
Deze week was in het nieuws dat het afgelopen jaar het aantal inbraken weer spectaculair is gestegen. Vreemd genoeg komt dat nieuws niet van de politie, die volhoudt dat de criminaliteit daalt, maar van de verzekeraars. Met als opdracht: Haal die dure spullen uit je huis! Laat het licht aan! (Dat uit zou moeten om het milieu niet onnodig te belasten, waar anderen zich dan weer sappel over maken). Maar ik zie een verband met het succes van de politie bij de jacht op vissers uit Urk die de 'dope' importeren. Die spagaat mag je echter niet benoemen, vrees ik.
Volgens mij was het ook 'Goedemorgen Nederland' dat enige tijd geleden een reportage bracht over zeer succesvolle 'vloggers' die goed verdienden met hun YouTube producties, waarin ze lieten zien hoe ze 'dares' die hun volgers opstuurden uitvoerden. Nederland was er daardoor getuige van hoe twee 'vloggers' bij wildvreemden over de muur klommen, en door de achtertuinen renden van een heel rijtje 'doorzonwoningen'. Op de lagere school deed ik dat ook een keer, maar dan door de voortuin van één woning, waarbij ik slechts over een laag muurtje hoefde te stappen, omdat mijn vriendje zei dat ik dat niet durfde. En dat leverde bij thuiskomst een flink pak slaag op, nadat de bewoners mijn ouders hadden geïnformeerd. In deze tijd dus roem en reclame-inkomsten van 'Google' als gevolg van de 'hits' die ze scoren. En dat waren 'witneuzen', met het petje achterstevoren op hun hoofd, die van harte gefeliciteerd werden met hun succes. Maar toen kort daarna een groepje 'vloggers' met een 'bontkraagjes'-achtergrond 'lol trapten' met een stel politieagenten in het Zaanse, leidde dat tot Kamervragen, en een premier die uit zijn Torentje kwam om die 'raddraaiers' de mantel uit te vegen. Terwijl de timide reactie van de betrokken agenten die in beeld verschenen meer in lijn was met de instructies die 'deskundigen' en 'juristen' voor die 'opsporingsambtenaren' in petto hebben.
Ook het filmpje van een Palestijn met politieke motieven die in Amsterdam, op klaarlichte dag, en voor de ogen van twee duidelijk herkenbare politieagenten, de ruiten inslaat van een Joods restaurant ging de hele wereld over. Met volop geschokte reacties. Terecht! Maar toen een stel raddraaiers van een nabijgelegen instelling voor moeilijk opvoedbare kinderen bij mij de ruiten ingooiden, omdat ik ze de week daarvoor had aangesproken op het molesteren van onze kat, waar de politie geen aanleiding in zag om op te treden, adviseerde de politie mij om het op te nemen met de verzekering. En nee, ze kwamen geen kijkje nemen. Aangifte kon via het internet……….
Ouders maken zich niet alleen steeds meer zorgen over het risico dat zij zelf, en hun kinderen lopen om slachtoffer te worden, maar ook begrijpen ze steeds beter dat kinderen, ondanks alle goede gesprekken, best nog wel eens dader willen zijn. Een 'pilletje' omdat het spannend is. Een 'dare' om te laten zien dat je geen lafaard bent. Een 'actie' om te laten zien dat je hart op de goede plaats zit. Of een 'vlog' om een beetje bij te beunen. Beetje provoceren en jennen. Greep in de kas, of langs de kassa zonder te betalen. Niets menselijks is hen vreemd. Waait het over? Gewoon gedogen, zoals we de afgelopen decennia hebben gedaan? En spijtig, maar helaas, als er doden vallen door drugs en bendeoorlogen?
Je kunt het drama niet altijd voor zijn. En niemand wil leven in een gecapitonneerde, steriele, permanent bewaakte ruimte met louter mensen om je heen die een dwangbuis dragen om te voorkomen dat hun 'grijpgrage handen' ons een trauma bezorgen. En ondanks de pretenties blijkt de overheid geen grip te hebben op de ontwikkelingen, al zijn de 'protocollen' nog zo gedetailleerd, en van alle kanten bekeken en besnuffeld door hoog opgeleide deskundigen. De ingreep van mijn ouders bij die 'dare' heeft bij mij geen onherstelbaar trauma achtergelaten, en ik begreep toen al waarom er een 'prijskaartje' hing aan dat gedrag. Maar dat was toen. Kinderen nu verwachten een beloning als ze afzien van gedrag dat onwenselijk is, en geen straf. Als we het niveau bereiken waarop we het niet meer kunnen betalen, wordt het lastig. En dan heb ik het niet alleen over geld.
Het 'bezuinigen' zoals de regering het doet is door niet zelf de broekriem aan te halen, maar door kostenposten door te schuiven naar lagere organen binnen de maatschappij. En aan het eind van die keten bungelt u. Daar gaat het nu naartoe. Maar u heeft niet de armslag die mijn ouders destijds hadden. 'Nieuwe Nederlanders' kiezen er nog wel eens voor om hun kinderen enige tijd 'stage' te laten lopen bij familie in hun land van herkomst. En toen onze Koning nog een lastige, puberende prins was, vonden zijn ouders een plekje voor hem op een Engelse kostschool, waar ze 'discipline' met een hoofdletter schrijven. Maar dat er een groeiend aantal jong volwassenen zijn die er vanaf zien nieuwe Nederlanders op de wereld te zetten als ze dat soort opties niet hebben, daar kan ik inkomen. Zoals je mij ook niet zult horen over ouderen die bij het bereiken van hun pensioenleeftijd de wijk nemen naar die steeds schaarser worden landen waar de 'touwtjes' nog uit de brievenbus hangen. Of een pilletje bestellen bij Pia Dijkstra. Punt is wel dat Nederland dan uiteindelijk wel transformeert tot een vreemd, schizofreen land waar hypocrisie tot kunstvorm is verheven.
In vorige jaren publiceerde ik ook tijdens de Kerstdagen mijn stukjes, maar daar zie ik dit jaar vanaf. Bovenstaande bijdrage bevat voldoende stof tot nadenken voor twee dagen, toch? En waar het aansluit bij de 'Kerstgedachte' van harmonie en 'Vrede op Aarde' als opdracht, inplaats van als recht, laat ik dat graag inzinken. Zie ik u op 'Derde Kerstdag' weer. Prettige Feestdagen!