Het JIT concludeert dat de gebruikte Buk uit Rusland kwam, en daar weer naartoe is teruggebracht.
De bewijzen volgen het eerder door 'Bellingcat' en anderen aangeleverde foto en filmmateriaal, aangevuld met door Oekraïne geleverde tapgesprekken, en geheim gehouden materiaal van de Amerikanen. Tevens zouden er getuigenverklaringen zijn. En foto's van het rookspoor. Volgens het JIT is dit bewijs solide.
Het is te hopen dat het ooit uitdraait op een rechtszaak, zodat die stelligheid getest kan worden, omdat er, zoals bekend voor degenen die hier regelmatig lezen, grote twijfels zijn bij deskundigen die er door een andere bril naar kijken. Wat niet wegneemt, dat ik het verhaal zoals dat door het JIT werd gepresenteerd plausibel vind klinken. Maar dat mag ook wel, na twee jaar kneden en schaven. Advocaten van eventuele verdachten zullen zeker trachten twijfel te zaaien over bewijsmateriaal dat over die periode via de 'sociale media' is verzameld, of aangeleverd door 'derden', daar iedereen dat soort materiaal daar kan plaatsen, fabriceren en manipuleren. Hetzelfde geldt voor afgeluisterde telefoongesprekken.
Die laatste kanttekening is slechts bedoeld om te voorkomen dat u dat wat het JIT nu presenteert beschouwt als het 'laatste woord'. En in die zin is het ook onverstandig, lijkt mij, dat het JIT bij haar presentatie de indruk wekte verder geen interesse te hebben in enige 'contra-expertise', en materiaal dat Rusland in het vooruitzicht heeft gesteld op voorhand slechts wil gebruiken om de nu ingenomen positie te versterken. Let daarbij ook op de coulance die men heeft voor de Amerikaanse claim op 'staatsveiligheid', waardoor het JIT genoegen moet nemen met voorgekauwd, geredigeerd materiaal. Waarbij een deskundige van het JIT, die door de Amerikanen is 'gebrieft', en wordt vertrouwd, in een rechtbank zal moeten verklaren wat hem getoond is, zonder dat de details ter tafel komen.
Zie dit niet als een poging om het JIT af te serveren, maar eerder als een waarschuwing. Ter zitting krijgt het OM tegenspel van ingelezen advocaten en deskundigen, en dat is toch anders dan van een groep geaccrediteerde journalisten, die net daarvoor de lezing van het JIT voorgeschoteld hebben gekregen. Wat ik dan ook teleurstellend vind, is dat er niet in één moeite door 'korte metten' is gemaakt met de plausibel klinkende weerleggingen van het 'Bellingcat'-materiaal zoals net zo goed overal te vinden is. Het lijkt mij juist zaak om de 'hearts-and-minds' te veroveren van mensen die het JIT niet serieus nemen, omdat ze een groep landen vertegenwoordigen met een evident belang bij de uitkomst. Dan moet je, denk ik, 'the extra mile' gaan. Maar meer dan deze 'gelikte' presentatie zat er kennelijk niet in, en dat is jammer.
De prioriteit nu, zo komt het mij voor, is het ondubbelzinnig achterhalen van de herkomst van dat wapensysteem, en waar het uiteindelijk heen werd gebracht, naast het opsporen van de meest direct betrokkenen. Uit de verschillende gepubliceerde gesprekken blijkt dat er onder de 'separatisten' grote verwarring was na de ramp. Dat was direct na het neerhalen van dat vliegtuig al duidelijk uit de reacties van de 'separatisten' ter plekke. Verder valt op dat het kennelijk een zeer kleine, hooguit licht bewapende, autonome eenheid was, van een dieplader, een VW-bus en een terreinwagen. Waarbij de lanceerinstallatie geheel op eigen houtje naar het betreffende veldje reed, vanwaar de lancering plaatsgevonden zou hebben.
Het platform werd dan eenmalig gebruikt, met fatale consequenties. De primaire radarbeelden die Rusland zegt beschikbaar te zullen stellen kunnen uitsluitsel geven over de aanwezigheid van andere vliegtuigen op dezelfde lokatie, vanuit de Buk gezien, als vlucht MH-17. Als zo'n vliegtuig daar wordt aangetroffen, is het zaak te achterhalen of het opzettelijk de MH-17 gebruikte als 'schild', of dat dat toeval was. Daarmee loop ik vooruit op wat die radarbeelden weergeven, en ga ik er vanuit dat dit verhaal van het JIT overeind blijft in de rechtbank. Maar gelet op het gegeven dat Oekraïne, noch de NAVO kennelijk dergelijke radarbeelden hebben vrijgegeven, moet daar toch ernstig rekening mee worden gehouden.
Noteer ook even dat het JIT (nog) niet stelt dat die Buk Russisch was. Want u kunt er vergif op innemen dat de Atlantische media dat vanaf vandaag stelliger dan voorheen zullen beweren. Het kan nog steeds die eenheid zijn van het Oekraïense leger die ze zijn kwijtgeraakt, waarover de NAVO zich in juni al zorgen over maakte. Voor reparaties naar Rusland gestuurd, en na de ramp weer retour de grens over, om te 'verdwijnen'.
Het lijkt mij niet waarschijnlijk, dat als dat het scenario is geweest, Rusland nu nog steeds in onzekerheid verkeert over de herkomst, en uiteindelijke bestemming van die lanceerinstallatie. Het is te hopen dat Rusland op dit punt snel opening van zaken geeft, als het verhaal klopt. En meewerkt aan het verhoren, en eventueel uitleveren, van mensen die hierbij betrokken waren.
Mijn prioriteiten zouden zijn, uitgaande van het verhaal van het JIT zoals nu gepresenteerd:
1. Achterhalen wie direct betrokken waren bij deze operatie, en alles in het werk stellen om hen te 'horen'.
2. Achterhalen of er opzet in het spel is, of dat er sprake was van een vergissing.
3. Indien een vergissing wordt geclaimd, achterhalen of men het getroffen toestel aanzag voor een vijandelijk toestel. Of dat een vijandelijk toestel dat positief als zodanig was geïdentificeerd het feitelijke doelwit was.
4. Als een (voor de 'separatisten') vijandelijk toestel het doelwit was, achterhalen of dat toestel, al dan niet in samenwerking met de luchtverkeersleiding van Oekraïne, vlucht MH-17 welbewust gebruikte als 'dekking', c.q. 'decoy', of dat dat toeval was.
5. Indien sprake was van opzet, achterhalen hoe de bevelsstructuur liep, en wie dat had bedacht.
Bedenk daarbij, dat het internationaal nog niet is voorgekomen dat er een proces werd gevoerd tegen militaire eenheden die per ongeluk vanaf de grond een passagiersvliegtuig uit de lucht schoten. Niet in het geval van Iran Air 655. En niet in het geval van Air Siberia 1812. Daarbij vlogen die twee vliegtuigen niet over een oorlogsgebied toen ze uit de lucht werden geschoten.
Rest nog mijn bevreemding uit te spreken voor het feit dat het JIT het niet als haar taak ziet om achter de falende instanties aan te gaan die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van het luchtruim, en de adequate informatievoorziening aan burgerluchtvaartmaatschappijen. Zeker als zou blijken dat MH-17, en andere burgervliegtuigen, welbewust als 'schild' werden gebruikt, of als de verdediging dat in een rechtszitting aannemelijk kan maken, kan dat wel eens een kardinale vergissing blijken.