ASML is toast.
‘Den Haag’ aarzelt met het verlenen van een exportvergunning aan ASML voor de levering van een machine die gebruikt wordt voor de fabricage van computerchips. Zoals u ongetwijfeld weet is ASML ‘marktleider’ op dat gebied, en China is één van haar belangrijkste klanten. Ook als ‘Den Haag’ alsnog over de brug komt, begrijpt China dat ‘Den Haag’ de gijzelaar is van ‘Washington’, en dat China er verstandig aan doet ASML als producent af te schrijven.
Goede kans dat u zult tegenwerpen dat ASML een ‘beslissende voorsprong’ heeft op technologisch gebied, en dat ze in China nog lang niet zo ver zijn dat ze dit soort hoogwaardige machines zelf kunnen ontwikkelen en bouwen. Mijn inschatting is dat ze dat wel kunnen als ze de schouders eronder zetten. Of wellicht hebben ze al iets dergelijks op de tekentafel staan, maar is het tot nu toe te duur om zoiets te bouwen, als ze in Nederland het kant-en-klare product kunnen kopen.
‘Duur’ moet u hier niet zien als ‘kostprijs’ alleen. China streeft ernaar de internationale handel uit de impasse van de ‘Petro-Dollar-verslaving’ te trekken, wat betekent dat het een markt nodig heeft voor Chinese producten, waarbij de klant ook bij machte is om voor die producten te betalen. Ze hebben er daarom baat bij bepaalde productie in landen als Nederland te laten, zodat wij daarmee het geld kunnen verdienen waarmee we hun spullen kunnen kopen. Ze hebben er niks aan als we afrekenen met nóg meer ‘Mickey Mouse-geld’, vers van de drukpers.
Als de Chinese markt voor producten van ASML wegvalt, kun je ASML wel sluiten. Niet direct. Maar zonder die bron van inkomsten zal er minder geld zijn voor de broodnodige research om voor de ontwikkelingen uit te blijven lopen, en dat is dodelijk. We kunnen in Nederland de grens sluiten voor ‘goedkope namaak’ als ze in China zo ver zijn dat ze een gelijkwaardige concurrent hebben van het beste wat ASML te bieden heeft, straks. Maar dat is dan een achterhoedegevecht. In zekere zin vergelijkbaar met de problemen waar ze in de Verenigde Staten mee worstelen, maar dan ernstiger. Zeker als we de rest van ‘Europa’ niet mee krijgen, en ze daar straks simpelweg kiezen op basis van wat het goedkoopst is. En, nogmaals, ‘goedkoop’ niet alleen als ‘kostprijs’. Als China straks een gelijkwaardige machine heeft aan het beste van ASML, en ze die wel willen ruilen voor Duitse Mercedessen, Audi’s en Volkswagens, en Franse Renaults, Peugeots en Citroens, wordt de keus niet lastig.
Eigenlijk ‘Puur Adam Smith’. Ja, China streeft in bepaalde markten naar ‘dominantie’, en om Rusland kun je inmiddels niet meer heen als je het over olie en gas hebt. Maar dat is de kern van het idee dat iedereen wel vaart bij handel. En dat het gunstig is voor de ‘Wealth of Nations’. Wat verstorend werkt, is een monopolie waarbij degene die dat monopolie heeft het gebruikt om anderen tot slaven te maken. In eerdere bijdragen heb ik getracht uit te leggen dat de ‘PetroDollar’ van de mondiale olie-industrie een Amerikaanse aangelegenheid maakte, tenzij een land over eigen olie- en/of gasvoorraden beschikte. En dat die onontbeerlijke grondstof ons tot slaven van ‘Washington’ maakte. Wat in zoverre pervers was, dat ‘Washington’ zelf al door haar olie- en gasvoorraden heen was, maar het ‘Midden-Oosten’ leverde zich geheel vrijwillig uit als ‘oliekolonie’. De recente 'Shale-boom' bracht de Verenigde Staten terug als producent, maar het zijn de laatste stuiptrekkingen. En krankzinnig slecht voor het milieu en het klimaat.
Die kwaliteit hebben de machines van ASML niet. Op dit moment wel, maar dat is een kwestie van tijd. En wellicht dat niet eens. Op het moment dat Trump dacht Huawei klem te kunnen zetten door te dreigen het besturingssysteem van ‘Google’, en al die leuke ‘Apps’, niet meer beschikbaar te stellen, kondigde Huawei aan dat ze het alternatief al klaar hadden. Voor allerlei ‘onontbeerlijke’ technologie waarvan wij in het westen dachten dat die ‘prullenproducent’ aan de Gele Rivier ons niet kon missen, blijken ze een oplossing te hebben, als ze al niet zo ver zijn dat het eerder andersom is. Het enige waarin wij nog steeds marktleider zijn, is de productie van ‘Identiteiten’ en ‘Gebakken Luchtkastelen’. Naast drugs, wapens televisiespelletjes, en voetbalplaatjes.
Waar wij met elke nieuwe dag beter in worden, in Nederland, is in het verkwanselen van onze toekomst, zo komt het mij voor. In ‘Den Haag’ zitten gekozen vertegenwoordigers die in meerderheid lijken te denken dat Nederland zonder gas, zonder visserij, zonder veestapel, zonder landbouw, zonder pensioen, zonder eigen energie-opwekking, zonder woningen, en zonder bedrijven als ASML, er alleen maar beter op wordt. En ik denk: ‘Floep!’ Wil de laatste die nog niet aan het ‘filantropie-infuus’ hing het licht uitdoen?