Veel 'zieners' zijn 'smart followers' die hun inspiratie halen uit gemeenschappen elders.
Ze hebben geen echte originele inzichten die het gevolg zijn van een juiste analyse, maar als ze zien dat landen om ons heen in 'Lockdown' gaan, roepen ze dat dat de verstandige keuze is. Vervolgens krijgen ze gelijk omdat het sentiment de van achteren leidende politici en hun adviseurs bij de teugels neemt, en zijn zij die dat als eerste riepen 'zieners'. Waarmee ik zelf verder geen uitspraak doe over de vraag of we ook in Nederland alles in het slot moeten gooien, of niet. Maar een 'smart follower' is een 'follower' en niet noodzakelijk 'smart'.
Dat 'iedereen' weet dat Russen en Chinezen niet te vertrouwen zijn is ook zo'n sentiment dat ons door 'zieners' is opgedrongen die niks zagen, behalve dat het sentiment in andere gemeenschappen die ze adoreren al sterk die kant op neigde. Het zijn kuddedieren met mazzel. En de geschiedenisboeken staan vol met waarschuwingen voor de gevolgen. Maar we kunnen die neiging niet onderdrukken, omdat die op de korte termijn behoorlijk winstgevend kan zijn. Financieel, of electoraal.
Nu ik met mijn introductie 90% van Nederland, verdeeld over twee kampen, van mij heb vervreemd, rijst de vraag of 'zieners' wel bestaan? Zijn er (nog) zulke volkomen onafhankelijke geesten die zich onttrekken aan de 'herd mentality'? Die grip hebben op toekomstige ontwikkelingen door een soort 'extra zintuig', 'feilloze intuïtie' of messcherpe analytische vermogens? En als ze bestaan, hoe kun je ze dan herkennen?
De econoom doet predicties waar je beter maar geen aandacht aan kunt besteden, zoals nu wederom is aangetoond. Ze zijn onfeilbaar in achteraf uitleggen hoe het kwam dat hun predicties de mist in gingen. En dat dat niet kon worden voorzien. Tot het moment dat de hele boel in het honderd loopt zijn ze de 'cheerleaders' van het heersende sentiment. Als er al een 'ziener' tussen zit, wordt die door zijn of haar collega's standaard genegeerd en neergesabeld. Krijgt die 'ziener' alsnog gelijk, dan had hij of zij gewoon nooit kunnen voorzien dat het die kant op zou gaan, en was het gewoon een 'wilde gok' die toevallig uitkwam.
Op het moment dat iemand die zichzelf 'ziener' waant vooraan loopt in de kudde, moet hij of zij begrijpen dat zijn of haar dagen als 'ziener' geteld zijn. De 'ziener' is in alle gevallen een eenling met een voorliefde voor 'contraire' visioenen over wat de toekomst ons gaat brengen. Maar hij of zij is niet onfeilbaar, en vraag ook niet om een datum waarop die visioenen gerealiseerd zullen zijn, want zo werkt dat niet. Dan nog zijn velen die worden versleten voor 'zieners' eerder een soort Nostradamus die in geheimtaal hun koortsige visoenen opschreven, wat betekent dat iemand die ze decodeert er van alles in kan 'zien' wat er niet letterlijk zo staat.
In de praktijk zijn er altijd zoveel verstorende, onvoorziene factoren, dat je maar beter weg kunt blijven van predicties. Hier op mijn blog pleit ik consequent voor degelijk onderhoud aan de basis, en het scheppen van voorwaarden die de samenleving veerkrachtig maken. Niet het onderste uit de kan willen halen, en niet iedereen te vriend willen houden, en niet overal een wettelijke regeling voor maken. Maar het levert geen stemmen op, en terwijl je staat te knutselen aan het fundament richt een ander een standbeeld op voor zichzelf op dat fundament, en viert hij of zij uitbundig het eigen succes en de evidente voorbeeldfunctie, tot de man/vrouw met de zeis langskomt, en het hele zaakje neersabelt.
Die manisch-depressieve worsteling met onze gebrekkige capaciteit om de toekomst te kennen wordt in bepaalde kringen gevierd als 'normaal'. De 'business cycle'. Grote wereldrijken die komen, en gaan. Opwarming en ijstijd. Hoop en wanhoop. Regen en zonneschijn. Oorlog en vrede. Elke periode of fase met zijn eigen 'zieners'. Het is stupide. Typisch menselijke verspilling, en volstrekt irrationeel. Er zullen altijd onvoorziene omstandigheden zijn. Vulkaanuitbarstingen, kometen die de aarde treffen, virussen, en fluctuaties in de activiteit van de zon die we nog niet in kaart hebben gebracht, en niet goed kunnen voorspellen. Anticiperen op dergelijke verstoringen door een robuuste samenleving te vormen die tegen een stootje kan is de uitdaging. Wie dat bepleit, en laat zien waar de zwakke plekken zitten in wat we ervan gemaakt hebben is geen 'ziener', maar iemand die zijn of haar hersens gebruikt op een manier die ons per saldo vooruit helpt.
Alle mensen die dwepen met het sentiment, en hun onvervreemdbare recht om hun eigen hedonistische geluk na te streven op elk moment van de dag, zijn onbereikbaar voor die simpele logica. Sterker nog, ze zullen het jou verwijten als ze in hun eigen mes vallen, juist als je hen er op hebt geattendeerd dat dat vlijmscherpe object levensgevaarlijk rondslingert.
Voor mij is het onbelangrijk of 'Covid-19' zo gevaarlijk is dat we elke sociale interactie moeten verbieden, of dat het 'Gefundenes Fressen' is voor cynische types die controle willen houden over bepaalde delen van het economische proces, en de verdeling van de opbrengsten, door dat virus aan te grijpen om juist nu de lucht uit die 'Alles Bubbel' te laten lopen. Maar al diegenen die op de televisie of in de krant doen alsof dit een 'dipje' is, en dat we de draad straks weer gewoon oppakken, en dan alsnog dat 'Songfestival' gaan organiseren, die reis gaan maken, die Tesla gaan kopen, 'Alles Elektrisch' gaan realiseren, en iedereen weer terug kan naar de baan die hij of zij nu moet verlaten vanwege het besmettingsgevaar, heeft oogkleppen op.
Om met een quote van Ronald Goedemondt af te sluiten: 'Als die oogkleppen lekker zitten, is de kans groot dat je een paardenkop hebt'. Voor 'ziener' ben je dan niet echt in de wieg gelegd, vrees ik. Trek je karretje, en gehoorzaam de voerman, maar bemoei je niet met het beleid, en ga de kudde niet op de televisie, in de krant, of op je blog voorliegen.