Op het eerste gezicht leek het zo mooi.
Statiegeld heffen op plastic flesjes om te voorkomen dat mensen ze achteloos weggooien, en de gemeenschap er voor opdraait om al dat ‘zwerfvuil’ achter hun derrière op te ruimen. Waar de ‘experts’ geen rekening mee hadden gehouden, was dat mensen die best wel een supplement op hun uitkering kunnen gebruiken vervolgens de vuilniszakken openscheuren op zoek naar plastic flesjes die mensen toch niet terugbrengen omdat het per saldo de moeite niet loont om dat statiegeld terug te halen. Resultaat? Meer zwerfvuil, en hoge kosten voor de samenleving, die gemiddeld per gemeente twee extra ‘FTE’s’ kwijt is om de boel op te ruimen, zo meldde het ’Nieuws’.
Nou heb ik al eerder geschreven dat ik van nabij heb gezien hoe een onbewoond eiland op de Nicobaren eilandengroep bedekt was met plastic flessen en dergelijke, en ik begrijp het probleem. Zelf scheiden wij ons afval, en brachten we plastic flessen al weg zonder de extra rompslomp van dat statiegeld, maar ik realiseer mij dat die ‘mentaliteitsverandering’ nog geen brede ingang had gevonden, en dat de tijd dat politieagenten toezagen op het wegwerpen van verpakkingsmateriaal op straat en in de vrije natuur vér achter ons ligt, als ze al niet eens tijd meer hebben om werk te maken van fietsendiefstal omdat ze nodig zijn voor het beveiligen van de ‘NAVO-Top’ en andere festivals. Dus wat is wijsheid?
In de strijd tegen de ‘uitstoot’ van motoren die fossiele brandstoffen verbranden, hoe dan ook gemotiveerd, zoeken we onze toevlucht in meer en meer ‘wind’ en ‘zon’. Wat ook betekent dat we moeten overschakelen op ‘elektrisch’, en zonder een directe voeding vereist dat batterijen om de energie in op te slaan, wat een auto loodzwaar maakt. Dat gewicht verplaatsen vereist meer ‘calorieën’ dan bij een voertuig van gelijke grootte, maar met een veel lichtere verbrandingsmotor en een tank voor de benzine of diesel waar je bovendien veel verder mee komt, en waarvoor de infrastructuur niet hoeft te worden aangepast, alleen onderhouden. Wat de precieze ‘impact’ is van de hele ‘transitie’ is heel lastig te becijferen. Eigenlijk begint het ‘denken’ over de nadelen nu pas echt op gang te komen. HIER en HIER twee YouTube video’s, van voorstanders van ‘alles elektrisch’, die enkele van de consequenties aanstippen. Tegenstanders bedenken met het grootste gemak nog veel meer argumenten. In één van de video’s wordt uitgegaan van de situatie in Ierland, waarbij het netwerk gekoppeld wordt aan dat van Frankrijk, waardoor het land bij overproductie elektriciteit kan verkopen aan de Fransen, en als ze tekort komen het uit Franse nucleaire centrales kunnen betrekken. Moeten die Franse kerncentrales wel ruime overcapaciteit hebben, en je kunt ze niet uitzetten als er goedkope Ierse stroom leverbaar is, dus wat gebeurt er dan met die elektriciteit uit die centrales? Wordt de ‘goedkope stroom’ dan niet simpelweg twee keer zo duur?
In de andere video wordt stilgestaan bij het afvalprobleem, omdat windmolens niet het eeuwige leven hebben, en voor de bouw, het onderhoud, en de sloop een imposant wegennet moet worden aangelegd, en onderhouden, wat zijn eigen ‘druk’ geeft op milieu en klimaat. Wat ik in geen van beide video’s hoor noemen, is dat die indrukwekkende ‘Gear Boxes’ gesmeerd moeten worden, waarvoor olieproducten worden gebruikt die maken dat een windmolen significante hoeveelheden olie gebruikt op jaarbasis. Olie die niet wordt ‘verstookt’, maar als afval moet je er wel wat mee, en je moet ook olie blijven ‘winnen’, raffineren en vervoeren voor dat doel.
Indien een land veel en vaak overproductie heeft uit een bron als ‘wind’ of ‘zon’, kan dat worden aangewend voor het maken van ‘groene waterstof’, wat dan als een opslagmedium doorgaat. Maar als er geen overproductie is, ligt je waterstofproductie stil, en dat is dure verspilling van ‘assets’, en het wentelt de last van pieken en dalen af op die productie, wat maakt dat je het je niet kunt veroorloven er op te vertrouwen als je primaire bron van energie. Uiteraard bestaan er mogelijkheden om het te zoeken in spreiding over een groot gebied. Als het een tijdje niet waait in Ierland, waait het wel in Portugal. Maar transport van elektriciteit of waterstof over grote afstanden gaat gepaard met verliezen. Bedenk ook dat ijsvorming op de enorme wieken in ‘gematigde’ gebieden tijdens de winter een serieus probleem vormt, waardoor een windmolen stilvalt op momenten waar de vraag juist een piek bereikt, en ondanks het gegeven dat er volop wind is. De wieken verwarmen is een optie, maar dat vreet energie, en ‘sprayen’ met glycol vanuit een helikopter is de ‘achterdeur uit’ als je windmolens ziet als dé oplossing om iets te doen voor het milieu en het klimaat. Zelfde verhaal rond de fenomenale vogelsterfte die het gevolg is van ronddraaiende wieken zoals in één van de video’s ook wordt gekwantificeerd aan de hand van actuele getallen. Dus wat is, per saldo, wijsheid?
Iets soortgelijks met zonne-energie, dat eveneens een belasting vormt voor het netwerk door de pieken en dalen, met veelal volop productie als je het niet nodig hebt, en geen of weinig productie als de vraag maximaal is. Centrales die het over kunnen nemen als ‘wind’ en ‘zon’ het laten afweten kun je niet naar believen ‘opstarten’ als ze nodig zijn. Grote datacenters hebben dieselgeneratoren ‘standby’ staan die permanent ‘stationair’ draaien, maar snel op toeren gebracht kunnen worden als de reguliere stroom wegvalt. Zo gaat dat niet met een centrale, hoe die dan ook gestookt wordt. Mede onder invloed van het wispelturige klimaat kan het zomaar bewolkt zijn en regenachtig op de dagen dat je stralende zonneschijn verwacht in de ‘gematigde’ streken. En onvoorspelbare wijzigingen in het beleid plaatsen privépersonen die flink hebben geïnvesteerd in zonnepanelen-energie, of het opzetten van een ‘business’ rond de fabricage van, handel in, en plaatsing van zonnepanelen voor grote problemen. Velden vol zonnepanelen hebben invloed op het ecosysteem waar ze grote oppervlakten afsluiten van zonlicht, en het water dat met bakken uit de hemel komt langs andere wegen naar een laagst gelegen punt gaat zoeken als de grond lokaal oververzadigd raakt, en verdamping via verwarming door de zon niet meer (voldoende) plaatsvindt. Terwijl die grond, doorgaans eerder landbouwgrond, niet langer voedsel produceert, terwijl de mondiale bevolkingsgroei gewoon doorgaat.
Daarnaast is voor ‘alles elektrisch’, en voor de fabricage van zonnepanelen een keur aan materialen vereist die betrekkelijk zeldzaam zijn, en eerder uitgeput zouden kunnen raken dan olie en gas, waar nog altijd een behoorlijke voorraad van is. De arbeidsomstandigheden in kobaltmijnen en dergelijke verdient geen schoonheidsprijs, en dan druk ik mij erg vriendelijk uit. Terwijl we druk ons ‘slavernijverleden’ in de schijnwerpers zetten en excuses maken, zijn we blind en doof voor ons ‘slavernijheden’. De betaalbare panelen die tevens voldoende rendement opleveren, met ’state of the art’ technologieën komen niet uit Europa, maar uit China, evenals de betaalbare elektrische auto’s, die echter kunstmatig duur worden gemaakt om autofabrikanten in Europa te beschermen, voorzover niet reeds in Chinese handen, maar dat maakt ze weer onaantrekkelijk voor de koper. Volvo, een bedrijf dat in handen is van het Chinese Geely, ‘koopt’ nu Geely om te ontsnappen aan die onzin, maar dat is een ‘brievenbus-constructie’. De koper van die elektrische voertuigen dan weer subsidiëren met geld dat wordt binnengeharkt via die ‘ontmoedigingspremie’ op Chinese voertuigen is de achterdeur uit, waar die mallemolen er tussenin geld krijgt voor het verstoren van de ‘Vrije Markt’, wat per saldo alleen maar geld kost, en welvaart verbrandt. Zoveel dingen waar de ‘experts’ geen rekening mee hielden toen ze vanachter hun bureau bedachten hoe het zou moeten. Dus wat is wijsheid?