De term ‘Tweesporenbeleid’ raakte eind vorige eeuw in zwang als een woord waarmee beleidsmakers wilden onderstrepen dat ze een complex probleem op een serieuze manier aan wilden pakken.
Dat een ingewikkeld probleem slechts twee ‘dimensies’ zou hebben, onderstreept volgens mij eerder de intellectuele beperking van het gros van de beleidsmakers. En waar het uitmondde in een ‘Good Cop/Bad Cop’-benadering van mensen of landen die ‘weerstand’ boden, waarbij naast het ‘zoet’ ook het ‘zuur’ in de aanbieding was, zien we die tweedimensionale mens nu struikelen over zijn/haar eigen benen. ‘Brexit Ja/Nee’. ‘Trump Ja/Nee’. ‘Poetin Ja/Nee’. ‘LGBT Ja/Nee’. Zwart, of Wit. Nu kiezen!
Heel veel dommer kan het niet. Het is de geestesgesteldheid die verraadt dat men alles ziet door de bril van een ‘oorlog’. De ‘War on Drugs’. De ‘War on Crime’. De 'War on Terror'. Waarbij ‘oorlog’ staat voor een gezamenlijke inspanning. ‘Democraten’ en ‘Republikeinen’ samen, verenigd in de ‘Warparty’. ‘Labour’ en de ‘Conservatieven’ samen, verenigd in ‘MI-5/6’. Op continentaal Europa hebben vooral de ‘Atlantici’ er last van, die het voorstellen als vóór of tégen het ‘Verlichtingsdenken’. Waarbij je een ‘intellectueel’ bent als je vóór bent.
In mijn optiek is het allemaal heel erg ‘Adam en Eva’, en het bewijs voor een flagrant gebrek aan intelligentie. Het leidt tot een gedwongen convergentie, waarin zelfs journalisten van naam zichzelf op de borst slaan als ze iemand de vraag voorleggen hoe het is om een ‘verrader’ te zijn. Met wat moeite is men nog wel bereid te erkennen dat er twee wegen zijn die naar ‘Rome’ leiden, maar er is maar één mogelijke bestemming, en dat is ‘Rome’. Waar men rept van ‘vrijheid’, is het binnen dat nauwe, beklemmende denkraam van die twee dimensies.
De absurditeiten in ‘Tweesporenland’ stapelen zich inmiddels op, en leiden zéker niet naar de unipolaire wereld (‘Rome’) die men zich voorstelt, maar naar een spagaat die iedere vooruitgang blokkeert. Ik begin mij steeds meer te realiseren dat ‘Intellectuelen’ in ons deel van de wereld niet cynisch keuzes maken om ons om de tuin te leiden, maar dat ze simpelweg niet aan die tweedimensionale wereld kunnen ontsnappen. Het is het klassieke probleem bij discussies over een ‘vierde-dimensie’, of een veelvoud aan dimensies, waar ‘drie’ al een te grote opgave is voor de meesten. We kunnen er wel over praten, maar niet in handelen op een wijze die we bewust kiezen.
Toch geldt ’Tweesporenbeleid’ als een stap vooruit, vergeleken bij rigide ideologische keuzes die voorheen de norm waren. Maar waar het in de praktijk als een prisma functioneert, is het nu dus een ‘reductio ad absurdum’. Zo vierde NRC ’Twee jaar Trump’ met een groot artikel over onthullingen die Trump met ‘Rusland’ verbinden, die zich ‘op zouden stapelen’. Mijn impuls is dat af te doen als pure propaganda. Een welbewuste keuze om de lezers te beïnvloeden. Maar ik vrees toch dat het anders in elkaar steekt. Ze kunnen niet anders. In die zin is het ook geen bewijs voor een gebrek aan integriteit. Het is hen niet gegeven om ontwikkelingen in de wereld te zien als ‘drie-‘, ‘vier-‘, of ‘multidimensionaal’. Zelfs niet als thema voor een gesprek.
Dat is een beperking die geen fysieke of medische oorzaak heeft, maar te maken heeft met een alles overheersende angst voor de ‘chaos’ die daar het gevolg van zou kunnen zijn. Voor geen goud willen ze weg uit het ‘Paradijs’ van ’Tweesporenland’. En daar zit wat in. Maar je kunt een bestaande dimensie niet simpelweg ‘wegdenken’.
Alle aspecten die C.J. Hopkins in DIT artikel over ‘Russiagate’ benoemt kunnen ze niet zien. Ze kunnen het lezen, maar die dimensie behoort niet tot hun belevingswereld. Laat staan dat ze bij machte zijn om grip te krijgen op DIT verhaal, over de rol van ‘MI-5/6’ bij de ontwikkelingen in de Verenigde Staten, en de vraag wie er nou wie ‘beïnvloedt’? Zelfs die vragen zijn taboe. Beangstigend.
Nog bedreigender zijn de vragen die worden opgeroepen door de onthulling dat dat de ‘verpleegster’ die de Skripals verzorgde, toen die op een bankje in een park zaten te ‘schuimbekken’, de hoogste militair in die discipline blijkt te zijn, behangen met onderscheidingen en status op het gebied van medische zorg in het Verenigde Koninkrijk. En ja, natuurlijk kan dat volkomen toeval zijn. Anderzijds hebben we die recente onthullingen over ‘Integrity Initiative’ waar ik eerder over schreef, en de verbanden die er zijn tussen die organisatie en dat gevalletje van vergiftiging in Salisbury. Maar als je de vragen die dat oproept niet eens durft te stellen, hoe kan je dan grip houden op de antwoorden? Hoe kun je ooit vaststellen dat er geen ‘derde-‘, ‘vierde-‘ of ‘multidimensionale-‘ wereld is, als je weigert dat te onderzoeken?
Wellicht is er een wereld waar je het bestaan niet van kunt vermoeden, die niet wordt beheerst door een ‘Good Cop’ en een ‘Bad Cop’, maar waar mensen voor zichzelf hebben leren denken?