In Utrecht is de duurste trambaan ter wereld in gebruik genomen.
De belastingbetaler telde 500 miljoen Euro neer voor die 'ééndimensionale' vervoersoplossing, die slechts vooruit, of achteruit kan, en niet opzij, zoals een auto of bus, of zelfs omhoog en omlaag, zoals het vliegtuig. 'Eéndimensionaal' is, in de ogen van menige 'Groene' beleidsmaker, dé oplossing. 'Eéndimensionaal' is eenvoudiger elektrisch te maken dan 'tweedimensionaal', en 'driedimensionaal' elektrisch vervoer lukt vooralsnog alleen met 'drones'.
Het is een onwaarschijnlijke hoeveelheid geld voor een lijntje van acht kilometer door de stad ten behoeve van studenten die van het station naar het 'Science Park' moeten zien te komen, zonder fiets. Met een gemiddelde snelheid van 28 kilometer per uur is het geen 'snelverkeer'. In alle opzichten gaat een vergelijking met de Chinese hogesnelheidstrein die Beijing met Shanghai verbindt mank. Maar als je bedenkt dat die serieus innovatieve trein, die een topsnelheid heeft van 380 kilometer per uur, en ruim dertienhonderd kilometer (Amsterdam-Barcelona) aflegt in iets minder dan vier uur, minder kostte dan 28 miljard, ondanks alle nieuwe bruggen, tunnels en stations die ervoor nodig waren, terwijl de dienst jaarlijks een gezonde winst oplevert, roept dat toch wel vragen op.
Het is evident dat er voordelen kleven aan 'ééndimensionale' vervoersoplossingen waar we het over elektrische aandrijving hebben. De 'brandstof' kan dan 'bekabeld' worden aangeleverd, waardoor het voer-, vaar- of vliegtuig geen loodzware, en brandgevaarlijke batterijen mee hoeft te slepen, die ook nog eens een groot beslag leggen op tamelijk zeldzame grondstoffen, die daardoor in rap tempo duurder zullen worden als we massaal in de 'stekkerauto' stappen. Nadelen zijn er ook, waar een 'ééndimensionale' oplossing zo flexibel is als een spoorstaaf, en de infrastructuur van rails en bovenleidingen interfereert met veel intensiever gebruikte wegen. 'Ongelijkvloerse' kruisingen is dan de oplossing, maar daar was in Utrecht geen budget voor, dus werden het 'stoplichten', die zorgen voor méér uitstoot van het kruisende verkeer dat moet wachten op de tram, en moet afremmen en optrekken.
Mijn 'zure' opmerkingen over dit 'prachtproject', dat zelfs een eigen website kreeg van ons geld, moet u niet lezen als het commentaar van een verstokte 'Vroem-fanaat' van de 'Vroem-partij'. In Nederland maak ik gretig gebruik van het 'Openbaar Vervoer'. Ik heb geen hekel aan de trein of de bus, maar ik heb als regel ook de tijd aan mijzelf, en kan doorgaans zelf bepalen op welk moment van de dag ik reis. Dan nog is een retourtje Maastricht vanuit de 'Randstad' geen serieuze concurrent voor de auto als ik met mijn vrouw in die uithoek van ons minuscule land op bezoek ga bij vrienden. Met de auto ben ik er een half uur eerder, en van deur tot deur. En voor minder dan de helft van de prijs als ik alleen de benzine reken, omdat die auto anders werkloos in de parkeergarage staat, en de 'vaste kosten' niet vervallen als ik met de trein ga. Met andere woorden, het 'Openbaar Vervoer' is voor zo'n reis een luxe die ik mij kan veroorloven.
Dan nog wordt het wel érg lastig om voor de trein te kiezen, in Europa, als je bagage bij je hebt, want daar is in de trein geen ruimte voor. De tijden van aparte coupés en bagagerekken boven de banken, voorheen zelfs normaal in de 'proletenklasse' waarin ik reis, is iets van lang geleden. Als je noodgedwongen met bagage moet reizen, en niet asociaal de zitplaats naast je wilt blokkeren, ben je gedwongen om in de 'klapstoeltjesklasse' bij de deuren, op de tocht en in de kou plaats te nemen, die je moet delen met de fietsen van medereizigers. En dat gaat mij echt te ver. Dus pak ik dan de auto.
Die 'investering' van 500 miljoen belastinggeld haalt de Gemeente Utrecht er in geen duizend jaar uit. Sterker nog, met studenten als voornaamste gebruikers moet er geld bij. De tijdwinst vergeleken met de fiets is vijf minuten, wat verwaarloosbaar is, als je ervan uitgaat dat het een zeldzaamheid zal zijn dat de tram exact op het punt van vertrek staat als jij instapt, en met een frequentie van tien trams per uur kan de wachttijd ook nadelig uitpakken voor de totale reistijd. Wat je hier ziet, is dat het OV voor een bepaalde groep 'gratis' is, waardoor de 'vraag' toeneemt, omdat het gemakkelijk is als je niet zelf hoeft te trappen, in weer en wind, en geen fiets hoeft aan te schaffen, of kosten hoeft te maken voor stalling. Het is echter niet gratis, maar anderen betalen de rekening.
Mijn pleidooi in eerdere bijdragen, voor gratis 'Openbaar Vervoer' voor iedereen liberaliseert die luxe, want waarom zou je niet-productieve jonge burgers willen verwennen met een eigen tram, waardoor hun hele denkproces in de war wordt geschopt, en ze geen zicht meer hebben op wat iets 'kost'? En dan niet alleen in geld uitgedrukt, maar ook in 'Schade voor het Klimaat', en nadeel voor anderen. Als we het 'Openbaar Vervoer' voor iedereen gratis maken, hou je het nadeel dat de gebruiker zich niet meer realiseert dat het niet écht gratis is, maar dat het 'collectief' betaalt via de belastingafdracht. En dat zijn dan de mensen die daadwerkelijk werk hebben bij bedrijven die iets produceren met 'meerwaarde' in de klassieke zin. Een snel slinkende groep in ons kleine land. Want al die mensen die betrokken zijn bij de aanleg van dat prestigeproject in Utrecht ten behoeve van studenten, docenten en hoogleraren, tot en met de mensen die de gelikte website hebben opgezet, zien zichzelf als 'werkenden', maar economisch gezien zijn ze een kostenpost. Waarmee ik niet zeg dat ze 'klaplopers' zijn en de kantjes eraf lopen, of de gemeenschap tillen. Maar de arbeid die zij verrichten dient te worden opgevoerd als 'kostenpost', en niet als 'inkomen'.
Als u dit leest, en tandenknarsend de conclusie trekt dat die 'D66-ers' in de studentenwereld en het 'Hoger Onderwijs', met hun 'Groene' agenda, vooral goed voor zichzelf zorgen, dan begrijp ik dat. Ze drukken gretig de boeren van de weg, en als die in hun wanhoop op enig moment een 'onverstandige uitspraak' doen, in een 'discussie' die al veel langer een monoloog is van mensen die het zicht op de realiteit volkomen kwijt zijn, rollen ze het 'Influence-geschut' de studio binnen om dat zooitje-ongeregeld de wacht aan te zeggen, en de inhoudelijke argumenten verder uit beeld te trekken. Het kost bakken met geld, maar dan heb je ook niks………