Fascinerend hoe er wereldwijd wordt geschreven over het coronavirus.
In NRC plaatste Caroline de Gruyter een ‘interview’ met een ‘Geopolitiek Adviseur’, onderdirecteur van het ‘Swiss Institute for Global Affairs’, een ‘thinktank’, dus. De kop is veelzeggend: ‘Zelfs met het nieuwe coronavirus weet China propaganda te bedrijven’. Terwijl het ‘interview’ uiteraard ook in die categorie valt. De man adviseert overheden, en niet die van China.
Als China daadkrachtig ingrijpt, en maatregelen doorvoert die in ons deel van de wereld ondenkbaar zouden zijn, om de verspreiding van het virus in de kiem te smoren, terwijl het in ijltempo twee fors uit de kluiten gewassen noodhospitalen bouwt, is dat in de ogen van Remo Reginold ‘spin-politics’. Remo zelf zou niet weten hoe je zo’n noodsituatie het hoofd zou moeten bieden, en Caroline de Gruyter kan je ook beter niet op de stoel van Xi zetten. Het zijn geen ‘beslissers’, maar ‘spin-leveranciers’. Gespecialiseerd in ‘communiceren’ op een wijze die van rampzalig beleid een onfortuinlijke samenloop van omstandigheden maakt, en van een tragisch ongeval een misdrijf, al naar gelang de behoefte.
Kortom, als Xi en zijn ‘beslissers’ doortastend optreden, doen ze dat niet om een noodsituatie het hoofd te bieden, maar om zichzelf te ‘profileren’. Ze maken van de nood een deugd. Xi, zo stelt hij, zet ‘kalm en berekenend een ijzersterk beeld neer’. Jargon voor het hoofd koel houden en doen wat nodig is om onnodige slachtoffers te voorkomen.
Reginold is niet alleen verbonden aan dat Zwitserse instituut, maar ook aan het ‘Centre of South Asian Studies’ van de Universiteit van Cambridge, dat weer connecties heeft met andere ‘netwerken’ over de hele wereld die grossieren in ‘spin’, oftewel ‘deskundige analyses’ van mensen met de ‘juiste connecties’. Maar wat bij dit alles niet duidelijk wordt is hoe die ‘spinnen-in-het-web’ graag gezien zouden hebben dat ze in China reageerden op dat virus. Caroline de Gruyter oppert nog wel even dat ‘Sterke autoriteit en structuur’ staat voor ‘dictatuur’, maar daarin gaat Reginold niet mee. Want als wat Xi doet in zou houden dat hij slecht voor is voor de bevolking, en alleen maar aan zijn eigen ‘bottom-line’ of prestige op de korte termijn denkt, of hoe het overkomt in het ‘westen’, zou het slecht met hem aflopen. Maar zo geformuleerd ben je weer terug bij dat ‘berekenende’, alsof hij alleen daarom het volk probeert te behoeden voor verdere verspreiding van dat virus. Op dat niveau van die ‘Think Tanks’ kunnen ze zich helemaal niet voorstellen dat iemand in de top van het politieke bedrijf daadwerkelijk begaan is met het lot van het land en de bevolking. Het heet niet voor niks een ’Think-Tank’. Als het niet in het berekenende model past, bestaat het niet.
Nou kan ik ook niet in het hoofd van Xi kijken, maar neem nou de beslissing om, midden in een felle handelsoorlog, de tarieven op bepaalde Amerikaanse goederen per direct met 50% te verlagen. Wat het zwaarst is, moet het zwaarst wegen, en gezichtsverlies in die handelsoorlog interesseert Xi de rozen, blijkbaar. Dat vind ik zelf goed nieuws. Sterker nog, die hele handelsoorlog is eigenlijk louter ‘spin’, en niet iets waar ze in China echt van wakker liggen. Het is vooral ontzettend irritant. Het enige aspect dat ze écht boeit, is de pogingen van Trump om kostte wat kost Huawei de nek om te draaien. En mocht ooit blijken dat dat virus niet spontaan uit de lucht kwam vallen, en ook niet afkomstig is uit een eigen laboratorium, maar onderdeel uitmaakt van een poging China te destabiliseren, dan ziet het er niet best uit voor het land dat geïdentificeerd wordt als de ‘geniale’ architect van dat plan.
Overigens heeft die ‘munt’ van de ‘spin-politics’ hoe dan ook een keerzijde die ik mis in dat ‘interview’, en dat is ook de voornaamste reden dat ik het als ‘spin’ (ook wel ‘Propaganda’) afdoe. Want het is evident dat er nogal wat media behóórlijk enthousiast de ‘sociale media’ citeren waar de meest exotische complot theorieën de ronde doen, en een arts die op de alarmknop drukte bij de constatering dat er een nieuw 'SARS-achtig' virus de kop op had gestoken waaraan mensen overleden, direct een ‘klokkenluider’ wordt genoemd. Assange is een ‘Klokkenluider’ Chelsea Manning is een ‘Klokkenluider’. Edward Snowden is een ‘Klokkenluider’. Joseph C. Wilson is een ‘Klokkenluider’. Degene die de mails over malversaties bij het team van Clinton en de ‘DNC’ lekte is een ‘Klokkenluider’. Sibel Edmonds is een ‘Klokkenluider’. Ian Henderson is een ‘Klokkenluider’. Kathrine Gun is een 'Klokkenluider'. David Kelly was een 'Klokkenluider'. Een arts die zijn werk doet, zelf ook besmet raakt en aan de ziekte overlijdt, is geen ‘klokkenluider’. Ook niet als de politie zijn initiële alarmerende berichten in een 'Chat-groep' opmerkt, en aanklopt om te vragen of hij op wil houden met paniek te zaaien. Want een 'Chat-groep' is volgens mij niet het juiste adres voor dat soort bezorgdheid. En in een tijd die bol staat van de jacht op 'nep-nieuws' is het niet vreemd als oningewijde, laaggeplaatste wetsdienaren dan aankloppen voor een 'goed gesprek', ook al is dat misplaatst. Zouden ze hem in China als een ‘klokkenluider’ hebben gezien, dan had hij in het Chinese equivalent van ‘Belmarsh Prison’ gezeten waar Assange wordt vastgehouden, ondanks een kritieke gezondheid.
Omdat er nu ook volop besmettingen zijn buiten China, hebben we een mooie gelegenheid om te vergelijken. Helemaal eerlijk is die vergelijking niet, want de andere landen hadden volop gelegenheid om zich er op voor te bereiden, en dat is toch een niet te veronachtzamen verschil. Dat ‘westen’ kiest ervoor het complete vliegverkeer met China voor geruime tijd stil te leggen, nadat overal besmette personen opdoken, die ook anderen besmet kunnen hebben. Cruiseschepen waarvan vaststaat dat er besmette personen aan boord zijn worden geïsoleerd, en niemand mag van boord de komende maand, en ook niet vrij over het schip bewegen. In het opstandige Hong Kong, dat zich al volledig heeft afgegrendeld van het ‘Vaste Land’, trekken bewoners de schappen leeg.
Wellicht heeft u het idee dat ik er te licht over denk, maar dat is allerminst het geval. Ik realiseer mij dat het een ernstige situatie is, en dat het dodental nog flink kan oplopen. Ook wij, mijn vrouw en ik, hebben een streep gezet door voorgenomen reisplannen om niet onnodig risico te lopen. Daarbij zit ik overduidelijk in de ‘risicogroep’ waar het virus vooral mannen treft, en het risico van overlijden groter wordt naarmate men ouder is. Al ben ik gelukkig nog niet door een andere ziekte verzwakt. Maar overal waar ‘corona’ het onderwerp is, zie ik ‘spin’ die onze collectieve kansen om die uitbraak de baas te worden niet vergroot, om het maar vriendelijk te zeggen. Sommigen lijken er op uit de Chinezen een hak te zetten, terwijl anderen wellicht ‘Short’ zijn gegaan op de beurs in de hoop dat de aandelen kelderen, en best wel wat kolen op het vuur willen gooien om iets te forceren. Weer anderen zien hun ‘goud-portfolio’ al door het dak gaan. Of ze denken dat dit het steuntje in de rug was dat Trump nodig heeft om zijn ‘handelsoorlog’ vlot te trekken. Of een willekeurige combinatie.
Mij komt het voor dat de mensheid in zulke gevallen behoefte heeft aan leiders die kalm een ijzersterk beleid neerzetten, en commentatoren die niet ‘spinnen’, en eerdergenoemde leiders voor de voeten lopen, of erger. Een focus op mogelijke oplossingen bevalt mij persoonlijk ook beter in deze fase dan weten wie méér had kunnen doen nadat er verdenkingen waren gerezen. Ik erken overigens dat het aan mijn kant ook een stukje ‘beroepsdeformatie’ is. Eérst zorgen dat je uit de ‘shit’ komt, en daarná kijken we wel wat we beter hadden kunnen doen. Het lijkt zo logisch, maar niet iedereen is een ‘beslisser’.