Het klimaat voor een serieuze discussie over het milieu wordt er niet beter op.
Tegenover de 'ontkenners' staan de hysterici, gesteund door de profiteurs. De 'ontkenners', noch de hysterici, en de profiteurs, vormen duidelijk herkenbare groepen. Samengevoegd zijn ze wel herkenbaar als mensen die vooral naar zichzelf luisteren, en voortdurend op zoek zijn naar 'bewijs' dat de ander uit zijn/haar nek kletst. Daarbij zijn de profiteurs voortdurend op zoek naar wegen om hun eigen winst veilig te stellen, door in een onbewaakt ogenblik deze of gene rechter voor het karretje te spannen, die van toeten noch blazen weet, maar zich laat verleiden om voor 'bestuurder' te spelen, zonder mandaat van de kiezer.
Dat laatste valt voor de vluchtige toeschouwer van het spektakel misschien nog te billijken, omdat het 'overleg' niks oplevert. Maar een jurist kijkt niet naar nut of noodzaak, en weegt niet mee dat enige tekst waarin bepaalde doelen worden genoemd het product is van een politieke koehandel tussen partijen die daar juist eerder door de kiezer op werden afgerekend.
Dan zijn er nog de 'deskundigen', die nagenoeg zonder uitzondering zijn vastgeklonken aan een 'subsidie-verstrekker' met bepaalde zakelijke, of bestuurlijke belangen, of een ideologisch gekleurde organisatie die niet zit te wachten op tegenspraak. De verwarring begint al bij de vraag of een bepaalde keuze nou het milieu dient, of het klimaat, wat niet altijd even duidelijk is. Maar daarnaast verzandt zelfs iedere serieuze dialoog binnen de kortste keren in een moeras van 'modellen' en hypotheses, omdat zelfs beperkte, lokale problemen, bijna oneindig complex zijn in hun effect.
Ook ik heb niet het verlossende woord. Ik ben in zoverre geen 'ontkenner', dat ik zonder voorbehoud onderschrijf dat de uitstoot van 'broeikasgassen' niet zonder betekenis is. Daarnaast erger ik mij ook aan de 'Na ons de Zondvloed'-houding van degenen die menen dat we eenvoudigweg het volste recht hebben op het verstoken van olie en gas tot het op is, en pech voor de generaties die na ons komen. En waar het niet over het klimaat gaat, maar over het milieu, is het ons aller plicht om niet meer afval te produceren dan nodig, en het op te ruimen. Bij voorkeur op een manier die de grondstoffen weer beschikbaar maakt voor hergebruik.
Toch ben ik niet 'Groen', omdat ik grote bezwaren heb tegen een hele reeks aannames die in die kring op religieuze wijze tot dogma zijn verheven. Sterker nog, het woord religieus is hier volgens mij geen overdrijving, omdat soms aantoonbaar is dat een bepaalde keuze juist schadelijk is voor klimaat of milieu, maar men er tóch aan vasthoudt omdat anders hun hele geloof op een hoop stuikt. Daarbij wordt veel aan het zicht ontnomen door de verstorende werking van subsidie, waardoor de werkelijke kostprijs aan het oog onttrokken wordt. Waarbij kostprijs ook iets zegt over de belasting van het milieu waar zeldzame metalen, en complexe productiemethoden een 'footprint' hebben die in menige berekening buiten beschouwing wordt gelaten, om van het afvalprobleem aan het eind van de levensduur van het product nog maar te zwijgen.
Zo kwam ik ook het bericht tegen dat de observaties van de NASA juist wijzen op een daling van de temperatuur op aarde. 'Ontkenners' roepen dan dat het 'dus' allemaal wel meevalt, of dat we juist méér 'broeikasgas' moeten produceren. 'Groen' roept dan dat die metingen 'onnauwkeurig' zijn, en dat hun eigen 'modellen' beter zijn, omdat ze over een langere periode een scherpe stijging van de temperatuur laten zien. En dan is er onverwachte sneeuw op Corsica, en in Californië, en vroege sneeuw in Dunedin, Nieuw-Zeeland, terwijl de late start van het voorjaar in het 'Mid-Westen' van de Verenigde Staten de oogsten in gevaar brengt, en groeit de grootste gletsjer op Groenland weer, en wordt het een 'discussie' tussen 'doven'.
We weten véél te weinig over alle aspecten van het klimaat om er klip-en-klaar uitspraken over te doen. Golfstromen kunnen hun loop verleggen. Vulkanen kunnen uitbarsten. De zon kan het op zijn heupen krijgen, en meer of minder 'sunspots' genereren. Een gekapt bos in Brazilië, creëert wellicht regen in de Sahara. We weten het niet. En dat is een verschrikkelijk goed argument om vooral erg voorzichtig te zijn!
Nadenken over wat nou het beste is voor het milieu, en het klimaat, juich ik van harte toe. Maar ga nou niet zomaar iets roepen. Elektriciteit is niet 'schoon'. En waterstof evenmin. Het hangt ervan af hoe het wordt opgewekt/gefabriceerd, getransporteerd, opgeslagen, en wat de individuele 'footprint' is van elk van de gebruikers. De lobby tegen 'windmolens' timmert fanatiek aan de weg. Maar luister/lees eens wat ze te zeggen hebben. Kijk eens of ze wellicht een punt hebben, en bedenk dan een oplossing, of wat anders. Maar wat je ook doet, zeg niet dat de oplossing vanzelf wel komt, als we eerst die verandering maar hebben ingezet. Of dat die vanzelf komt bij 'schaalvergroting', terwijl het dan alleen maar erger wordt, en er zelfs risico's zijn voor de zekerheid van de levering van voldoende energie.
Zon en wind zijn afhankelijk van zon, en van wind. En die zijn er niet altijd. Als je een betrouwbaar 'back-up'-systeem nodig hebt op de achterhand, dan is de 'footprint' van dát systeem een belasting voor zonne-energie en wind-energie, en moet je de belasting van dat 'back-up'-systeem optellen bij dat van zon en wind. Dito waar je gigantische accu's nodig zou hebben voor de nacht, de winter, en windstille periodes. Zelfs als we het 'Plan Lievens' weer afstoffen om dat te bereiken zonder de aarde te plunderen om voldoende lithium en andere schaarse metalen bijeen te sprokkelen. Of waar fenomenale transportverliezen van elektriciteit over langere afstand het rendement van een 'back-up'-systeem op grote afstand nadelig beïnvloedt.
De populaire subsidieslurper 'Tesla Model S Long Range' heeft in de winter op de snelweg een (theoretisch) bereik van 355 kilometer, als hij gloednieuw is. Daarna moet je 7 uur aan het infuus, of 40 minuten 'snelladen', als je ergens een 'station' vindt dat daar geschikt voor is. Zelfs als we uit mogen gaan van exponentiële verbeteringen in de accutechnologie, onder druk van martkwerking, en een onwaarschijnlijke inspanning om heel Europa vol te plakken met 'laadpalen' die in 40 minuten je weer iets van 300 kilometer bereik geven, gaat het nog om een 'speeltje-voor-de-rijken', en geen serieus vervoermiddel. Nog los van het gegeven dat dergelijke voertuigen met een 'leeggewicht' van 2300 kilo voor meer slijtage van banden en wegen gaat zorgen, wat de totale 'footprint' ook negatief beïnvloedt. En dan mag je hopen dat ze snel een goede oplossing vinden voor het spontaan in de brand vliegen van die elektrische auto's, want dat is ook geen opsteker voor het milieu en het klimaat. En dat gebeurt nogal eens! (En niet alleen bij Tesla's, maar bij alle 'elektrische' en 'hybride' auto's).
Los van 'palen' moet echt het complete elektriciteitsnet volledig op de schop, welke 'investering' een geheel eigen 'carbon-footprint' heeft die niet te becijferen is, en waarvoor leidingen nodig zijn met een enorme capaciteit om de 'piekbelastingen' aan te kunnen, als we allemaal thuiskomen, onze Tesla, laptop en telefoon aan het infuus hangen, de verwarming een tandje hoger zetten in de winter, eten gaan koken op ons elektrische fornuis, de sfeerverlichting gezellig brand, en we Netflix gaan kijken, terwijl het windstil is, en pikdonker, op de straatverlichting en de verlichting in de 'kassen' van de tuinbouw na.
Zelfs op de lange termijn zie ik niet hoe iemand vol kan houden dat die krankzinnig dure bouw/aanleg, gekoppeld aan grootschalige verwoesting van nog prima functionerende apparatuur en infrastructuur, 'onder de streep' een positief resultaat te zien gaat geven. Tenzij er een nu nog utopische doorbraak langskomt, zoals kernfusie. Dan nog blijven we zitten met kostbare doublures, als de auto feitelijk niet langer geschikt is voor een rit met een enkelvoudige afstand van meer dan 150 kilometer, of 300 kilometer met een onderbreking van minder dan een uur, mits er een laadpaal voor 'snelladen' op de plaats van bestemming is.
Als de reistijd toeneemt, omdat mensen gedwongen worden om te zien naar vervoermiddelen met een 'bovenleiding', die nu al slechter zijn voor het milieu dan het vliegtuig, zal de productiviteit van de gemiddelde werknemer dalen, en zijn of haar 'kostprijs' voor de onderneming spectaculair toenemen als dat door landelijke, of Europese wetgeving wordt afgedwongen. Of als praktische frustratie van alternatieven, zoals een verbod om bepaalde steden binnen te rijden met een 'verbrandingsmotor', het verhogen van de brandstofprijs, het invoeren van een 'vliegtax', of het schaars maken van fossiele brandstoffen, particulieren, werknemers en ondernemers geen keus laten.
Niets van dit alles betekent dat we keihard op de rem moeten gaan staan. Integendeel! Maar we moeten niet ons hoofd verliezen, en het kind met het badwater weggooien. Ik heb zelf de gemeente Zandvoort voorstellen gedaan om de logistieke nachtmerrie rond de komst van de 'Formule 1' het hoofd te bieden, met de aanleg van een 'kabelbaan' zoals in La Paz, met parkeergelegenheid op een lokatie waar het geen pijn doet, en/of een overdekte fietsverbinding met 'ingebouwde meewind' in beide richtingen op enige hoogte boven de grond. Innovatieve oplossingen die snel renderen, ook bruikbaar zijn voor het oplossen van reeds bestaande problemen op zomerse topdagen, zonder extra 'asfalt', of beslag op kostbare grond. Probleem? Ja, de Nederlandse wetgeving, waardoor zulke innovatieve ontwikkelingen aanzienlijk meer tijd kosten dan het nemen van de beslissing om drie gloednieuwe centrales te sluiten, en een paar miljard door het toilet te spoelen, ten bate van de 'Urgenda' lobby. Ik zie het als een mooie 'testcase', om te zien of het 'Den Haag' en 'de Groene Politiek' menens is, of dat ze alleen urgent geld willen overmaken aan hun opportunistische vrienden.