Mensen nemen zichzelf niet langer serieus.
Na de 'Islam'-hysterie volgde de 'Brexit'-hysterie, de 'Rusland'-hysterie, die naadloos overging in de 'Trump'-hysterie, de 'Klimaat'-hysterie, met de 'Stikstof'- en de 'Greta'-hysterie als extensie, de 'Baudet'-hysterie, met daar tussendoor nog de 'MeToo'-hysterie, recent de 'Huawei'-hysterie, en dan nu de 'Corona'-hysterie. Het lukt eenvoudigweg niet meer om rustig en beheerst het gesprek aan te gaan over problemen en angsten.
Verreweg de belangrijkste, zo niet de enige reden, is dat al het nieuws 'gemanaged' wordt. Mensen die ervoor hebben doorgeleerd zijn te huur of te koop om ervoor te zorgen dat een bepaald pijntje de voorpagina's haalt, en landelijk, of wereldwijd, de gemoederen bezighoudt. Helaas weten ze als regel van het feitelijke onderwerp weinig tot niets af.
Nadat de 'presidentsrace' van 2016 al een ongekend dieptepunt was voor mensen die zichzelf, en het politieke proces, serieus nemen, belooft het dit jaar nog stukken erger te worden. Terwijl de voorverkiezingen bij de 'Democraten' nog in volle gang zijn, maken de media ons alvast lekker voor de 'race' tussen de 'Oranje Clown', en de 'Lilliputter', oftewel vastgoedmiljardair Trump en mediamiljardair Bloomberg.
Mijn eigen fascinatie is het gemak waarmee het lukt om mensen op sleeptouw te nemen, waarbij ze alles wat ze weten uit hun handen laten vallen, en in de tegenovergestelde richting rennen, omdat 'iedereen' dat doet. Die fascinatie is niet van recente datum. Reeds op de middelbare school, vér voor de permanente psychotische staat waarin we nu verkeren zich als een olievlek uitbreidde, las ik artikelen en boeken over de diepere oorzaken voor de verspreiding van het fascisme in Italië, de nazi-ideologie in Duitsland, het communisme in Rusland en China, en het 'Mccarthyisme' in de Verenigde Staten en vergelijkbare paranoia elders in de 'westerse' wereld.
Enige 'hysterie' begint met een gegronde zorg of redelijke angst. Het 'Coronavirus' is niet iets om achteloos weg te wuiven. Zorg voor het klimaat moeten we serieus nemen, als we toekomstige generaties nog een toekomst willen bieden. Het lot van mensen die onderaan bungelen in de maatschappij mogen we ons best aantrekken. Vrouwen die 'Nee!' zeggen, maar vervolgens door mannen alsnog gedwongen worden tot contacten waar ze geen trek in hebben, is een schandvlek in een geciviliseerde maatschappij. Maar de 'hysterische'-fase overdrijft niet slechts, wat op zich al ernstig genoeg is, maar permitteert zich op enig moment de inzet van onmenselijke, onwaardige middelen om het 'einddoel' dichterbij te brengen.
In Frankrijk is een kandidaat voor het burgemeesterschap van de stad Parijs, en partijgenoot van Macron, uit de race gestapt na de publicatie van een 'sekstape'. De 'Media' gaan ermee aan de haal op een wijze die is 'ontworpen' om de Ruslandhaat te voeden, door te melden dat de verspreider van die 'tape' een Rus is die in Frankrijk woont. Dat is 'technisch' juist, maar de man vluchtte uit Rusland, waar hij vervolgd dreigde te worden wegens aanranding van een jonge actrice, en hij kreeg vervolgens 'politiek asiel' in Frankrijk. Hij is een sympathisant van 'Pussy Riot', en geeft een blad uit dat 'Political Propaganda' heet. Zijn 'kunst' is 'zelfmutilatie' als wapen in een strijd die ik niet anders kan omschrijven dan een doelbewuste poging de hele geciviliseerde maatschappij in het verderf te storten.
De Franse politicus trok zich terug omdat zijn gezin voor hem op de eerste plaats komt. Heel Frankrijk spreekt er schande van dat iemand dat soort filmpjes naar buiten brengt, waar in dat land nog sterk wordt gehecht aan een scheiding van 'privé' en 'publiek'. Maar Pavlensky wint toch, omdat Benjamin Griveaux uit de race is gestapt, Macron een deuk oploopt omdat hij een 'viespeuk' naar voren heeft geschoven, en omdat de 'Internationale Media' verzuimen te vermelden dat hij een fervent tegenstander is van Poetin, waardoor de indruk wordt gewekt dat het bewijs is voor 'inmenging' van 'Rusland' in Franse aangelegenheden.
In discussies met mensen die ik ontmoet over actuele kwesties, hierboven aangehaald als thema's die op 'hysterische' wijze het nieuws beheersen, licht ik mensen bij door de ontbrekende aspecten te benoemen, zoals in de vorige paragraaf. De reacties verschillen. Sommige mensen kijken je verwonderd aan, en zeggen dan: 'O, dat wist ik niet…….', wat nog steeds niet hoeft te betekenen dat ze iets doen met die aanvullende informatie, want als dat hen in conflict brengt met de 'hoofdstroom' is de kans groot dat ze het afdoen als een 'onbetekenend detail'. En anderen hebben inmiddels al zo zwaar geïnvesteerd in de mening die ze uitdragen, onderdeel van de hysterie, dat ze onmogelijk nog terug kunnen.
Wellicht ook omdat ik al veel langer met dat bijltje hak, heb ik niet zelf direct de neiging om te denken dat het allemaal één groot 'complot' is. Het 'managen' van het 'nieuws' gaat niet zo ver dat er een centrale, overkoepelende regie is die deze nep-wereld aanstuurt. De econoom Jonathan Aldred laat in zijn boek 'Licence to be Bad' op overtuigende wijze zien dat zijn vakgenoten niet allemaal cynische monsters zijn die opzettelijk de boel lopen te verzieken, en dat het niet zelden zo is dat economen van naam naderhand niet alleen terugkomen op hun eerdere bevindingen en theorieën, maar er zelfs openlijk afstand van nemen. En er in sommige gevallen luidkeels tegen protesteren als blijkt dat politici en vakgenoten er stoïcijns mee doorgaan die flauwekul te verspreiden.
Het probleem is dus niet slechts dat 'hysterische overdrijving' van een mug een olifant maakt, maar dat het de oplossing van het oorspronkelijke probleem blokkeert, en dat probleem in een niet gering aantal gevallen alleen maar ontstellend veel groter maakt, of in elk geval de schade die eruit voortkomt, als de tegenmaatregelen contraproductief zijn. Nee, ik zie geen heil in een wereld die wordt geregeerd door de Pavlensky's en 'Pussi Riots' van deze wereld. En nee, een vuilspuitende, extreem rijke 'trickster' als Bloomberg die een miljard investeert om stemmen te kopen zie ik niet als een 'oplossing', maar als onderdeel van het probleem.