Een jaar nadat de Verenigde Staten de overeenkomst met Iran verscheurde, neemt Iran stappen om haar Europese 'partners' te motiveren het verdrag weer tot leven te wekken, door tenminste van de Europese kant te leveren wat in het vooruitzicht was gesteld.
Wellicht herinnert u zich nog wel waar het allemaal om te doen was? Iran was druk met het ontwikkelen van kernenergie voor civiel gebruik, volgens eigen zeggen. De Amerikanen, maar vooral atoommacht Israël, dat ooit die technologie 'ontfutselde' aan de Amerikanen, wat in andere gevallen 'spionage' of 'landverraad' heet, zaten ermee in hun maag. Ze pleegden terreuraanslagen in Iran, en zetten een 'virus' in om te voorkomen dat Iran toegang zou krijgen tot atoomenergie. Andere landen in de wereld lieten zich overtuigen dat 'proliferatie' (van kernwapens) dreigde. Zelfs de CIA concludeerde dat Iran niet bezig was met kernwapens, maar het nam de angst niet weg.
Er was nog een knullig plan om Iran bouwtekeningen in handen te spelen van een gemankeerd ontwerp voor een kernwapen, om dat vervolgens als 'bewijs' te kunnen gebruiken dat Iran druk was met het ontwikkelen van een kernbom, maar ook dat plan liep op de keien. En uiteindelijk trof men elkaar aan de onderhandelingstafel. Daar beloofde Iran om, onder verscherpt toezicht, louter voor vreedzame doeleinden een beperkt atoomprogramma te zullen draaien, en 'zwaar water' en verrijkt uranium te zullen exporteren, zodat het maken van een bom niet eens mogelijk zou zijn.
Dat verdrag leefde Iran na, en in ruil daarvoor zouden de verlammende sancties, die tot doel hadden de Iraanse bevolking de hongerdood in te jagen tot ze een voor de Amerikanen en Israël 'vriendelijk' regime zouden 'kiezen', worden opgeheven. Het verdrag werkte niet écht, omdat de 'westerse' landen, onder regie van Israël, de boel bleven saboteren. En toen Trump aantrad was het bekeken. Die trok ook dat verdrag door de versnipperaar, en legde opnieuw sancties op om de bevolking uit te hongeren, in strijd met het oorlogsrecht. Zelfde strategie als met Venezuela, dat geen atoomenergie heeft, maar 'toevallig' ook een olieland is.
Door de nieuwe Amerikaanse sancties worden primair bedrijven in andere landen bedreigd. Als ze handel drijven met Iran, trekt Amerika ze door de gehaktmolen. Dat geldt niet slechts de contractueel vastgelegde afname van 'zwaar water' en verrijkt uranium, bedoeld om te voorkomen dat Iran ooit een bom kan bouwen. Het geldt inmiddels ook olie en andere delfstoffen. Omdat Iran dat 'zware water' en dat verrijkte uranium niet meer weg kunnen zetten in het buitenland, blijven ze met het teveel geproduceerde zitten, en dat is dan weer in strijd met het verdrag. Langs die weg hoopt Amerika alsnog Europa over de streep te trekken, omdat Iran zich niet aan het verdrag zou houden. En helaas lijkt het erop dat het ruggengraatloze Europa zich andermaal als een dood paard achter die kar aan laat slepen, inplaats van voor die kar te gaan staan met een ferm 'Afspraak-is-Afspraak!'.
Iran, noch Venezuela, zijn van plan te buigen. Europa lijkt erop te gokken dat de Verenigde Staten aan het langste eind zullen trekken, maar ik waag het te betwijfelen. In beide landen is wel een 'oppositie' die graag zou zien dat de regering andere besluiten zou nemen. Maar waar zich in die 'oppositie' ook pro-westerse krachten bevinden, kunnen die geen vuist maken. Dat heeft minder te maken met repressie, dan met het 'collectieve geheugen' van de bevolking. In Iran herinnert men zich nog 'Operation Ajax', waarbij de Amerikanen en Britten een eind maakten aan de democratie in Iran. In Nederland maken wij ons slechts druk over Ajax uit Amsterdam, en nemen we slechts in de kantlijn kennis van wat er op het wereldtoneel gebeurt, ergens tussen de geinige 'YouTube-filmpjes' en de frequente moordpartijen, en gerommel rond Trump in de Verenigde Staten in.
Als het uit de hand loopt, en het mondt uit in een militair treffen tussen Iran en de VS, is de kans groot dat we zullen betreuren dat we de zaak op zijn beloop hebben gelaten, omdat 'Ajax uit Amsterdam', of 'Max in Zandvoort', kortom 'Brood-en-Spelen', met een cappuccino op het terras, en eindeloos herhaald beeldmateriaal van een afschuwelijk ongeluk waarbij een 'vrouw-met-rollator' betrokken was, ons het zicht ontnamen op die lui die druk waren met de poten onder onze stoel vandaan te zagen.
Als het kalf verdronken is, dempt men de put. Daarbij zou het zomaar kunnen dat wij in Europa dan het kalf zijn. Stom rund.