NRC en vrijwel alle belangrijke westerse kranten schreven over een artikel van de hand van Lavrov, de Russische minster van buitenlandse zaken, waarin hij schreef dat Rusland een ‘rules-based’ wereld afwees.
Wat onveranderlijk ontbrak in die berichtgeving, was een toelichting op wat ermee werd bedoeld. De Russen, en de Chinezen, en nog een groeiend aantal andere landen, willen terug naar een wereld met wetten. Het probleem is, dat veel mensen in westerse landen al zo losgeweekt zijn van het hele concept, dat ze het verschil niet meer kennen tussen ‘wetten’ en ‘regels’. Toch is het nog niet zo héél lang geleden dat ook in westerse landen de ‘wet’ voor iedereen gold, en dat je daar bovenop ‘regels’ had die golden binnen het gezin, de school, of op de werkplek.
In het Engels is er een duidelijk verschil tussen ‘law’ en ‘rule’, evenals in het Nederlands. Maar op golven van ‘vernieuwing’ zijn we die twee door elkaar gaan gebruiken, met als gevolg ‘wetteloosheid’, en rechters die vonnis wijzen conform de waan van de dag. Conform de ‘regels’. Het dictaat van de ‘ruler’. Het begon in het westen met ‘gedogen’, waarbij iets weliswaar bij wet verboden was, maar in de praktijk niet strafbaar. Gevolgd door ‘discriminatie’, bij wet verboden, maar als het ‘positief’ was mocht het niet alleen, maar moest het ook.
De motivatie voor die omzettingen verschilde per persoon die je ervoor pleitte. Maar steeds weer hoorde je mensen zeggen dat de ‘regels’ gewoon ‘logisch’ waren, dus waarom zo moeilijk doen? Iedereen met ‘gezond verstand’ begreep dat je in het ene geval volkomen in je recht stond als je iemand voor ‘rotte vis’ uitmaakte, bedreigde, of schade toebracht, terwijl dat in een andere situatie ‘ongepast’ was. En voor die lieden die het niet begrepen was er de rechter. Bij de aftrap van die ‘modernisering’, die voortkwam uit het denken dat in de jaren zestig en zeventig bezit nam van het westen, waren er al wel volop spanningen, maar dat loste je op door de ‘consensus wetenschap’ te laten bepalen welke ‘regels’ de voorkeur hadden. Want daarvoor had je de ‘experts’.
Inmiddels heeft dat geleid tot een extreem troebel vijvertje, en de ontwikkeling van obscure technieken om de ‘consensus’ te beïnvloeden, die we historisch gezien alleen terugzien bij beschrijvingen van hoe het er in de Middeleeuwen, en daarvoor, aan toeging in adelijke kringen. De term ‘neo-feodalisme’ die ik hier al vaker aan u heb voorgelegd, is evolutionair geen partij voor een ‘law-based’ wereld, maar dat wil nog niet zeggen dat je de kliek die inmiddels de macht naar zich heeft toegetrokken in de ‘rules-based society’ zo eenvoudig zal kunnen overtuigen om hun priviléges op te geven.
De ambities van de ‘rules-based society’ zijn veel minder bescheiden dan die van de ‘law-based society’. De ‘regels’ komen niet bovenop de wetten, met als voorwaarde dat ze niet expliciet door de wet verboden mogen zijn, maar ze vervangen de wetten, en ze vervangen de autoriteiten die voorheen verantwoordelijk waren voor de regels, binnen het gezin, de sportclub, de school en het bedrijf, om u te helpen u te conformeren aan de grillen van een élite die prat gaat op hun ‘wetenschappelijke consensus’. Alle filosofen en psychologen die de ‘bouwtekeningen’ aanleverden voor dit ‘neo-feodalisme’ dachten dat een ‘hogere opleiding’, en een selectiemechanisme dat werd gedicteerd door de academische wereld, vrij zou zijn van de achterlijkheid die kenmerkend was voor de feodale structuren. Maar ik heb nieuws voor u: Het is eerder nog veel erger! Wie zijn oor te luister legt in academische kring, en hoort wat een slachtveld het is, en hoe vals de ‘office politics’ zijn die bepalen of iemand ‘statuur’ heeft, of moet vrezen te drogen te worden gehangen, begrijpt ook beter dat wat ik gisteren schreef over de onbegrijpelijke ‘regels’ rond het ‘Covid-beleid’ slechts kunnen bestaan in een wereld waarin de ‘wet’ in ingeruild voor ‘regels’.
Een onnavolgbare mengeling van ‘gezellige theekransjes’ en ‘vileine kooigevechten’ zorgt voor volledig onvoorspelbare uitkomsten. In verschillende eerdere bijdragen heb ik de loftrompet gestoken over de ‘Founding Fathers’ in de Verenigde Staten, die het land een ‘grondwet’ schonken, die de individuele burger diende te beschermen tegen de overheid. Geniaal. Een doorbraak van het ‘feodale’ systeem, op weg naar een ‘law-based society’, die wellicht niet volmaakt was, maar dat is de mens ook niet. Dat besef, van een onvolmaakte mens, die ‘netjes’ gehouden wordt door de ‘law of the land’, verdampte in de jaren zestig en zeventig, toen Jean Jaques Rousseau werd herontdekt, waar hij predikte dat de mens van nature goed was, en door zijn opvoeding werd verziekt. Met als gevolg een ware optocht van mensen die hun ‘Ware Identiteit’ aan ons voorhouden, en respect eisen, vastgelegd in de ‘rules’, zelfs als ze onnavolgbaar crimineel bezig zijn.
Nationaal is het daardoor al een ‘gekkenhuis’, maar internationaal leidt het tot ‘regelzucht’, waarbij landen internationale wetten aan hun laars lappen, of ergens een professor laten verklaren dat de favoriete interpretatie van de vragende partij, die zijn of haar salaris betaalt, ‘legitiem’ is. En ‘bommen weg!’ ‘Stuur een oorlogsschip!’ ‘Geef de missionarissen de ruimte voor hun missies!’ En ik zeg u, niet alleen de Russen en de Chinezen zijn er klaar mee, maar ook velen in de westerse wereld. Alleen begrijpen ze niet hoe het kan dat het zo verschrikkelijk uit de klauw is gelopen, en hopen ze nog op een terugkeer van het ‘gezonde verstand’, oftewel hun eigen ‘logisch’. Want zij zijn van nature goed. Dus waarom luistert er niemand naar hen?
De wereld van het ‘World Economic Forum’, de ‘Davos-club’, is tot in het merg ‘rules based’. Rusland en China zijn uitgestapt, of waren al niet geïnteresseerd, maar ze stellen voor om terug te keren naar een ‘law-based’ wereldgemeenschap van soevereine landen. Allen gehouden aan de wetten, terwijl ze in eigen land autonoom hun eigen ‘regels’ mogen vastleggen die het ‘gezin’ bijeen moet houden, en voorspoed moet brengen. Geheel los van mijn persoonlijke voorkeur, zien we dat het hen geen windeieren legt, terwijl wij ons aan het drijfhout vastklampen na een schipbreuk. ‘Rules-based society’? Goed idee! Doen we niet. Dat is mijn advies. Het was een goedbedoeld experiment, maar hoogmoedig.
Dat journalisten en commentatoren in kranten en op de televisie u niet uitleggen dat er een verschil is tussen ‘rules-based’ en ‘law-based’ voedt bij mij de ergernis, omdat het onderstreept hoe dat ‘consensus-denken’ in de praktijk werkt. En waarom ‘rules-based’ nooit wat kan worden, als je informatie die cruciaal is achterhoudt om de ‘consensus’ naar je toe te trekken.
PS: Ja, ik weet dat Peter R. de Vries is neergeschoten, maar ik weet er verder op dit moment niks over wat niet overal al wordt verteld. Wellicht dat dit betoog, over 'wetten' versus 'regels' nog relevanter is dan de meeste beschouwingen die u tegenkomt over dat misdrijf, waar 'Narco-staat' Nederland drukker is met 'Zwarte Piet' dan met de criminaliteit, in de ogen van een groeiend aantal landgenoten. Maar het is nog te 'vers' om er verder iets over te zeggen.