'Perceptie-management' is een vak apart.
Hoewel er tal van opleidingen zijn die aansluiten bij de nog altijd groeiende vraag, is de aanleg van het individu doorslaggevend. De meest succesvolle 'perceptie-managers' zijn 'natuurtalenten'. Ze komen terecht in criminele kringen, of de 'showbizz', waar echt en nep amper van elkaar zijn te onderscheiden, en men in 'eigen kring' respect krijgt als men iedereen om de tuin weet te leiden, en er vervolgens met de poet vandoor gaat.
Nu de politiek en de media weggedreven zijn van hun taak en roeping, in ons deel van de wereld, voedt dat de vraag naar 'perceptie-managers' nog. 'Journalistenopleidingen', 'communicatie-opleidingen', 'psychologie', en tal van andere opleidingen, op uiteenlopende niveaus, besteden meer en meer aandacht aan 'perceptie-management', onder het mom van 'effectief communiceren'. Grote bedrijven hebben een uitdijend budget voor cursussen waar werknemers leren hoe ze klanten om de tuin moeten leiden. En uiteraard gebruiken die werknemers de aangeleerde vaardigheden daarna ook thuis, met hun partner, vrienden, familie en kinderen, en op de werkvloer.
Het evidente nadeel is dat aangeleerde trucjes een houdbaarheidsdatum hebben. Op zeker moment hou je niemand meer voor de gek, omdat 'iedereen' die cursus heeft gehad. Formeel, als onderdeel van de opleiding, waarvoor men tot vele jaren na het behalen van het diploma nog druk is met het aflossen van de schulden, terwijl de trucjes allang niet meer werken. Of in een cursus. Of via de televisie, of de krant, waar een schrandere kijker al snel de steeds terugkerende patronen ontdekt. Zo zit ik vanochtend naar de dames van 'WNL' te kijken, die al geruime tijd jengelen om een verbod op 'lachgas'. Met de gespeelde wanhoop nabij roept de presentatrice uit: 'Het is al zo lang bekend dat het niet gezond is! Waarom gebeurt er niks?'
Langs die weg krijgen we al die wet- en regelgeving door de strot geduwd, en steeds meer controle op 'naleving'. Het is de kurk waar onze complete economie op drijft. Activisten, criminelen, lobbyisten, lieden uit de 'showbizz', en 'perceptie-managers' werkzaam voor bedrijven, waaronder de 'media', die de hele dag druk zijn hun zin erdoor te drukken. Anders dan teleurgestelde nieuwsconsumenten en kiezers ons voorhouden, leidt dat allerminst tot een brij van 'politiek correcte' boodschappen in de klassieke zin. Maar het gáát nergens over, omdat al die standpunten onbereikbaar zijn voor een inhoudelijke discussie, en toetsing aan de feiten. Het is manoeuvreren voor een 'positie'. Dat het allemaal nep is, en leidt tot verspilling van grondstoffen en kostbare tijd, alsmede groeiende ergernis bij mensen die er helemaal klaar mee zijn, en die hunkeren naar écht, genereert onder de 'perceptie-managers' geen gevoel van schaamte, of gewetensnood. Voor hun gevoel zijn ze 'slim bezig'.
Zoals ook de advocaat die een levensgevaarlijk sujet vrij weet te pleiten, of voor elkaar krijgt dat hij of zij Nederland in mag, slechts trots is op zijn of haar vaardigheden, bij het zoeken naar de mazen in de wet, en de zwakke kanten van de politie, aanklagers, rechters, en collega advocaten. De kassa rinkelt, en het leven lacht hem of haar toe. In elk geval tot de dag dat een crimineel besluit een openstaande rekening te vereffenen op een wijze die is ontleend aan 'perceptie-management', in die zin dat er 'effectief' wordt gecommuniceerd richting overlevende collega's van de advocaat, die met zijn of haar leven betaalt voor een wereld die niet zou moeten bestaan.
'Perceptie management' is in zekere zin een 'kunstvorm'. Het gaat veel verder dan het scheppen van iets dat een ander mooi of nuttig vindt. Om anderen ervan te overtuigen dat 'ingeblikte stront' een begeerlijke 'kunstuiting' is, waar je grof geld voor neer moet tellen als je de eigenaar wilt worden, moet je je toevlucht zoeken tot 'perceptie management'. Je moet de 'omgeving' bewerken. Aansluiting zoeken bij een 'identiteit' die het helemaal gaat maken. Maar op tijd afstappen, en omschakelen, als het momentum begint te slijten. Het is een vorm van prostitutie. Eén groot, collectief 'nep orgasme'.
Hier op dit blog maak ik mij niet geliefd onder de 'perceptie managers', en hun klanten. Iedere keer als ik u voorhoud dat het allemaal prachtig is wat men ons wil doen geloven, maar: 'Cui Bono'? Tel je knopen na. Het voelt heerlijk om mee te liften op golven van succes, maar de kater die daarna komt is het niet waard. En als uiteindelijk je hele geloofwaardigheid onherstelbare averij heeft opgelopen, ver voorbij dat wat een gewiekste 'perceptie manager', of professioneel bureau dat je helpt bij 'imago schade' nog kan behappen, wordt je leven een hel. Dat geldt voor het individu, maar net zo goed voor een bedrijf, een organisatie, en complete landen. De genadeklap komt altijd onverwacht. Het ene moment baad je nog in de warmte van je zelf geschapen universum, en het volgende moment smelt de was in je vleugels, en stort je als Icarus te pletter.
Voorkomen is beter dan genezen. De 'Keizer' heeft geen kleren aan, en hoe eerder we zien dat onze perceptie niet overeenkomt met de werkelijkheid, hoe groter de kans op een geslaagde voorzorgslanding.