Nog niet zo héél lang geleden werden mensen die 'gek' verklaard werden opgeborgen in een inrichting.
In de jaren zestig groeide de weerstand tegen die praktijk. Onder andere Rita Verdonk, wie kent haar niet, demonstreerde voor het sluiten van die instituten. Wereldwijd kreeg het onderwerp veel aandacht na de verfilming van 'One Flew Over the Cuckoo's Nest', met de 'geboren idioot' Jack Nicholson in één van zijn vele glansrollen. Wat zeker ook hielp om de consensus om te buigen, dat waren de verhalen over systematisch misbruik van 'psychiatrie' voor uiteenlopende, bijzonder onfrisse doelen. Nog voor psychiaters zelf met hun auto de bezoekers van Kerstmarkten platreden, zoals recent in Maagdenburg.
Op 'Nummer 1' stonden de horror-verhalen over hoe er in de Sovjet Unie werd omgesprongen met mensen die geen vrede hadden met het communistische regime. Daarnaast zagen de Amerikanen, tot hun enorme schrik, hoe krijgsgevangenen door Noord-Korea 'gehersenspoeld' werden, en terugkeerden als overtuigde communisten, fel gekant tegen de oorlog van een 'coalition of the willing', gerekruteerd uit de kersverse NAVO-alliantie, waar zelfs Nederland nog een steen aan bijdroeg. Gevolgd door de onthullingen in de Verenigde Staten rond 'MK-Ultra' van de CIA, waar psychiaters op zoek gingen naar de optimale techniek om gewetenloze moordenaars te maken van onschuldige mensen, die men als menselijke 'drones' in kon zetten om moorden te plegen voor de CIA, al dan niet in opdracht van de president, en daaraan verwante subversieve activiteiten.
Zoals hier uitvoerig toegelicht brak in de jaren zeventig het besef door dat de aanname dat mensen 'logisch' nadachten over belangrijke keuzes in hun leven met economische 'impact', waar alle wetenschappelijke modellen op gestoeld waren, totale luchtfietserij was. Dat leidde tot twee verschillende 'stromingen' in die wereld. De ene stroming (Cipolla et al) stelde dat 'stupiditeit' was 'aangeboren', niet afhankelijk van IQ of niveau van de scholing, en dat de enige mogelijke bescherming was dat de mensen die het land zouden besturen niet tot die categorie zouden behoren, maar tot de sectie 'intelligente' mensen binnen zijn matrix. Wederom niks te maken met IQ of opleiding, maar met een 'basishouding' om te streven naar werkbare compromissen op basis van 'Win-Win', waar geen evidente resolutie mogelijk is om anderen klip-en-klaar te overtuigen met stevige argumenten en onweerlegbare feiten. Ik heb hier betoogd dat het concept van de 'Constitutionele Republiek', met de 'Constitutie' als de 'Verlichte Despoot', bedoeld om de ruimte voor bestuurders met hun 'Goede Bedoelingen' stevig te beperken, de praktische consequentie was.
De andere stroming (Thaler, Kahneman en Tversky et al) gooiden het over een andere boeg. Hun feitelijke aanname was dat universiteiten en hogescholen broedplaatsen waren voor mensen met uitgesproken 'logische' vermogens, en dat die instituten het voortouw moesten krijgen om het 'Klootjesvolk' te 'nudgen' in de gewenste richting, zoals bepaald door 'wetenschappers'. En mits die 'elite' het voortouw kreeg, was 'democratie' de optimale bestuursvorm die zonder verdere objectieve restricties kon worden uitgebouwd tot een systeem dat veruit de voorkeur had boven welk ander systeem dan ook. Welvaart en Welzijn gegarandeerd. Gekkenhuis! Letterlijk, als je eerder de insteek van Cipolla voor 'waar' neemt, zoals ik.
'Zuiver' rationele mensen bestaan niet. Gevoelens, emoties, sentimenten wegen mee, en wetenschappers uit de 'Realistische School' moeten zichzelf trainen in het isoleren van hun zuiver rationele denken, liefst zonder hun 'hart' in de vriezer te leggen, maar als wetenschapper 'kil en koud' te vertrouwen op hun ratio. 'Kunstmatige Intelligentie' is in aanleg zuiver rationeel, maar het is mogelijk een computer te leren wat wij liever horen. Buiten beeld 'denkt' die computer wel: 'Rare Jongens, die Romeinen!', maar als dat is waar we naar smachten, dan kunnen we het krijgen ook. Een computer de beste strategie laten 'uitdenken' om ons te 'nudgen' is evident niet zonder gevaar, en dat is *erg* zachtjes uitgedrukt. Al helemaal natuurlijk als degenen die de koers uitstippelen het hoog in hun bol hebben, maar 'geboren stupide' zijn, of 'crimineel', of 'naïef', de groepen die Cipolla identificeerde als concurrenten van de op 'Win-Win' gerichte 'intelligente' medemens.
Als een land in de ban komt van de 'behavioristische' richting die Kahneman en Tversky propageerden, binnen de 'Menswetenschappen' onsterfelijk populair, ontstaat er een perfide verschuiving in de waardering voor menselijke activiteit. 'Beïnvloeding' krijgt meer 'gewicht' dan productie en de ontwikkeling van 'vakmanschap'. De media, 'sociaal' en 'gevestigd', in 'entertainment' verstopte boodschappen, en een aswolk aan 'regelgeving' om mensen te 'sturen', zuigen kapitalen op die objectief beter besteed kunnen worden. HIER bespreekt Brian Berletic op heldere wijze, aan de hand van westerse 'mainstream' publicaties, hoe de CIA gebruik maakt van een ogenschijnlijk onschuldige organisatie met een nobel doel, de 'National Endowment for Democracy', om wereldwijd het volk in alle landen waar die organisatie actief is te 'nudgen, teneinde hen te onderwerpen aan 'Koning Dollar'. Met mooie voorbeelden van interventies die evident allerminst in het voordeel van die mensen in dat land zijn, zoals de pogingen van een door dat 'NED' gesponsorde politicus in Thailand om dat land niet aan te sluiten op China's 'High Speed Rail' netwerk.
Het is een parasitaire kaste die in aanleg stijf staat van de 'Goede Bedoelingen', laten we dat niet vergeten. In hoeverre die 'experts', bedreven in het 'nudgen', uitgroeien tot hun eigen ergste vijand, danwel door 'criminelen', met organisatie en al, worden 'ingevangen', waarna ze hun vaardigheden inzetten voor weinig nobele doelen, dat is niet zo eenvoudig in kaart te brengen. Berletic benadrukt ook hoe 'studenten' en 'activisten', al dan niet gewelddadig, worden gerekruteerd door te appelleren aan hun gevoelens, door hun ego te strelen en hen te belonen, en niet door een beroep te doen op hun 'logische' vermogens. Hoe trots die mensen zijn om te worden 'gevraagd', waarna er geen weg terug meer is uit dat netwerk. Iemand in de 'reclamewereld' beseft tenminste nog dat hij of zij niks van 'waarde' toevoegt aan het product in de betekenis van 'bruikbaarheid', en dat het opstuwen van de omzet voorbij de opdracht om een product 'onder de aandacht te brengen' parasitair is, en op geen enkele manier raakt aan het bedienen van een rationeel proces. 'Van het schap, naar de vuilnisbak'. Helaas ontbreekt dat besef bij de 'experts' die 'nudgen' in nagenoeg alle gevallen. Ze zijn er voor zichzelf heilig van overtuigd dat ze goed bezig zijn.
Uitgaande van hun eigen 'expertise' zien ze bovendien overal 'complotten' van concurrenten uit andere landen. Meer in het bijzonder de Russen en de Chinezen. Maar steeds als een verdenking wordt nagetrokken, blijkt er geen bewijs te zijn voor de claims. Recent werden de verkiezingen in Roemenië geannuleerd, omdat een kandidaat die campagne voerde met een 'nationalistische' agenda, meer aandacht voor de Roemenen, en de EU en NAVO op een lager pitje, glansrijk dreigde te winnen. De gevestigde media voerden aan dat die kandidaat had geprofiteerd van een 'Russische beïnvloedingscampagne' via het 'Chinese' platform 'Tik-Tok'. Einde democratie, want alleen 'NED' en daaraan schatplichtige organisaties mogen 'nudgen'. Vervolgens bleek uit onderzoek dat Rusland, noch China, er iets mee te maken hadden. Voorzover de filmpjes op 'Tik-Tok' al van invloed waren geweest, waren die geproduceerd met geld van een Roemeense politieke partij die één van de concurrerende kandidaten steunde, die hoopte om zo de kansen van de kandidaat die zij als meest kansrijk zagen om hún kandidaat te verslaan, te verzwakken, door een kansloze kandidaat (in hun ogen) stemmen te laten afpakken van die concurrent.
Identiek beeld als in de VS in 2016, toen het team van Hillary zich bemoeide met de voorverkiezingen bij de 'Republikeinen' om Trump daar de nominatie te bezorgen, in de veronderstelling dat ze die gek met twee vingers in hun neus zouden kunnen verslaan. Wat ook daar anders uitpakte. Waarna het de schuld van Poetin was dat Trump had gewonnen. Waarvoor vervolgens, ondanks een miljoenen vretend onderzoek, geen spoor van bewijs voor werd gevonden.
Al dat geld, die vele, vele miljarden die al zijn weggevloeid naar het tot een 'wapen' maken van die uit de psychologie en sociologie afkomstige 'wetenschap', had oneindig veel beter besteed kunnen worden aan het onderhouden en verbeteren van de infrastructuur, het betaalbaar maken van de zorg, het verbeteren van de sociale voorzieningen, en diplomatie, en het continueren van de ooit zo markante technologische voorsprong, die nu verloren is gegaan, omdat er meer geld te verdienen valt als 'influencer' en 'menswetenschapper'.
Niets uit het bovenstaande moet worden gelezen als 'vroeger was alles beter', waar ik opende met stevige kritiek op het misbruiken van de psychiatrie, waar al ver voor de Tweede Wereldoorlog een begin mee werd gemaakt. Ook waar Edward Bernays en Joseph Goebbels de theorie van Sigmund Freud prostitueerden om manipulatieve technieken op het niveau van de 'massacommunicatie' te ontwikkelen. Dat het 'eigenwijze' volk zo nu en dan door de barricades breekt, en afstand neemt van lieden die opzichtig op zoek zijn naar kanonnenvoer, dat geeft de burger moed. Maar het blijft een open inrichting zoals het nu functioneert.