We zijn er anders over gaan denken.
Dat verwijst niet naar het individu dat op basis van nieuwe informatie zijn of haar weloverwogen mening over een bepaald onderwerp heeft herzien. Het verwijst naar de transformatie van normen en waarden. Die transformatie verloopt weinig transparant, de ene keer geleidelijk via iets wat we dan 'voortschrijdend inzicht' noemen, en de andere keer bruusk, schoksgewijs, omdat iemand met een zeker charisma erin slaagt het dogma in de samenleving omver te kegelen.
Eén van de dingen waarover we collectief anders zijn gaan denken, is zelfmoord en moord. In de eeuwen waarin de Christelijke tradities nog bepalend waren was suïcide een ernstige zonde, en strafbaar. Toegang tot de 'Hemel' kon je wel vergeten na een poging tot zelfdoding, en in zekere gemeenschappen nam men ook wraak op het lijk, dat gespietst werd, of op de mestvaalt werd gedumpt. Vanaf het moment dat Freud en anderen ons attent maakten op de 'geestelijke nood' als aanleiding kantelde het denken over zelfdoding. Iemand die 'depressief' was, was ziek, en moest geholpen worden.
Aanvankelijk door hem of haar te verzoenen met wat zorgde voor die depressiviteit, zonder die oorzaken zelf weg te nemen, waaronder (en dit is slechts een voorbeeld) de onbedwingbare liefde voor iemand van hetzelfde geslacht. Dat was de 'ziekte' die leidde tot depressiviteit, zo constateerde men, en door die 'ziekte' te behandelen, of de 'patiënt' te verzoenen met zijn of haar lot, zou de depressiviteit verdwijnen, en was het gevaar van suïcide geweken. Er bestaan nog steeds klinieken die zich daar op toeleggen, terwijl de samenleving als geheel is opgeschoven naar: 'Doe niet zo mal!'. Mede door Anna Freud, zelf lesbisch in haar relatie met Dorothy, alhoewel ze dat naar buiten toe krampachtig bleef ontkennen, die het stokje van haar vader overnam. Door homoseksualiteit te accepteren verdwijnt de depressie ook, en klaar is Kees. Mijn kanttekening daarbij is dat de originele gevoelens niet zozeer voor problemen zorgen, maar de onzekerheid, en het verlangen om 'gewoon' te zijn, wat inhoudt dat je iemand die heteroseksueel is, voorheen 'gewoon', ook tot suïcide kan drijven door hem of haar aan te smeren dat er iets mis is met hem of haar.
Dat brengt mij bij de volgende stap waar we ook anders over zijn gaan denken, de hulp bij zelfdoding, het aanzetten tot zelfdoding (uitlokken via 'Social Shaming'), en moord. Onze geschiedenisboeken puilen uit van de verhalen over situaties waarin hele volksstammen werden aangemoedigd om zelfmoord te plegen door als 'strijder' voor een doel dat geen betrekking had op hun eigen belang met getrokken zwaard, of machinegeweer, zoveel mogelijk tegenstanders te vermoorden, alvorens zelf het 'Hoogste Offer' te brengen. Voor de Rutte's, Paternotte's, von der Leijen's, Biden's, Zelensky's of Poetin's. Sommigen die aanzetten tot moord en zelfmoord gaan voorop in de strijd, en hebben 'Skin in the Game', terwijl anderen nog altijd meer risico lopen bij het oversteken van de straat.
Waar ik begon met depressie als het voorstadium van suïcide, is het objectief beslist valide om te wijzen op 'Hoogmoed' als voorportaal van een fataal einde. En het is vreemd dat we daar, met al onze kennis over de menselijke geest, amper oog voor lijken te hebben. Sterker nog, onze cultuur is doordrenkt met bewondering voor mensen die onverantwoord veel risico nemen, omdat we hen zien als 'pioniers'. We dichten hen 'moed' toe omdat ze in een rijdende bom stappen en met duizend kilometer per uur over een zoutvlakte razen, terwijl de meerwaarde van die peperdure onderneming 'nul' is.
Waar ik jong-volwassen was in een tijd, en 'omgeving', waar het wemelde van de drugs, bedankte ik voor de poeders en pillen, was ik enige tijd 'van de Blauwe Knoop' (dronk ik geen alcohol) en ben ik nooit begonnen met roken, ofschoon het bijna 'gewoon' was, of beslist 'gewoon', terwijl ik mij in die tijd ook voornam om steeds goed na te blijven denken als er een uitnodiging voorbij kwam om mij te melden voor het brengen van het 'Hoogste Offer' op voorspraak van een 'Rutte', een 'Biden', of een 'von der Leijen'. Ik heb hier nog niet zo lang geleden kort en bondig het één en ander verteld over mijn bepaald niet saaie leven, en hoe ik beslist risico's heb genomen waar anderen daarvoor zouden bedanken, maar dat was in alle gevallen mijn eigen keuze, en ik had mij niet de kop gek laten maken door mensen die mij vanaf de zijlijn toejuichten, zonder zelf risico te nemen.
Als ik hier op dit blog stel dat we als samenleving suïcidaal bezig zijn, dan gaat dat over onverantwoorde risico's, levensgevaarlijke spelletjes om regime change in andere landen te forceren, en 'Hoogmoed'. Niet in eerste instantie over de variant die voortkomt vanuit depressie. Alhoewel onze samenleving ook bol staat van de vervreemding, die mensen die er gevoelig voor zijn onzeker maakt over zichzelf, terwijl ze niet veel hulp mogen verwachten van een samenleving die eist dat je meedoet aan elke 'Social Shaming' hype waarbij een medemens zonder pardon voor de bus wordt geduwd omdat onze normen en waarden van nu hem of haar identificeren als een 'dader', ook al was hij of zij dat niet ten tijde van het handelen dat controversieel wordt verklaard. Ik las dat Roel van Duyn, de 'provo-leider' en 'kabouter' van destijds nu pleit voor herinvoering van de dienstplicht, en meer steun voor onze oorlog tegen Rusland op het grondgebied van Oekraïne, en het verbaasde mij niks. Zekere aanjagers van suïcidale tendenzen in een samenleving weten niet van ophouden. Nooit een slag productief werk afgeleverd, en maar blíjven genieten van 'provoceren' met een 'kabouter-brein' vol 'geestverruimende' middelen.
Hoe ik erover denk moet ik weten, vind ik. En hoe de Roel van Duyn's erover denken moeten zij weten. De problemen ontstaan pas op het moment dat betweters ons komen vertellen hoe wij erover moeten denken, en dat het tijd wordt voor het brengen van 'Offers'. Terwijl, en dat is de sleutel, ze weigeren om te zoeken naar een diplomatieke, 'Win-Win' oplossing. Ik las op 'X' hoe de prominente D66 politicus Paternotte tekeer ging over het voornemen van de aanstaande regering om minder geld uit te trekken voor ambassades en consulaten, terwijl China er steeds meer opent. Maar China leunt zwaar op diplomatie en handel, en de Paternotte's in onze wereld dicteren anderen hoe ze moeten denken en leven, en waar Paternotte er in een andere bijdrage op 'X' voor pleit om een Nederlander die Nike schoenen en Lego via andere landen verkoopt aan Russische gegadigden keihard aan te pakken, is het bezuinigen op ambassades en consulaten wel het minste wat je moet doen om niet in je eigen zwaard te vallen. Maar het zal niet genoeg zijn. We geven geld uit als water, geld dat er niet is, voor doelen die niet renderen, terwijl we de handel met de belangrijkste industriële landen in de wereld, en de landen die de grondstoffen bezitten de nek omdraaien. Zelfmoord. En aanzetten tot zelfmoord. Helemaal ons ding in deze tijd. Maar gezond is het niet.