Een ‘Complot’ is een geheim plan.
Twee of meer mensen koesteren een plan dat zonder geheimhouding niet uitgevoerd kan worden, of onvoldoende rendeert. Doorgaans begrijpen we het in de context van een plan dat anderen benadeelt, maar goed beschouwd hoeft dat niet de opzet te zijn. Sterker nog, velen die dat soort plannen koesteren zullen bij hoog en bij laag volhouden dat ze niets dan nobele bedoelingen hadden. In het bedrijfsleven wemelt het van de situaties waarin werknemers ‘Non Disclosure’ contracten voorgelegd krijgen. En de wetgever legt ondernemers en managers van ‘beursgenoteerde’ bedrijven in bepaalde gevallen zelfs expliciet geheimhouding op, in de strijd tegen ‘Insider Trading’, waarbij iemand met ‘voorkennis’ kan handelen op de beurs, en een ‘Grote Klapper’ kan maken, of ‘Zware Verliezen’ kan vermijden.
In dat laatste geval beschermt de wetgever de ‘Aandeelhouders’ tegen manipulatie van de koersen, maar kan het ook resulteren in een complete overval van het personeel dat werkzaam is bij dat bedrijf, en de klanten, alsmede de toeleveranciers, terwijl transparantie in hun voordeel zou zijn geweest. Overnames, inkrimping of uitbreiding kunnen werknemers voordeel bieden, of zij zijn het die hun baan of carrièreperspectief verliezen, zorgen waar de wetgever op inspeelt door een zekere mate van ‘inspraak’ voor te schrijven, gekoppeld aan ‘geheimhoudingsplicht’, wat degenen die in zo’n ‘orgaan’ zitten waarin ze mee mogen praten, maar nergens over mogen beslissen, in een moeilijke situatie manoeuvreert. Aan het gestelde in de wet is dan voldaan, maar degenen die in zo’n ‘orgaan’ zitten worden medeplichtig aan wat de ‘complot-bedenkers’ op de agenda plaatsen.
Waar de overheid dienstbaar hoort te zijn aan het volk, dat hen betaalt via de belastingafdracht, is het volstrekt logisch dat het smeden van ‘Complotten’ op dat niveau doorgaans principieel wordt afgewezen, waarbij de burger volledige transparantie eist. Er zijn wel situaties denkbaar waarin de overheid beter niet het achterste van de tong kan laten zien, om landen en criminelen die het slecht voor hebben met de burgers geen kans te geven om te profiteren van ‘voorkennis’, maar dat soort situaties zijn schaars, en niet zo héél lastig af te bakenen om misbruik te voorkomen. Dat Nederland meewerkt aan ‘Complotten’ in de sfeer van het plaatsen van ‘Malware’ met de bedoelingen om Iraanse kerncentrales te vernielen, ligt volgens mij vér buiten haar mandaat.
In de praktijk blijken tal van plannen van de overheid zó omvangrijk, met zoveel deelnemers, dat geheimhouding de achterdeur uit is. Onmogelijk om op toe te zien. Onmogelijk om te handhaven, als dat al niet op legale problemen stuit. Toch kwamen die plannen niet voorbij, en worden burgers erdoor overvallen op het moment dat ze geïmplementeerd worden. Wie dan gaat graven komt verslagen tegen die wel werden gepubliceerd, maar waar niemand aandacht aan besteedde. Of de teksten stonden dermate vol met jargon en juridisch taalgebruik dat mensen die eraan begonnen de moed al hadden opgegeven bij pagina twee. Of niemand begreep dat een tekst die werd gepubliceerd door een ‘Think Tank’ als de ‘Rand Corporation’ niet zomaar een ‘losse flodder’ was van een stel studeerkamer geleerden met geldingsdrang, maar dat het feitelijk een ‘beleidsdocument’ was. Dat heet dan ‘Public/Private’, waarbij de burger té laat doorkrijgt dat de overheid verder niets hoeft te besluiten, omdat dat al voor hen gedaan is. Uitvoeren, mars!
‘Hiding Out In The Open’. De burger verzuipen in wet- en regelgeving die kan rekenen op scheepsladingen kritiek, om via de achterdeur plannen te kunnen doorvoeren die niet herkend worden als van cruciaal belang, of die in het geheel onder de radar blijven. Ten onrechte aangemerkt als een ‘Complot’ door mensen die op enig moment ontdekken dat zij zelf, of de media die hen hadden moeten waarschuwen, in hun ogen, hebben zitten slapen.
Ongeacht of het een ‘Complot’ betreft, of een plan dat onopgemerkt bleef, kunnen de bedenkers op enig moment zelf ook overvallen worden door consequenties die ze zelf vooraf niet hadden bedacht. Maar dan staat het plan ‘op rails’, en is er geen weg terug. Waar de ‘Rand Corporation’ in 2019 het beleid vormgaf om Rusland te overbelasten en te destabiliseren, was dat geen ‘Complot’, want gepubliceerd, maar niet overal tijdig opgemerkt, en daar zag men na de aftrap van de Russische ‘Special Military Operation’ en de ‘Sanctions From Hell’ die, samen met ‘Stay Behind’ militairen in Ukraine, het geplande antwoord waren op de verwachte Russische interventie ten bate van de bevolking in de ‘Donbas’, dat het volledig uit de klauw gierde. De Russische economie stortte niet op een hoop, zoals vooraf bedacht, maar groeide juist. Rusland weigerde heel Oekraïne te bezetten, en trok zich na het falen van ‘Istanbul’ zelfs strategisch terug om zich te verschansen achter een onneembare ‘Surovikin Linie’. En niemand bij de ‘Rand Corporation’, of de instanties bij de overheden en de NAVO die het plan wél hadden gelezen, had rekening gehouden met een conflict dat langer dan enkele maanden zou duren, gelet op de veronderstelde broze, eenzijdig ontwikkelde Russische economie. (‘A Gasstation with Nukes’).
De ‘Rand Corporation’ is inmiddels wel wakker, maar ze krijgen die Mammoettanker niet meer gedraaid. Er is geen plan opgewassen tegen deze realiteit. In mijn essay van gisteren, op het ‘In English’ gedeelte, schreef ik over het belang van de remmen, maar mocht u enigszins thuis zijn in de ‘Formule 1’, waar die vergelijking aan ontsproten is, dan zult u weten dat om als eerste over de eindstreep te komen, je eerst moet zorgen dat je de eindstreep haalt. En hoe ambitieus het is als het streven daadwerkelijk die hoogste plek op het podium is, en alles moet ‘kloppen’. Hoe de weerstand (drag) van de ‘vleugel’ achterop, en vooraan bepalend zijn voor de ‘grip’ van de bolide in bochten, de werking van de remmen en de stuurinrichting. Hoe tevéél weerstand maakt dat je topsnelheid tekort komt, maar te weinig weerstand ervoor zorgt dat je als een ‘slak’ de bochten neemt en eerder moet beginnen met remmen. En hoe alles in de ‘afstelling’ weer gevolgen heeft voor de slijtage van de banden, afhankelijk van de ‘compound’, ‘Zacht, Medium of Hard’. Hoe de temperatuur van het asfalt belangrijk is. En ga zo maar door.
Geostrategische plannen zijn uiteindelijk nog vele factoren complexer, en dat geldt eveneens voor plannen die betrekking hebben op het landsbestuur. Achter elk ‘Formule 1’ team staat een gigantisch ‘data-center’ dat tijdens elke training, elke kwalificatie en elke race ‘in real time’ de verrichtingen doorrekent. De mens is daarin de zwakste schakel, van de coureur, via de ‘mechanics’, tot en met de leidinggevenden. Hoe iemand een stadium bereikt waarin hij of zij meent te weten welke initiatieven zullen leiden tot een volkomen voorspelbaar resultaat, in zo’n onmetelijk complexe ‘omgeving’, dat vergt enige studie. In het verleden was het grootheidswaan, of een onbuigzaam geloof in het ‘uitverkoren’ zijn, met een eigen ‘lijntje’ naar de Almacht waar mensen zich op beriepen. Tegenwoordig roept men dan dat ‘de wetenschap’ hen de antwoorden geeft. Zoals hier vaak genoeg herhaald is dat een ander woord voor ‘religie’ waar het de ‘consensus wetenschap’ betreft. ‘Computer says no’ zouden we wat vaker met scepsis moeten benaderen, evenals ‘Computer says yes’ waar die ‘Computer’ wordt gevraagd ‘door te rekenen’ wat er gebeurt als we Oekraïne onder de bus duwen, en ‘sancties uit de hel’ afkondigen, om vervolgens met het antwoord aan de haal te gaan. De zwakste schakel moet zichzelf beter beschermen tegen ‘Complotten’ die als uitkomst hebben dat de mens zichzelf tekort doet, of uitroeit. De ‘Computer’, inmiddels ‘Artificial Intelligence’ genoemd, zit niet ‘in het Complot’ om de mens tekort te doen, of uit te roeien. Maar een onbreekbaar vertrouwen in de ‘programmering’ en kwaliteit van de ‘data’ zorgt nu al voor ‘geloofsartikelen’ die kritiekloos worden uitgevent, terwijl een kind kan zien dat de realiteit niet overeenkomt met wat het ‘model’ ons voorschotelde.
De volwassen kinderen die zien, en zeggen dat de Keizer naakt is, maar te horen krijgen dat hij een weergaloos gewaad draagt, bekruipt het gevoel dat er een ‘Complot’ tegen hen wordt gesmeed. Een ‘1984-Complot’, compleet met ‘Big Brother’ en een ‘Ministry of Truth’, maar het is simpelweg verblinding en geloof waardoor de massa niet openstaat voor ‘contraire’ observaties en tijdige waarschuwingen voor onrealistische verwachtingen, of kritiek op de kwaliteit van de ‘data’ en de algoritmes waarmee de computer wordt gevoed.