Wat moeten we subsidiëren, en wat beslist niet?
Ten dele ligt die discussie in het verlengde van mijn bijdrage van gisteren, over 'Klagen', waar groepen de overheid petitioneren door te 'Klagen', waarna de politiek hen afkoopt. Waarbij er een perverse relatie is ontstaan tussen de politiek en het publiek, omdat politici zelf ook weer afhankelijk zijn van voldoende 'Klagers' voor hun uiteenlopende agenda's, die ze samen met 'Mensen met Belangen' opstellen, die de politici na hun 'tropenjaren' in de 'volksvertegenwoordiging' belonen met een mooie 'BullShit'-baan. Om misverstanden te vermijden beschouw ik elke cent die de overheid namens ons allen uitgeeft als 'Subsidie'. In de praktijk kan het zijn dat de overheid alle kosten draagt, of een deel van de kosten. Ze kan dat doen middels een financiële injectie, of een 'regeling', met inbegrip van 'belastingschalen' en verschillende 'tarieven'. Middels 'Toelagen' en 'Uitkeringen'. Allemaal 'Subsidie'. Dat praat makkelijker.
Anders dan ideologische groeperingen die menen dat Adam Smith met zijn pleidooi voor een 'Vrije Markt' af wilde van alle 'Subsidie', hoort u mij dat niet zeggen. En Adam Smith zei dat ook niet. Hij identificeerde enkele concrete 'publieke doelen' die, zelfs in zijn tijd, een 'overheidstaak' waren in zijn ogen, waaronder wat we nu 'basisonderwijs' zouden noemen. Tegelijk, en dat kan niet genoeg worden benadrukt, stond hem op het netvlies dat een terughoudende, verhoudingsgewijs goedkoop werkende overheid, de welvaart in het hele land zou doen toenemen. Iedereen in het land zou profiteren. Maar dat was vóór de brede introductie van het 'Fiat Geld', wat binnen dat concept een enorme spelbederver was, en is. Maar dat systeem kunnen we nu niet van de ene op de andere dag aan de dijk zetten, al staan alle signalen op 'rood' wat dat betreft, en is de kans bijzonder groot dat de huidige tweestrijd tussen het 'G-7-Westen' en 'BRICS' uitmondt in een implosie van het op de Dollar en Euro gebaseerde systeem, met extreem ernstige consequenties voor ons in het 'G-7-Westen', die ik zelf liever zou voorkomen via diplomatiek overleg en het verleggen van de koers, maar het schijnt te moeten via oorlog. Laat dat echter voor nu even zitten, en laten we ons richten op welke doelen een overheid moet subsidiëren, en welke beslist niet, binnen het bestaande kader.
Een leger, voorzover dat beperkt is tot defensieve taken. Politie en Justitie, voorzover beperkt tot toezicht op de veiligheid binnen een systeem waarin iedereen gelijk is voor de wet, zonder gedogen, jurisprudentie of (positieve) discriminatie en selectieve 'regelingen', waarbij de overheid gebonden is aan een grondwet die haar macht beperkt tot toezicht op de hoofdtaken. Vanuit die beperkte positie, die de individuele burger een optimale vrijheid biedt, als gelijke voor de wet aan elke andere burger, stuurt de politiek politie en justitie aan. De beslissing om te vervolgen, of niet, vloeit voort uit de wet en de beschikbare bewijslast, en niet uit de voorkeur van de politieke groepering die aan de macht is, of de prioriteiten van politie of officier van justitie, en de inzichten van de rechterlijke macht, zoals in het systeem dat we ervan gemaakt hebben, wat leidt tot geïnstitutionaliseerde klassenjustitie.
'Gelijkheid voor de wet' en 'gelijke kansen' is nadrukkelijk iets volkomen anders dan een streven naar 'gelijke uitkomsten'. Voorbij de hiervoor geïdentificeerde kerntaken van de overheid zal er, met groeiende welvaart, vraag ontstaan naar de financiering van infrastructuur, sociale zekerheid en bestaanszekerheid (waaronder voedselzekerheid, zorg en hygiënische voorzieningen) als een taak van de overheid. Het is mijn stelling dat een 'basisloon' voor elke burger met een 'Nederlands paspoort', waarvoor de kosten gedragen worden door het collectief via de belastingen, nuttig is waar dit een solide vloer legt onder ons leven waardoor we ons geen zorgen hoeven te maken over de vraag of we morgen nog wel iets te eten hebben, en een dak boven ons hoofd, mits we verantwoord omgaan met de kansen die ons worden geboden en ons niet in avonturen storten waardoor we ook dat deel van ons inkomen verpanden, dus dient er een wettelijke bescherming te zijn die dat onmogelijk maakt. En moeten we accepteren dat er consequenties zitten aan verkeerde keuzes. Daarnaast moet elke 'seconde' werk op basis van een contract lonen, bóven het 'basisloon'.
Eenieder die in Nederland verblijft en niet beschikt over een Nederlands paspoort heeft geen recht op 'basisloon', noch enige andere 'regeling' of subsidie, maar mag wel werken, en zal ook wel moeten, tenzij men beschikt over 'liggende gelden' en een goed gevulde bankrekening als 'toerist'. Subsidie op voedselproductie kan nodig zijn als de welvaart verhoudingsgewijs hoog is, en geïmporteerd voedsel goedkoper dan lokaal geproduceerd voedsel, om voedselzekerheid te kunnen garanderen, alsmede de kwaliteit van dat voedsel. De overheid zal, in het verlengde daarvan, bepaalde 'strategische goederen' aan kunnen wijzen waarvan het cruciaal is dat we die zelf kunnen produceren om niet gechanteerd te kunnen worden door producenten in andere landen, of hun geldschieters. Dan hebben we het dus niet over de 'Cultuursector' of 'Actiegroepen' en de weelde aan 'Goede Doelen' en 'LifeStyle-Keuzes' waar we nu collectief verantwoordelijk zijn gemaakt, noch projecten en oorlogen in andere landen.
Indien een product of dienst is aangewezen als een 'strategisch goed', is het de taak van de overheid om continuïteit en kwaliteit te borgen. Persoonlijk loop ik niet warm voor 'Alles Elektrisch', ook al ben ik allerminst een principieel tegenstander, maar áls je daarvoor kiest, kan het niet zo zijn dat de grillen van 'Marktpartijen', of fluctuaties in 'regelingen' en subsidies er een complete schiettent, een casino van maken. Het is ronduit schofterig, en kapitaalvernietiging, zoals de Nederlandse overheid eerst burgers lokt om ook zelf te investeren, en zich om te scholen, om hen vervolgens op te hangen door te schuiven met 'regelingen', subsidies en belastingen. Een contract is een contract. Zelfs als het niet op papier staat, maar de burger er vanuit mag gaan dat de overheid woord houdt na concrete toezeggingen, gelet op de positie en verantwoordelijkheid van degene die die toezeggingen deed.
In alle gevallen waarin de overheid besluit een taak naar zich toe te trekken, dient zij na te denken over de beste manier om de beheerskosten te drukken, en tegelijk het principe van 'gelijk voor de wet' en 'gelijke kansen' te kunnen borgen, wat als regel hand in hand gaat, waar het onveranderlijk de pogingen zijn om 'maatwerk' te leveren binnen een concept, teneinde 'gelijke uitkomsten' te kunnen garanderen, en te 'nivelleren', die de kosten de spuigaten uit doet lopen, en het geheel onbeheersbaar maken, met alle onvrede die daar uit voortvloeit, wat autonoom weer nieuwe kosten met zich meebrengt.
De schets die ik hierboven geef voer je niet van de ene op de andere dag in, na vele decennia van wildgroei, nog geheel los van het gegeven dat er volop discussie zal blijven over wat nou gezien moet worden als een 'strategisch goed', en wat niet. Zeker voor een klein land als Nederland zal je altijd afhankelijk blijven van samenwerking met andere landen die je kunt vertrouwen. Wat niet betekent dat je autonomie dient af te staan aan niet-verkozen 'Apparatchics' in Brussel, of de lobby van banken, miljardairs en de 'Warparty' in 'Davos', of 'elites' die elkaar ontmoeten tijdens hun 'Bilderberg Conferenties', of op een 'Klimaattop'. Ik ben mij er terdege bewust van dat ik grote groepen mensen met 'bestuurlijke taken', of organisaties die stijf staan van de subsidie, en die kansloos zijn zonder 'regelingen', tegenover mij vindt. Sterker nog, ik vrees dat maar weinigen niet geraakt worden als we terugkeren naar zo'n gezonde economie. Maar wat is het alternatief?
Hele volksstammen mobiliseren hun vertegenwoordigers in de politiek nu de regering die in de maak is de eerste babystapjes in de richting van herstel naar een soberder systeem heeft ingezet, gelet op het plan dat er nu ligt. De 'Cultuursector', de 'Schoolmaaltijdensector', de 'Klimaatsector', de 'NGO's', juristen en 'Bestuurlijke Lagen', alsmede de populistische politici zelf die hun ziel hebben verkocht aan 'Deelbelangen' en 'Goede Doelen', tot in China aan toe. Hoewel ik niet ongevoelig ben voor het argument dat een land toe moet zien op het behoud van haar 'Erfgoed', met inbegrip van wat de schitterende musea in ons land te bieden hebben, en de natuur, moeten we ook daar niet overdrijven.