Ook als je land niet groter is dan Andorra, is er nog steeds een ‘landsbelang’.
Je eerste opdracht als bestuurder is het onderhouden van een werkbare relatie met de buren. Maakt niet uit of ze groot en machtig zijn, of van vergelijkbare grootte. Conflicten met de buren zijn niet alleen onaangenaam, maar altijd duur. Een groot, rijk land kan het zich wellicht veroorloven om eisen te stellen aan de buren, maar ook dat rendeert op termijn zelden of nooit. Een bestuurder met een beperkte ‘termijn’ kan profiteren, maar hij of zij zadelt het land vervolgens op met een ‘rekening’ die ergens in de toekomst nog vereffend moet worden, tenzij het benadeelde land vergevingsgezind is.
Om de relatie werkbaar te houden moet je, als bestuurder, de neiging onderdrukken om de grenzen op te zoeken. Maar in een land waar de bevolking haar bestuurders aanwijst, direct, of indirect, via verkiezingen, is het onwaarschijnlijk dat je de voorkeur van de kortzichtige kiezer krijgt als je je bescheiden opstelt. Vanuit dat besef is mijn voorstel het radicaal beperken van de macht van de bestuurders om de boel te verzieken met hun ‘Goede Bedoelingen’, via een ‘Grondwet’ die hen simpelweg niet toestaat om zich overal mee te bemoeien. Eén van de opgelegde beperkingen in die ‘Grondwet’ moet de bestuurders de ambitie ontzeggen om zich te bemoeien met het ‘buitenland’. Zonder de ‘Defensie’ van het *eigen* grondgebied te verwaarlozen. En nee, niet ‘Ja Maar……’. Om dat te borgen in de wereld is een goede ‘Veiligheidsarchitectuur’ nodig, gebaseerd op glasheldere, bindende afspraken.
Vervolgens zal de ‘handel’ tussen die bonte verzameling landen het ‘verschil’ moeten maken. Dat landen ‘verschillend’ zijn is binnen dat kader niet alleen geen probleem, maar juist weldadig. Dat Andorra nooit een ‘Manhattan’, of ‘Dubai’ zal worden, is geen straf. En mocht je in Andorra geboren zijn, maar je voelt je er niet thuis, dan verkas je naar ‘Manhattan’ of ‘Dubai’, en je past je aan. Je stapt niet met je schapen op het vliegtuig, om lokaal met je vuist op tafel te slaan en subsidie te eisen voor een ruim bemeten schaapskooi in het stadscentrum, omdat die dieren ook ‘rechten’ hebben.
Allianties gestoeld op het *bevorderen* van de handel tussen de lidstaten is geen slecht idee, al zullen er altijd mensen zijn die de groeiende rijkdom die daar het gevolg van is een last, en geen lust vinden. In het bijzonder indien die rijkdom geconcentreerd is binnen een kleine groep burgers met expansionistische wanen die hun medemensen zien als slaven. Zonder voor te willen schrijven hoe de balans *dient* te zijn, ligt het voor de hand dat een land een systeem vastlegt in de ‘Grondwet’ om barbaarse toestanden te voorkomen, bij voorkeur eveneens een ‘in beton gegoten’ systeem waar politici niet mee aan de haal kunnen gaan. Simpel, maar afdoende. Waarbij de ‘oorspronkelijke’ bewoners (zij die een paspoort bezitten dat hen verheft tot staatsburger) van profiteren, en niet de spijtoptanten uit andere landen die wel een graantje mee willen pikken van de rijkdom die een land voor de eigen bevolking heeft weten te genereren. Wat geen grens stelt aan ‘Liefdadigheid’. Maar waar groepen, of individuen in een land afhankelijk zijn van ‘Liefdadigheid’, dient de ‘Grondwet’ hen wel te beschermen tegen misbruik en uitbuiting.
Allianties gestoeld op militaire macht, en de ambitie om buiten de grenzen van de lidstaten voor politieagent te spelen, zijn een existentieel gevaar voor de ‘niet-lidstaten’, in het bijzonder indien dergelijke allianties geen geheim maken van hun ambitie om hun ‘bereik’ uit te breiden, waarbij ze zich niks aantrekken van afspraken, verdragen, het internationaal recht, en adverteren met een ‘Rules Based’ wereld, *hun* ‘Rules’, die opportunistisch veranderen om hun aanspraken ‘hard’ te kunnen maken. Toetreden tot zo’n alliantie moet eveneens in de ‘Grondwet’ verboden zijn, wederom opgehangen aan een duidelijk systeem van criteria waar politici, of juristen, niet mee aan de haal kunnen gaan. Om te beginnen dient helder te zijn dat het *frustreren* van de handel een oorlogshandeling is, in het bijzonder waar dat ‘frustreren’ aanzienlijk verder gaat dan het ‘frustreren’ van de handel tussen het eigen land, en het land waarmee men een conflict heeft, of als de alliantie evident niet op één lijn zit, en lidstaten gekneveld worden, waardoor ze niet langer soeverein zijn, zoals nu binnen de EU.
Ooit was bovenstaande schets een verkoopargument van de ‘Westerse’ landen, voortvloeiend uit ‘Kapitalisme’ als de superieure ‘staatsvorm’. Wat er in ons is gevaren waardoor we dat hele concept overboord hebben gezet, om ons meer en meer op te stellen als ‘Feodale Rechthebbenden’ die niet hoeven te werken en te produceren ten bate van een ‘Markt’, omdat wij met ons geld alles kunnen kopen, en zo niet, dan krijg je bezoek van de NAVO, is mij een raadsel. Zelfs het hele concept van een ‘Grondwet’ die burgers moet beschermen tegen ambitieuze bestuurders door hun macht rigoureus aan banden te leggen, hebben we overboord gekieperd. Niet dat we niet werden gewaarschuwd voor de gevolgen door mensen die de opkomst en ondergang van ‘Grootmachten’ hadden bestudeerd, maar het hemd is nader dan de rok, en we vielen als een blok voor de verleiding van ‘mooipraters’. Niet meegaan met iemand die je snoepjes aanbiedt, Jantje! Maar tóch doen.