Vertrouwen komt te voet, en vertrekt te paard.
Of in een Formule 1 raceauto, maar die hadden ze nog niet toen dat gezegde het levenslicht zag. Aangespoord door Joop, één van de trouwe lezers van dit blog, wil ik op deze dag toch nog weer stilstaan bij de gruwelijke realiteit in het 'Midden-Oosten', meer in het bijzonder 'Gaza'. Als er één land in de wereld is dat niet te vertrouwen is, dan is dat Israël. Het land trekt zich *niets* aan van afspraken, contracten, akkoorden, regels of wetten. Uw argumenten voor Israël's ijskoude opportunisme interesseren mij hoegenaamd niets. Die kille observatie staat als een huis.
Dat de Verenigde Staten dat land, na de moord op John F. Kennedy, consequent de hand boven het hoofd hebben gehouden, en het in de 'Veiligheidsraad' met het Amerikaanse veto systematisch hebben beschermd tegen internationale repercussies, is een historisch feit. Hoe dat protectionisme tot stand kwam is illustratief voor de intellectuele corruptie die ten grondslag ligt aan die relatie. Israël bracht op acht juni 1967 op een haar na een ongewapend Amerikaans marineschip tot zinken, doodde vierendertig opvarenden, en samen met de Amerikaanse regering van Lyndon B. Johnson pretendeerden ze dat het een aanval van Egypte was geweest. Beide partijen zaten 'in het complot'. En de NAVO-bondgenoten keken weg. Er zouden, tot op de dag van vandaag, nog vele échte complotten volgen.
Illustratief voor die handelswijze is het concept van de 'Realpolitik', zoals dat treffend onder woorden werd gebracht door Henry Kissinger, waar hij stelde dat de Verenigde Staten geen vrienden heeft, maar alleen belangen. Zelf vind ik zo'n houding extreem afkeurenswaardig. Niet alleen waar het landen betreft, maar ook waar iemand vriendschap veinst, om zich vervolgens over de ruggen van die 'vrienden' te verrijken. Hier op mijn blog schrijf ik praktisch elke dag tegenwoordig over de ontwikkelingen in 'Oekraïne', dat land dat door haar 'vrienden' bij de NAVO onder de bus werd geduwd om Rusland te 'onthoofden', waarbij ik veel verwijs naar de 'Leer' van John Mearsheimer, die dat geïnstitutionaliseerde opportunisme in zijn analyses centraal stelt waar hij tracht te verklaren waarom zekere landen keuzes maken die geen sierraad zijn vanuit het humanistische perspectief.
Waarom Joop mij vroeg om meer aandacht aan 'Gaza' te besteden, was omdat hij hoopt dat de verontwaardiging in de wereld ertoe zal leiden dat Israël inbindt. Mearsheimer zou zeggen: Kansloze missie. Zonde van de energie. En dáár, in dat deel van de wereld, op dit moment, ben ik dat met hem eens. Wat echter niet wegneemt dat ik er niet stellig van overtuigd ben dat het simpelweg een soort 'Universele Wet' is dat grote landen zo 'denken'. Wat dat betreft bevind ik mij eerder in het kamp van Jeffrey Sachs, om het maar even compact te houden. Beide Amerikaanse hoogleraren zijn het in hun analyses eigenlijk eens, maar Sachs koestert meer hoop, en 'ziet' onder andere in de ontwikkeling 'elders' dat het ook wel degelijk anders kan. Dat je geen vrienden hoeft te zijn om toch als goede buren samen te leven.
Het is mijn hoop dat dat ook afstraalt van de bijdragen hier op dit blog. Tegelijk verlost 'wensdenken' ons niet van de cynische opportunisten, en dan heb ik het wel óók over Kissinger, maar niet over Mearsheimer, voor alle duidelijkheid. Kissinger zat met zijn 'handen in de klei', en Mearsheimer is een academicus die slechts verklaringen zoekt. Hij wekt de indruk dat hij, net als ondergetekende, meer heeft met een 'touwtje uit de brievenbus' maatschappij, maar er zijn analyse niet door laat kleuren. Hij is echter sceptisch over de kansen van de 'Multipolaire' wereld, die opzichtig gestoeld is op 'goed nabuurschap', omdat dat naïef zou zijn, terwijl ik die praktische 'Zen'-benadering zie als het laatste sprankje hoop.
Zelfs nu nog zijn er grote delen van de wereld waar zo'n 'naïeve' samenleving bestaat. Zelfs in Europa, vooral op het platteland en in de kleinere gemeenschappen. Ik heb hier, marginaal buiten de context van dit verhaal, gewezen op het falen van Adam Smith's 'utopische' visie, omdat hij onvoldoende rekening hield met de feilbare mens en de perfide invloed van 'het geld', in de zin van 'fiat geld', wat in zijn tijd in die geïnstitutionaliseerde vorm nog niet zo'n vlucht had genomen, waardoor het hem vergeven is dat hij dat niet meenam in zijn exposé.
Opportunistische, perfide politici beïnvloed je niet door massa-demonstraties, petities, flotilla's en wat je maar kunt bedenken aan geweldloze manieren om hen te dwingen een 'touwtje uit de brievenbus' wereld te omarmen. Ik herinnerde lezers hier onlangs nog aan het lot van Ghandi, Martin Luther King, en Kennedy. Hetgeen echter nadrukkelijk *géén* oproep is om geweld te gebruiken, anders dan om jezelf te verdedigen, waardoor je hen een excuus geeft voor hun opportunistische, perfide ambities. Laten we ook niet vergeten dat Netanyahu in het verleden zonder schroom in de Knesset stelde dat Israël Hamas steunde, via Qatar, om zo een Palestijnse Staat te voorkomen. Israël stond aan de *wieg* van Hamas, om zodoende het seculiere 'socialistische' Palestijnse, overigens niet bepaald geweldloze verzet van Arafat's Fatah te breken. Dergelijke mensen *hebben* geen vrienden, alleen belangen. Knoop dat in uw oren! 'Verdeel, en Heers'.
De 'Multipolaire' wereld die zich ontpopt aan de andere kant van het 'Nieuwe IJzeren Gordijn' is een lichtend voorbeeld van de gedachte die ik hierboven ontvouw, dat je geen vrienden hoeft te zijn, maar wel goede buren kunt wezen. Ik erken dat er *altijd* een risico is dat opportunistische, perfide, geldbeluste Piranha's uiteindelijk het op vertrouwen gebaseerde model definitief om zeep kunnen helpen. Kijk naar de EEG. Toen we nog buren waren ging het ons voor de wind.
Deze welhaast filosofische beschouwing zet geen zoden aan de dijk voor wie 'partij' heeft gekozen. Zoals u hoogst waarschijnlijk wel weet begon de ellende in Palestina, destijds nog een Brits 'protectoraat', met de 'Balfour Declaratie'. Een typisch staaltje van Brits verraad, waar de Palestijnen oorspronkelijk beloofd was dat ze autonomie zouden krijgen als ze de Britten hielpen in de strijd tegen de Turken, het 'Ottomaanse Rijk', dat tijdens de Eerste Wereldoorlog de kant van de 'Habsburgs', van Duitsland had gekozen. Maar na die oorlog 'vergaten' ze dat ze dat hadden toegezegd, en zegden ze de kleine Joodse gemeenschap in Palestina toe dat zij daar (uiteindelijk) de scepter mochten gaan zwaaien. De Rothschild bankiersfamilie oefende 'achter de schermen' grote invloed uit op de Britse regering, die ernstig om geld verlegen zat. Het was echter beslist niet zo dat Joden overal de vlag uithingen. Er waren er die zich heftig verzetten, ook in het Verenigde Koninkrijk zelf, omdat ze meenden dat het de voorbode was van deportatie van de Joden uit het Verenigde Koninkrijk naar het 'Beloofde Land', omdat ze in Engeland niks meer te zoeken hadden.
Vergelijk dat met het 'Madagascar-plan' dat enthousiast door de Nazi's werd omarmd als de 'oplossing' voor het 'Joden-vraagstuk' in 1939, toen de Duitsers nog het idee hadden dat ze met de Britten samen de Russen te lijf zouden gaan. Het inspireerde extremistische joden in Palestina tot ver in de Tweede Wereldoorlog om nauwe banden met Hitler's Nazi's te onderhouden, omdat bevolkingsaanwas voor hen cruciaal was om hun ambities van een zuiver Joodse Staat, zonder Palestijnen, waar te maken. Pas nadat de Nazi's actief Joden begonnen uit te roeien bekoelde de liefde. Die 'Lehi-groep' bracht na de Tweede Wereldoorlog nog verschillende terroristen en premiers voort, en onder hun perfide leiding kreeg opportunisme een prominente plek in de Israëlische buitenlandse politiek. Alles bij elkaar genomen zijn het uiteindelijk alleen de Israëli's *zelf* die daar een eind aan kunnen maken, in een wereld waarin er geen 'politie' is die de zwakkere partij in bescherming neemt. Maar dan zónder uit het oog te verliezen dat machtspolitiek de 'Muslim Brotherhood', waar Hamas een onderdeel van is, niet vreemd is. Die Kaïn en Abel broedertwist denkt Trump nu nagenoeg bezworen te hebben, maar ik moet het nog zien.
Wat hoe dan ook *zeker* niet helpt, is dat in ons deel van de wereld de supporters van beide 'voetbalclubs' op de vuist gaan, waarbij cynische manipulatoren via de 'sociale media', en de 'gevestigde media', dat fikkie gretig aanwakkeren. Zowel hier in Europa, als daar in die regio, moet er nog héél wat werk verzet worden voordat mensen die geen vrienden zijn weer als goede buren naast elkaar in vrede en voorspoed kunnen leven.