Jammerjoh

Website voor mensen die niet klagen

Force Majeur

Force Majeur’ ontslaat ons van het nakomen van de verplichtingen die voortvloeien uit gemaakte afspraken. 

 

Dan gaat het om een onvoorziene overmachtssituatie. Met de beste wil van de wereld had je niet kunnen bedenken dat het zo zou lopen. Sorry. Een welgemeend sorry. Je zou je verplichtingen beslist zijn nagekomen als dat nog kon, maar helaas. Het geld is op. Je bent ziek. Of de overheid heeft je belazerd. En over dat laatste gaat deze bijdrage. Waar ik zelf van mening ben dat als er één instelling is waar je blindelings op zou moeten kunnen vertrouwen, dat de overheid is. De overheid die de grenzen stelt, en bewaakt. 

 

Dat is inmiddels een bijna voorwereldlijk uitgangspunt. Daar zijn verschillende redenen voor. Het is niet uniek de schuld van de overheid, waar we gaandeweg ook zelf hebben aangedrongen op een minder starre houding. Anders dan de meeste mensen om mij heen ben ik argwanend als een overheid gaat schermen met ‘Gezond Verstand’ als de grondslag voor het beleid. Deels is dat ‘beroepsdeformatie’, waar ‘losse eindjes’ en een ‘mismatch’ tussen het ‘Gezonde Verstand’ van de één, en dat van de ander, in het gunstigste geval bijzonder tijdrovend was, waar je gedwongen werd steeds opnieuw ‘In Overleg’ het wiel weer uit te vinden, en in sommige gevallen zorgde het voor grote koppen in de krant, en afschuwelijke beelden van veel dode mensen, treurende nabestaanden, en schade die makkelijk in de honderden miljoenen Euros kon lopen. 

 

Het alternatief voor een ‘Afspraak is Afspraak’-wereld is de overdracht van het ‘laatste woord’ aan een dictator. De ‘President’, de ‘Kapitein’, de ‘Directeur’, die per situatie zonder last of ruggespraak de dienst uitmaakt. Grenzen open, of grenzen dicht, half open, half dicht, dat bepaalt hij of zij. Zo de wind waait, waait zijn of haar petje. Heeft hij of zij een goede bui, dan is iedereen welkom, gaan de grenzen open, wordt er geknuffeld en met cadeautjes gesmeten. Stapt hij of zij met het verkeerde been uit bed, dan word je bij de grens neergeschoten als je probeert die te passeren zonder voorafgaande, schriftelijke goedkeuring, in viervoud. En als je het dan over een groot gebied hebt, met overal een eigen ‘President’, ‘Kapitein’, of ‘Directeur’ die op basis van zijn of haar ‘Gezonde Verstand’ geautoriseerd is om een keuze te maken, dan is Europa een ‘Gatenkaas’. Daar kun je dan honderd vergaderingen aan wijden, en ‘Krachtige Uitspraken’ over doen, maar die dijk dicht je niet meer door je vinger in dat gat te steken, Hans Brinker. Leer maar snel zwemmen. 

 

Over de hele linie, en absoluut niet alleen in Nederland, is de overheid onbetrouwbaar. Je wordt verleid om zonnepanelen op je dak te plakken, via een geautoriseerde greep in de kas van het gemeenschapsgeld, ook wel ‘subsidie’ genoemd, en het vooruitzicht dat je de niet gebruikte opbrengst aan stroom kunt leveren aan ‘het net’, tegen een fatsoenlijke vergoeding, gekoppeld aan wat je moet betalen als je tekort komt. Als de ‘subsidieregeling’ vervolgens op een arbitrair moment wordt gestopt, waardoor je in je kuif wordt gepikt, of de gelimiteerde ‘pot’ leeg is, en het geld dat je krijgt voor de levering van elektra wordt geschrapt, terwijl de kostprijs voor elektra wanneer je tekort komt door het dak gaat, dan zie je je vrij besteedbare inkomen voor je ogen verdampen. 

 

Laat mij echter nog eens onderstrepen dat het niet de schuld is van de overheid, want collectief eisen we ‘Gezond Verstand’, zonder ons te realiseren dat ons eigen ‘Gezonde Verstand’ andere uitkomsten geeft dan het ‘Gezonde Verstand’ van Mark Rutte, of noem maar een willekeurige ‘beleidsmaker’ op. Om die reden pleit ik hier op mijn blog al vanaf het prille begin voor een ‘Kleine Overheid’, met een bescheiden macht. Helaas bevind ik mij dan in het gezelschap van mensen die de overheid hoe dan ook geen goed hart toedragen, en haar het liefst geheel willen afschaffen, met als argument dat er dan meer geld over zou blijven voor henzelf, als gevolg van een lagere belastingdruk. Dat is niet mijn argument. Het gaat mij niet om het geld. Ik wil chaos en ‘Administratieve Willekeur’ voorkomen. U ziet dat ook terug waar ik mij uitspreek tegen ‘gedogen’ en ‘discrimineren’. Niet omdat ik meen dat er ‘hard’ opgetreden moet worden tegen wetsovertreders, maar om het besef in te laten dalen dat je niet alles voor iedereen moet willen regelen, omdat je aan het eind van de dag een ‘krantenkop’ bent, met afschuwelijke beelden van dode mensen en rouwende burgers die je bittere verwijten maken. Okay, je had ‘Goede Bedoelingen’. 

 

Het hele idee van een ‘rechtsstaat’ is dat elke burger gelijk is voor de wet. Met als enige, redelijke grens de leeftijd van (bijvoorbeeld) achttien jaar, waar ik gisteren over schreef. Meer in het bijzonder om te onderstrepen dat je daar niet óók een vage grens van moet maken, zoals we al gedaan hebben bij de ‘buitengrenzen’ van Europa, en nog zoveel andere grenzen, waardoor ‘Afspraak is Afspraak’ een lege belofte is geworden. Dat wordt, via chaos en willekeur, een langgerekt tranendal van moreel verval en bittere armoede voor iedereen, voer voor historici van de toekomst die willen weten hoe ons ‘Empire’ ten onder ging, zonder ‘Natuurlijke Vijanden’. Of het culmineert in een greep naar de macht door een dictator die het Gezonde Volksgevoel uitbaat ten behoeve van een alles vernietigende oorlog tegen de ‘Untermenschen’. 

 

Het is geen klacht. Het is een waarschuwing. Ik koester mijn eigen ‘Gezonde Verstand’, en respecteer dat van u. Maar de aanname dat we er samen wel uitkomen, omdat we allemaal ‘redelijke mensen’ zijn, is onjuist. Het behoeft geen nuancering, maar de nederige erkenning dat de mens overwegend nietredelijk’ is. Dat was de conclusie van Carlo Cipolla (en vele ‘denkers’ voor hem). Hij was econoom, en zijn onderzoek wees uit dat de aanname binnen zijn ‘discipline’, dat de mens in alle gevallen zou kiezen wat het beste was voor hem of haar, bewijsbaar onjuist was. Een lastig te verkroppen constatering als je je hele leven druk bent geweest met het ontwikkelen van theorieën en modellen die er vanuit gingen dat die aanname correct was. Binnen die discipline had het moeten leiden tot meer nederigheid, maar het tegenovergestelde gebeurde. Het leidde tot de ontwikkeling van theorieën en modellen die uitgingen van de superieure ‘intelligentie’ van de economen, die via gedragsbeïnvloeding wel even orde op zaken zouden stellen. ‘Adding Insult to Injury’. Temeer als je bedenkt dat Cipolla nadrukkelijk stelde dat het geen kwestie was van intelligentie (IQ). 

 

Om kort te gaan is de keuze voor een ‘Kleine Overheid’, met een focus op de burgers in één land, en de opdracht om niet teveel hooi op de vork te nemen, met een ‘Vrije Markt’ daarboven, een kwestie van zelfbescherming, en eigenbelang voor iedere burger die iets op wil kunnen bouwen. Weten waar je aan toe bent. Als een overheid bedenkt dat handhaving op voorhand een illusie is, vaardig die wet dan ook niet uit. Stimuleer dat mensen zelf op zoek gaan naar wat het beste is voor hen, sta toe dat mensen met ideeën anderen adviseren om iets wel, of niet te doen, en om elkaar te waarschuwen voor consequenties die je wellicht in eerste instantie niet ziet. Accepteer dat mensen verkeerde keuzes maken, en daar een prijs voor betalen. Per saldo is een samenleving dan beter af, en rijker aan oplossingen. 

 

De ‘Grote Overheid’, die zich inbeeldt dat ‘Overleg’ tot de ‘Consensus’ zal leiden wat het ‘Hoogst Haalbare’ is, meer in het bijzonder als die ‘Consensus’ al is ingebed in een weelde aan ‘Gedoogconstructies’ en ‘Discriminerende’ voorwaarden, rijkelijk besprenkeld met subsidiegeld, kan zich niet beroepen op ‘Force Majeur’ als het finaal uit de klauw giert. Dat was Hoogmoed, die voor de Val kwam.

Go Back

Comment