Een product is winstgevend als de vraag groter is dan het aanbod, en de producent meer kan vragen voor dat product dan het hem of haar kost om het te maken.
Dat geldt in onze wereld voor uw mobiele telefoon, uw huis, het voedsel dat u consumeert, oorlogen, vluchtelingen, ‘nep-nieuws’ en ‘goede doelen’. In ‘primitieve’ samenlevingen, waar mensen vechten om te overleven, kent men de waarde van geld als iets dat samenvalt met de geleverde arbeid. Geld is daar een opslagplaats voor geleverde arbeid waar men gebruik van maakt als men iets écht nodig heeft. ‘Krediet’ bestaat er alleen als schuld. En dat is het in onze samenleving uiteindelijk ook, maar in de praktijk zijn de grenzen tussen ‘Tegoed’ en ‘Schuld’ vervaagd door de introductie van ‘Fiat-geld’.
De hamvraag waar het ‘Fiat-geld’ betreft is: Schuld van wie aan wie? Vóór de introductie van ‘Fiat-geld’ was het doorgaans vrij simpel. Iemand die winst had gemaakt, had ‘liggende gelden’ als hij het niet bij eerste gelegenheid direct over de balk smeet. Hij was degene die mensen die tekort kwamen geld leende. Om het risico af te dekken dat degene die leende niet in staat zou zijn het geleende bedrag terug te betalen, vroeg hij rente. Hij lette er daarom scherp op dat degene die een lening afsloot het geld nuttig zou besteden.
In die primitieve samenleving ontstond ruimte voor een innovatieve ‘dienstverlener’, de ‘Bank’. Die nam van de winstgevende ondernemer, of zijn nageslacht die zijn fortuin erfde, de zorg voor dat ‘liggende’ geld over, en betaalde daarvoor rente, maar niet zoveel als hij vroeg aan de mensen die dat geld bij die ‘Bank’ kwamen lenen. Als alle schuldenaren keurig betaalden, rente en aflossing, hield de ‘Bank’ er geld aan over, terwijl de eigenaar van dat ‘liggende’ geld zich niet het hoofd hoefde te breken over wie er betrouwbaar waren als schuldenaar, en wie niet. Veel mensen denken dat het nog steeds zo werkt, maar dat systeem is echt al héél lang geleden overleden.
De innovatie die er definitief een eind aan maakte, was dat Anselm Salomon von Rothschild constateerde dat het simpelweg ondenkbaar was dat alle mensen die ‘tegoeden’ hadden bij de bank tegelijk hun geld op zouden komen halen, en dat hij dus meer uit kon lenen dan hij binnen kreeg. Tot dan toe eigenlijk alleen voorbehouden aan het Rijk. Hij werd er schat-hemeltje-rijk van, en zijn nazaten bouwden zijn banken-imperium gestaag uit. Ik weet hoe giftig dat ‘dossier’ is, omdat het in ‘zekere kring’ het antisemitisme voedt, maar dat is hier zeker niet mijn opzet. Hoe u over die innovatie oordeelt is hier minder van belang, en bovendien werken alle ‘Banken’ in deze tijd met datzelfde concept, anders kunnen ze niet overleven. De tijden van de ‘Postbank’ als een zuivere overheidsinstelling liggen zelfs in ons land al ‘lichtjaren’ achter ons. Maar het is evident dat in sommige landen de overheid meer te zeggen heeft over het beleid van de ‘Banken’ dan in andere landen.
De Rothschild-familie belegde het eigen vermogen verstandig, en bouwde daarbij een reputatie op als een ‘filantropische’ instelling die tal van projecten realiseerde die anders niet van de grond waren gekomen. Zoals ik in mijn vorige bijdrage al schreef, werden ‘Goede Doelen’ daarmee ‘Big Business’, omdat het de ‘Bankiers’ een ‘goede naam’ bezorgde. Of u het wegschrijft onder ’slim’ of ‘sluw’ maakt mij voor deze bijdrage niets uit. Dat zijn eerder oprispingen van de ook allang overleden ‘Links/Rechts’-controverse in de politiek, en daarmee eerder iets voor historici.
Tegenstanders van de ‘FED’, de ‘Federale Reservebank’ in de Verenigde Staten, betoogden destijds dat de regering met de oprichting van die kolos de controle over het eigen geld uit handen gaf, en overdroeg aan een ‘consortium’ van ‘Bankiers’ waarin de Rothschild-familie leidend was. Andermaal: Joods, Arabisch, Chinees, Russisch, Nederlands, Christelijk of Hindu interesseert mij hier helemaal niks. En elders ook niet, trouwens. Mensen zagen mogelijkheden, en grepen hun kans. De vermenging van ’Staat’ en ‘Particulier’ die er het gevolg van was werd door sommigen toegejuicht, en door anderen verguisd, doorgaans op ideologische gronden, met her en der bedenkelijke racistische ondertonen. Aan de kant van tegenstanders én aan de kant van de voorstanders. Maar we stonden erbij, en keken ernaar. Niet u en ik, maar onze voorvaderen. Wij profiteerden vooral, en ongeacht of we nu ideologisch tégen, of juist vóór waren.
Dat is het ’Systeem’ dat in 2008 gered moest worden. Een complexe mengeling van particulier initiatief, producenten die het geld verdienen, dienstverleners die het beheren en uitbreiden met geld dat nog verdiend moet worden, en die iedereen verzuipen in de schuld door hen leningen op te dringen, terwijl ‘filantropie’ in een bedenkelijke reuk is komen te hangen. In zijn oorspronkelijke vorm is ‘filantropie’ in zekere zin ‘vrijwillige belasting’. Geld vloeide naar Kunst en Cultuur, de zorg voor zieken, ouderen en armen, de aanleg van bouwwerken, en naar opleidingsinstellingen. Je kunt betogen dat het beter is als een centrale overheid dat geld ‘gewoon’ afpakt, via de heffing van belastingen, en beslist wat ermee moet gebeuren. Maar één van de terugkerende thema’s op dit blog is dat overheden nogal sterk de neiging hebben om er dingen mee te kopen die ‘BOEM!’ zeggen. Terwijl ze tot overmaat van ramp de producenten die het geld verdienen de deur uit schoppen omdat ze niet gestoord willen worden tijdens de ‘Voorstelling’, die in 'Schone Lucht' dient plaats te vinden. Hier althans.
In 2008 gingen de dienstverleners failliet. Ze hadden hun hand overspeeld. Geld uitgeleend aan mensen die het in geen duizend jaar terug konden betalen. Bedrijven gefinancierd die geen zicht hadden op winstgevendheid, ook al werden de formele ‘eigenaren’ in rap tempo miljardair door onze bereidheid om hen steeds meer te lenen door hun 'aandelen' en 'obligaties' te kopen. Als gevolg van juridische beschermingsconstructies zijn die ‘eigenaren’ echter in onze wereld meestal niet hoofdelijk aansprakelijk als het mis gaat met de producent, en hetzelfde geldt voor de ‘aandeelhouders’, mits ze op tijd maken dat ze wegkomen als het 'casino' instort. Voorspellen wanneer dat moment zich aandient was voorheen best lastig, omdat je je moest verdiepen in de ‘markt’. Maar in een tijd waarin de overheid en de ‘Centrale Banken’ als bezetenen geld bij blijven drukken, en 'waardepapier' opkopen, hangt het hele ’Systeem’ van de ‘filantropie’ aan elkaar.
Voor mij is het, nog steeds, onbegrijpelijk hoe het kan dat we er met open ogen in zijn getrapt dat oorlog en ‘Regime Change’ een vorm van ‘filantropie’ zijn. Een bestedingsdoel waar je graag de beurs voor trekt. De Rothschild-familie, en ‘Bankiers’ die in hun voetsporen traden, leenden niet zelden geld uit aan minder ethische schuldenaren. Maar bij hen bestond er nog geen verwarring tussen ‘Goede Doelen’ en immoreel handelen zoals dat nu bij ons het geval is, nu overheden en ‘Bankiers’ versmolten zijn tot één geheel. Daarbij maken de échte ‘Bankiers’ in die mix zich wel degelijk zorgen over onze impulsieve bereidheid om de producenten op te ruimen, omdat die onze habitat vervuilen, terwijl we het geld met bakken tegelijk overmaken aan frivole charlatans die slechts hun eigen ‘bottom line’ op het netvlies hebben staan.
Iedereen die zijn of haar geld krijgt van de overheid, of die werkt voor een bedrijf dat niet kan overleven zonder opdrachten van de overheid, of gesubsidieerd wordt door de overheid, is in die zin afhankelijk van ‘filantropie’. In Nederland was dat altijd al een eerbiedwaardig percentage van de samenleving, maar we gaan richting honderd procent van de werkende bevolking. Door de rente op ‘liggende gelden’ richting ‘min-nul’ te dirigeren zijn de geparkeerde winsten, waaronder pensioengelden, niet meer veilig, wat tot een vlucht in ‘contant geld’ en ‘goud’ zou moeten leiden, naast andere goederen die men ’tastbaar’ bezit, zoals ‘gestapelde stenen’, oftewel huizen. Wat weer leidt tot een jacht op mensen met ‘contant geld’, ‘goud’ en ‘gestapelde stenen’ als het ’Systeem’ geld tekort komt. De jacht op ‘contant geld’ is al in de afrondende fase, waarbij het amper nog mogelijk is geld ‘cash’ op te nemen. Je moet je geld parkeren bij een instelling die geld vraagt voor het ‘beheer’. En de mensen met een pensioen kunnen u vertellen waar dat toe leidt.
De meest fervente critici van die ontwikkeling stellen dat het ‘communisme’ is, verpakt als ‘kapitalisme’. Dat schermen met ‘labels’ brengt een oplossing niet dichterbij. Hier op mijn blog vraag ik niet voor steun om de samenleving ‘zus’ of ‘zo’ in te richten, maar het is mij een lief ding waard als we de ‘Woekeraars’ nu uit de ‘Tempel’ flikkeren, en weer wat menselijkheid, nederigheid en verantwoordelijkheidsbesef terug zouden krijgen om het ’Systeem’ van de ondergang te redden. Want dit gaat niet goed, zo.