Dat kun je ook op een andere manier zeggen.
Binnen relaties loopt het soms spaak, omdat iemand zich stoort aan de manier waarop bepaalde boodschappen worden overgebracht. Degene die zich ergert begrijpt het uiteindelijk wel, maar meent dat de communicatieve vaardigheden van de boodschapper tekort schoten. Het was 'bot', te 'hard', en dat 'fysieke' aspect was totaal overbodig, en bovendien in strijd met de wet. Zo de boodschap uiteindelijk wel arriveert, en men begrijpt waarom dat 'opgewonden standje' aan de noodrem trok, is de schade nog te overzien, in het gros van de gevallen. Als de boodschap, ondanks de inzet van 'grove' middelen niet overkomt, zijn de rapen gaar.
Gebrouilleerd gaat men uit elkaar, of het mondt zelfs uit in een zich jarenlang voortslepende 'vechtscheiding', en ik heb het niet exclusief over huwelijken en liefdesrelaties. Als dan, na enige jaren, alsnog het kwartje valt dat die 'onbehouwen vlerk' wel een punt had, is het in alle opzichten te laat. De schade is al niet meer te overzien, en niet meer te herstellen. Er is ook geen basis om opnieuw te beginnen. Een nieuwe relatie kan alleen als één van beide partijen schuld bekent, zonder voorbehoud, maar dan is de volgende relatie onevenwichtig, belast door de openstaande schuld, die degene die eerder faalde kwetsbaar maakt voor eindeloze chantage.
Op een 'Sociaal Netwerk', of sprekend tot een mensenmassa, kun je je taal niet op een goudschaaltje wegen, zodat bij allen die jou aanhoren dezelfde boodschap exact zo overkomt als jij hem bedoelt. Dat is op zich al een krachtig argument om weg te blijven van indringende, alomvattende beleidsmaatregelen en wetten en regels die diep ingrijpen in het privé-leven. Je kan de 'Beste Bedoelingen' hebben gehad, en in jouw eigen optiek ook 'helder' hebben gecommuniceerd wat jou voor ogen stond, maar je lezers of toehoorders begrepen het niet. Het gesublimeerde 'onderschrift' op dit blog, dat ik de Messias niet ben, en geen ambitie heb om te 'leiden', komt voort uit dat besef. We hebben integere bestuurders nodig, die ons geen knollen voor citroenen verkopen, of die zichzelf aanprijzen via 'spotjes', posters, interviews en publicaties op oneigenlijke gronden, om er vervolgens met de buit vandoor te gaan, en glashard beweren dat wij dat zelf wilden, omdat wij hen 'verkozen' hebben. Bestuurders 'op afstand', nederig en dienend, beperkt in hun armslag door de 'Constitutie', die het 'Systeem' onderhouden, en die zich verre houden van het doen van beloften die ze, als puntje bij paaltje komt, niet waar kunnen, en in veel gevallen ook niet willen maken.
Aansluitend op mijn vorige bijdrage, vergt 'zorgplicht' dat we de één met geweld wegtrekken van een totale catastrofe voor betrokkene en anderen, terwijl de ander aan een 'oogopslag' voldoende heeft. De situatie, en de persoonlijkheid van het individu, alsmede de urgentie en de kwaliteiten van de handelende persoon, bepalen wat daar de mogelijkheden zijn. Ouders, leerkrachten die langere tijd met dezelfde groep leerlingen werken, vrienden en partners, maar ook onze eigen kinderen, kunnen de aangewezen autoriteit zijn om anderen te helpen die zijn afgedwaald. Maar dat 'helpen' moet geen gewoonte worden. Buiten situaties die kritiek zijn, of dreigen te worden, moeten we het op kunnen brengen om verschillen in perceptie te accepteren. En als de boodschap na een ingreep is overgekomen, zand erover, en niet meer over praten. Schone lei. Nieuwe kansen. Geen oude koeien uit de sloot halen. Niet die ene fout uitmelken via 'social shaming' of soortgelijke verderfelijke chantage-praktijken.
In een wereld die zo werkt, zijn het de 'Systeempartijen' die de bestuurders leveren. Verhoudingsgewijs kleurloze types die op de winkel passen. Onderling krakelen ze er lustig op los, maar het heeft weinig of niks om het lijf, totdat het hele 'Systeem' wordt gemesmeriseerd door een 'Gaslighter'. Die term, 'Gaslighting', is ontleend aan de film 'Gaslight', gebaseerd op een niet geheel toevallig in 1938 gepubliceerd boek dat gaat over de manipulatieve technieken die mensen zover kunnen brengen dat ze de meest onzinnige dingen kunnen gaan geloven over zichzelf. En hoe de pathologische leugenaar die hen manipuleert hun 'Reddende Engel' is. Als thema ook aan bod gekomen in de werken van Hannah Arendt en Elias Canetti na de oorlog.
Realisten, de mensen die frequent omkijken, en een mentale spiegel in huis hebben om zichzelf in te zien, en die logisch blijven denken over 'Statecraft', zien als eersten hoe het volk wegdrijft van haar eigenbelang, en zich uitlevert aan 'mooipraters' die uit zijn op alles wat het volk bezit. Waar de 'Systeempartijen' niet langer ontvankelijk zijn voor de realiteit, en beleefd en liefhebbend advies, waarschuwen de realisten voor de opkomst van alternatieven voor 'Duitsland', 'Nederland', 'Frankrijk', het 'Verenigde Koninkrijk' en de 'Verenigde Staten', die groepen vertegenwoordigen die klaar zijn met het 'Goede Gesprek', en uit zijn op 'schoktherapie'. Terwijl ook in landen waar het de 'Gaslighter' niet lukt om de 'Systeempartij' te corrumperen de aversie tegen wat zich ontwikkelt in het 'betoverde' deel van de wereld met sprongen groeit. En na herhaalde, indringende verzoeken om naar de onderhandelingstafel te komen en als volwassen mensen over de geschillen te praten, consequent werden afgewezen, is oorlog, het 'pak slaag', de fysieke reactie, de logische consequentie.
'Gaslighting' werkt, daar hoeven we niet over te discussiëren. Het is een onderkend, levensgroot gevaar in elke 'therapeutische' relatie, die in extreme vormen kan leiden tot een 'False Memory Syndrome'. Als een volk te koop gaat lopen met haar 'kwetsbaarheid', en dat cultiveert, is er al snel geen houden meer aan. Maar de slachtoffers zijn overigens onbruikbaar. Ze zijn haast spreekwoordelijk hulpbehoevend in ieder opzicht. De versie die ons eerder de totalitaire fascistische en communistische 'Systemen' bracht waren maar een slap afgietsel van wat we er nu van hebben gebrouwen.
Dat is geen poging om de alternatieven voor dit 'Systeem' zoals die zich nu politiek manifesteren in al hun expressies de hand boven het hoofd te houden, noch om onvermijdelijke gewapende conflicten met 'Klassieke' landen die weigeren te zwichten voor de 'Gaslighter', en al hun bezit af te staan, in al zijn vormen en met al zijn verschrikkingen te vergoelijken. Maar willen we dat? Willen we dat hulpeloze, onnadenkende, grazende schaap zijn, zonder eigen verantwoordelijkheid, zonder bezit, zonder kwaliteiten of ambities, simpel te manipuleren, ondergedompeld in een bad vol subsidies, zorg en therapieën tot het moment daar is dat we worden afgevoerd naar het slachthuis? Pilletje erin, klaar.
Je kunt het op duizend-en-één manieren zeggen, maar de boodschap blijft hetzelfde. Ik groeide op in een tijd waarin talloze leeftijdsgenoten experimenteerden met drugs. Mijn eigen keuzes waren mijn keuzes, maar ik vond het wel op mijn weg liggen degenen die mij dierbaar waren te waarschuwen voor de risico's, en in bepaalde gevallen communicatieve technieken te gebruiken die anderen afwezen als 'ongepast'. Maar het waren mijn kinderen, en mijn verantwoordelijkheid, totdat ze volwassen waren, en daarna zochten ze het zelf maar uit. Had ik het ook anders kunnen zeggen? Nee, ik denk van niet. Dat was niet overgekomen, en dan hadden ze mij verweten wat in laatste instantie hun eigen schuld was, zo je hen op die leeftijd 'toerekeningsvatbaar' acht, waar je eindeloos over kunt discuzeuren, zonder een resolutie te bereiken. Dan heb ik toch liever dat verwijt, overigens niet van mijn kinderen zelf, en draag ik die schuld als een geuzenlint, dan dat ik hen had moeten begraven, of op had moeten zoeken in een therapeutisch centrum. Terwijl ik onmiddellijk erken dat ik op dat vlak zéker niet de wijsheid in pacht heb, en dat ik mensen die mij dierbaar waren ben kwijtgeraakt in die tijd, waarbij ik mij achteraf afvraag of er ook manieren waren geweest om hen te redden?
Met andere woorden, een ongeluk zit in een klein hoekje, en je kunt de last van de hele wereld niet op je nemen. Maar het 'Systeem' moeten we bewaken! Als het 'Systeem' wordt aangevreten, berg je dan maar. Dan wordt het 'Las Vegas'. En daar is maar één winnaar, en dat is de eigenaar van de casino's. 'Do you feel Lucky today, Punk?'