Nederland is een ‘welvarend’ land.
Het woord ‘welvaart’ is ingepikt door economen en statistici, die het hebben opgehangen hebben aan ‘objectieve’ metingen. De metingen stellen ‘beleidsmakers’ in staat om zichzelf te feliciteren, of beleid te ontwikkelen om de volgende keer beter op de foto te staan. Elke politicus, en elke manager van een groot bedrijf dat niet zijn eigendom is, kent de trucs om in de aanloop naar verkiezingen, of het ‘jaarverslag’, de resultaten te ‘pimpen’.
Door die ontwikkeling denken we minder na over ‘welvaart’ zoals we het intuïtief begrijpen als we het woord in een tekst tegenkomen. Het woord laat zich niet preciseren, en is eigenlijk helemaal niet geschikt om er metingen aan op te hangen. De één ‘vaart wel’ in een speedboat in een nauw vaarwater, met volop ‘adrenaline-kicks’, terwijl de ander ‘wel vaart’ in zijn roeibootje, op weg naar zijn favoriete visstek. ‘Welvaart’ betekent uiteindelijk dat nagenoeg iedereen bij machte is zijn of haar dromen te realiseren, binnen een aanvaardbare marge.
De ‘commercie’ en de ‘politiek’ spelen hierin een verstorende rol. Dat wil zeggen, beide ‘PR-bewapende’ groepen zijn er op uit u te laten geloven dat u zielsgelukkig bent met ‘gebakken lucht’, en ‘onzin met een verlengsnoer’. Nergens zien we dat duidelijker dan op ‘de beurs’, waar kuddegedrag mensen blind en doof in extase kunnen brengen terwijl ze hun hele vermogen beleggen in ’Tulpenbollen’. Of ’Tesla’.
Een interessante innovatie die de gekte voedt, zijn de ‘algoritmen’ die door computers worden gebruikt om te ‘handelen’ op de ‘beurs’. Onbereikbaar voor de ‘belegger’, maar hét gereedschap voor de banken en ‘fondsen’ die middels ‘High Frequency Trading’ een gigantische invloed hebben op de ontwikkeling van ‘koersen’. Naast de ‘Centrale Banken’ die kapitalen aan ‘publiek geld’ steken in ‘programma’s’ om aandelen en ’schuldpapier’ van geselecteerde bedrijven en overheden op te kopen, om de economie te ’stimuleren’. Lees: De ‘koersen’ door het dak te jagen om het ‘sentiment’ te beïnvloeden.
Traditionele ‘beleggers’ en ‘investeerders’ zijn inmiddels wel ingespeeld op die realiteit, en profiteren ervan waar hun ‘portefeuille’ alleen maar meer waard wordt, maar er zijn er ook die zich zorgen maken. Een enkeling die nog vasthoudt aan ‘klassieke’ ijkpunten, zoals de ‘koers-winst-verhouding’, innovatie, investeringen, en maatschappelijke ontwikkelingen, en op enig moment tot de conclusie komt dat een aandeel te duur wordt, of dat een directie de weg volledig kwijt is, gaat ‘short’, om vervolgens te worden ‘uitgekleed’ door de ‘algoritmes’ en ‘Centrale Banken’.
Ook op de ‘woningmarkt’ zie je de verstorende invloeden van ‘PR-bewapende’ groepen die het ‘sentiment’ controleren. Het is en blijft een erg lastig verhaal, maar ‘duur’ oefent in het ‘westen’ een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit. Zelfs als mensen op zoek gaan naar een ‘tweede huis’, klitten ze bij voorkeur samen op één plek, en schrikken snel stijgende prijzen niet af, maar motiveren ze ons om ‘snel te beslissen’. Dat je welhaast ‘duur’ moet wonen in de buurt van je werk, dat kan nog een excuus zijn. Maar waarom zou je ‘op een kluitje’ willen zitten in je ‘vakantiehuis’, of op dat ene stukje strand waar je buren ook al jaren liggen te bakken? Is dat rijkdom? Of armoede?
Eén ding is echter volkomen helder: Op het moment dat het ‘Gratis Geld’ op is, is ‘duur’ al snel ‘té duur’. Een interessante vraag is wat er nu gebeurt met onze ‘welvaart’ als ‘Washington’ er in slaagt een muur op te trekken tussen de ‘SCO-landen’, en de ‘NAVO-gemeenschap’, zoals ik dat in mijn vorige bijdrage als eindstation van de huidige sanctie- en handelsoorlog neerzette. Wijs geworden door de ‘Azië-crisis’ en de ‘Roebelcrisis’ die er op volgde, ‘diversifieerden’ mensen met geld in Azië en Rusland om hun vermogen te beschermen. Door het beleid van de Verenigde Staten en de EU worden zij nu gedwongen die ‘belangen’ te liquideren. Tegelijk wordt hun export om zeep geholpen, en storten hun ‘munten’ op een hoop, zodat de stromen toeristen uit die landen naar Europa de nek om worden gedraaid, en ‘RB&B’-panden een verlieslatende propositie worden, nog geheel los van wat het lokale bestuur in steden als Amsterdam er aan doen om die exploitatie van het ‘vastgoed’ in de stad om zeep te helpen.
Op het hoogtepunt van de ‘markt’ waren ‘Tulpenbollen’ tijdens de ‘Tulpenmanie’ hun gewicht in goud waard. Nadat die ‘gebakken lucht’ bubbel klapte, lagen ze te rotten in de pakhuizen. Als die ‘Perfect Storm’ van de sanctie- en handelsoorlog die nu wordt aangewakkerd ons land bereikt, kunt u straks een fraai grachtenpand in hartje Amsterdam ‘opvegen’ voor een ‘appel-en-een-ei’, afgezet tegen de astronomische prijzen die er nu voor worden gevraagd. Ik weet zeker dat velen in Nederland menen dat die ‘correctie’ betekent dat ze dan ‘eindelijk’ hun droomhuis kunnen kopen. Maar helaas. Economen en statistici zullen u voorrekenen dat Nederland dan veel minder ‘welvarend’ is dan nu. En hoedt u dan voor het ‘beleid’ van de ‘politiek’, aangezwengeld door ‘commerciële jongens en meisjes’ dat erop is gericht u opnieuw een poot uit te draaien om de banken en ‘aanjagers’ van de economie te redden, terwijl u verzuipt.
Als u zich dan met uw universitaire graad, en bijbehorende studieschuld, terugvindt aan de bedelstaf bij het UWV, terwijl het aardgas om de uitkeringen mee te financieren op is, en de kosten voor de schade die de winning van het gas heeft veroorzaakt zwaar op de begroting drukken, alsmede de verplichting om meer dingen te kopen die ‘BOEM!’ zeggen, blijkt dat droomhuis verder weg dan ooit. In de zeventiende eeuw werd dat ‘opgelost’ door ‘armoedzaaiers’ op te vegen, en met een ‘schuldbrief’ richting Indië te sturen, waar velen niet van terugkeerden. Maar toen was handel en kolonisatie nog een optie.
‘Welvaart’ is niet zozeer ‘vergankelijk’, maar je moet geen domme dingen doen, en je rijk rekenen, of je een rad voor ogen laten draaien door economen en statistici, die met hun rug in de rijrichting zitten. Het heeft geen pas hen er de schuld van te geven als het misloopt. Ze doen, binnen het raamwerk van hun discipline, hun best met de modellen die hen ten dienste staan. Maar ‘Goede Bedoelingen’ zijn niet genoeg, en het komt veelvuldig voor dat ze resulteren in het tegenovergestelde van wat werd beoogd. Als dat gebeurt, zie ‘Libië’, ‘Irak’, Afghanistan’, ‘Yemen’, ‘Oekraïne’ en ‘Syrië’, en je doet er dan nog een schepje bovenop door China, Rusland en Iran naar de strot te vliegen, moet je niet vreemd opkijken als je zonder ‘welvaart’ achterblijft op een rokende sintel. ‘Een ezel stoot zich in het algemeen geen tweemaal aan dezelfde steen’, maar wie leeft in een wereld vol modellen van de realiteit, en de ambitie om de evolutie van de mens strak te regisseren, kan zichzelf niet helpen. Wederom ben ik Ben Tiggelaar van NRC dank verschuldigd voor zijn column van dit weekend, ‘Meten is weten (mooi niet dus)’, waarin hij ‘Campbell’s Law’, ook wel het ‘Cobra-effect’ genoemd, ter sprake brengt.