Nederland is een zeer welvarend land.
Dat zeg ik zonder ironie. De directe aanleiding is een rapport van het 'Sociaal Cultureel Planbureau' over de kwaliteit van het leven in Nederland. U waardeert die kwaliteit alweer hoger dan bij het vorige onderzoek, twee jaar geleden. En dat is terecht. Er zijn altijd notoire zwartkijkers voor wie het nooit goed genoeg is. En er zullen altijd mensen zijn die, buiten hun eigen schuld om, tussen de wielen terecht gekomen zijn, en recht hebben op onze compassie. Naast andere mensen die niet te benijden zijn, maar nodig eens een spiegel moeten kopen, omdat ze zich onvoldoende hebben ingespannen.
Nou bent u vast wel vertrouwd, via de reclame, met die verplichte bijsluiter over financiële diensten, dat resultaten behaald in het verleden geen garantie zijn voor de toekomst. Dat het dus goed blijft gaan met ons landje, is geen gelopen race. En regelmatige bezoekers van dit blog weten dat ik mij daar zorgen over maak. Net als Aleksandar Kocic van 'Deutsche Bank', en nog vele andere financieel analisten. Een ander slag mensen dan economen. Ze kijken op een andere manier naar dezelfde processen. Geld speelt in de ogen van de meeste economen geen, of een ondergeschikte rol. Voor die analisten, en de banken waar zij voor werken, is 'Wealth Creation' alles. Hun brood, én boter.
Veel mensen realiseren zich ook niet dat 'Wealth' uit lang vervlogen tijden nu nog doorwerkt in onze economie vandaag. Dat Nederland vier eeuwen geleden het grootste bedrijf ter wereld voortbracht, omgerekend groter dan alle multinationals van nu bij elkaar, de 'Verenigde Oost-Indische Compagnie', legt ons ook nu nog geen windeieren. Denk aan de 'pittoreske' steden en dorpen, en wereldberoemde schilderijen. Maar die 'VOC' bestaat allang niet meer. Onze Engelse vrienden brachten 'Neerlands Trots' met militaire middelen de nekslag toe, om vervolgens hun eigen Imperium op te bouwen. Daarvóór liep het al tegen 'natuurlijke grenzen' aan, waar de kosten stegen, en de opbrengsten in een 'oververzadigde' markt daalden. Maar het is dus niet alléén het gas uit Groningen dat ons een 'Free Lunch' heeft bezorgd, de afgelopen decennia. En ook als dat gas op is, zal die erfenis van de 'VOC' er nog zijn om te exploiteren.
Het waren de tijden van het vroege kapitalisme, waardoor het chaotische Nederland de feodale supermachten in Europa naar de kroon stak. En de wereld keek niet meer om. Daar kwam de 'Industriële Revolutie' overheen. De bestuurlijke zwakte van Nederland, dat tot 1648 nog verwikkeld was in de 'Tachtigjarige Oorlog', en broedertwisten, was een gunstige voedingsbodem voor de ontwikkeling van een 'Vrije Handel'. En de 'VOC' was haar eigen marine. Die bloeiperiode noemen we nog altijd de 'Gouden Eeuw'. En zoals gezegd verdienen we er nog steeds aan. De 'Wealth' die achterbleef nadat de 'VOC' in rook was opgegaan, in de vorm van gebouwen, schilderijen en kennis, vastgelegd in lijvige boeken, was niet weg.
Hoe anders is dat nu?
In de strijd tegen de effecten van uiteenspattende 'Bubbels' in de economie, bliezen Centrale Banken doelbewust steeds nieuwe, nóg grotere 'Bubbels'. Dat artikel over de laatste analyse van Aleksandar Kocic betoogt dat het nu klaar is. Met verschillende scenario's voor het moment dat die finale 'Bubbel' klapt. Of leegloopt. Met HIER de uitleg van Graham Summers, van Phoenix Capital, die vertelt waarom dat onvermijdelijk is. Nou is dat geen nieuw verhaal. U las er hier, op dit blog, al eerder over, en vooralsnog 'leven' we nog. Dus waarom is het nu dan 'Einde Bericht?' Waarom zo somber?
Omdat, zoals ik in mijn bijdrage over 'Bitcoins' vorige week schreef, het opblazen van deze, door de Centrale Banken opgeblazen 'Obligatie Bubbel' niks nalaat waar we op voort kunnen bouwen. Terwijl we de teleurstelling over een afscheid van economische groei, de stellige belofte van elke regering, en alle economen, maar moeilijk zullen kunnen verkroppen. Wat de kans op oorlogen nóg verder opschroeft. En daar wordt ik niet blij van……
De hoop die her en der leeft dat 'Bitcoin' ons gaat redden, deel ik niet, zoals u weet. En ja, ik weet dat 'Bitcoin' niet te houden is, maar het blijft, in deze vorm, energie slurpende 'Gebakken Lucht'. Een accumulatie van 'Wealth' gelijk papiergeld, maar zonder waarde in het economisch verkeer, omdat je er niet mee kan betalen, anders dan bij 'Dienstverleners', terwijl het 'minen' alleen maar steeds meer kost, door de verspilling van energie. En zelfs als dat betalen uiteindelijk wel kan, zullen we geconfronteerd worden met een onwaarschijnlijk groot verschil tussen arm en rijk, waarbij rijkdom geen enkele relatie heeft tot verrichte arbeid, of door erflating verkregen bezit, dat de 'Wealth' vertegenwoordigt die werd verkregen door ervoor te werken, of opbrengst uit verkoop van bezittingen zoals grond, of grondstoffen. Hoe wil je verdedigen dat je straks multimiljardair bent, omdat je gegokt hebt met een extra hypotheek op je huis, of je spaargeld, door er energie verkwistende 'Bitcoins' voor te kopen, terwijl iemand die geen cent te makken had, betaald werd in Dollars of Euro's, en op de 'kleintjes' lette door de verwarming een graadje lager te draaien, zodat jij in je tuinhuis die computers kon laten zwoegen op steeds ingewikkelder puzzels, verder dood kan vallen?
Zolang 'Bitcoin' en andere 'cryptocurrencies' de rol vervullen van 'nepgoud', is het hooguit schadelijk voor degenen die op goud gokten als 'insurance policy' tegen roekeloos gedrag van Centrale Banken. Maar als het de rol van geld in de wereld over gaat nemen, kan zo'n 'valse start' nooit een basis zijn, omdat de 'ruilwaarde' van papiergeld en 'enen-en-nullen' in een digitaal kluisje, gebaseerd is op vertrouwen. Humor maakt dingen soms beter duidelijk dan een uitgesponnen betoog met 'links' naar technische verhalen. Maar we hebben het hier over pure speculatie. 'Las Vegas' op steroïden. Niet over 'Return-on-Investment' predicties, gebaseerd op 'Earnings'. Maar daar gaat het op de aandelenmarkten ook al lang niet meer over, als gevolg van de interventies van Centrale Banken, die de 'groei' reguleren, waardoor elke relatie met 'winsten' al jaren weg is. En die Centrale Banken nu in de fuik lopen, waar 'waardepapieren' die ze kochten met ons geld zomaar ineens niks meer waard kunnen zijn. En dat zijn de scheuren in de vloer waar die analisten het over hebben.
Toen het in de Verenigde Staten voor de Tweede Wereldoorlog fout ging, eind jaren twintig en jaren dertig, waren er ook mensen die het aan hadden zien komen, en goud hadden gekocht om zich in te dekken. Roosevelt verordonneerde dat ze het bij de overheid in moesten leveren tegen een vaste prijs, en devalueerde vervolgens de Dollar. Maar hoe ga je dat met 'Bitcoins' doen? Vooralsnog is dat het wat die 'munt' zo populair maakt bij mensen die geen vertrouwen meer hebben in de 'munten' van Centrale Overheden. Maar je kunt ook met lege handen, en een hoge hypotheek blijven zitten als de stekker uit het hele systeem wordt getrokken, en 'munten' geen functie meer hebben, anders dan als relikwie. En dan nog beter een velletje papier, dan een beeldscherm met 'enen-en-nullen' zonder onderpand, lijkt mij. Dan zie ik toch verstandigere projecten om in te investeren, als je je kinderen en kleinkinderen nog wat na wilt laten. Maar we zullen zien………