Eenieder die de internationale ontwikkelingen volgt, en tracht te analyseren hoe de hazen lopen, loopt het risico de ontwikkelingen uit het oog te verliezen, en weg te lopen met randverschijnselen die beter passen bij de eigen voorgevormde oordelen.
Hubert Smeets is van huis uit ‘Kremlin-watcher’. Hij was dat al in de tijd van de Sovjet-Unie, toen het duiden van wat er binnen de communistische partij aan machtsspelletjes plaatsvond een enorme schare ‘deskundigen’ op de been hield, die elk hun eigen ‘geheime bronnen’ hadden. En vervolgens was het een veredelde vorm van ‘theeblaadjes-kijken’, waarbij het uiteindelijk belangrijker was wat je nog met enig fatsoen aan speculatieve fantasieën uit je typemachine kon krijgen, dan wat er écht in de catacomben van het Kremlin plaats had.
Het gros van die ‘analisten’ onderhield nauwe contacten met ‘westerse’ veiligheidsdiensten, of stond daar op de loonlijst. Direct, of via obscure subsidie-constructies. Met het opzetten van ‘Raam-op-Rusland’ hield Smeets zichzelf, en zijn collega ‘Kremlin-watchers’ in Nederland gesubsidieerd in leven. Het leidde wel tot kamervragen. Maar Koenders investeerde als een bezetene in anti-Russische propaganda, en ‘Raam-op-Rusland’ paste daar naadloos in. Waar Smeets naast die formele ‘schnabbel’ ook ‘columnist’ is bij NRC, waar een voormalige 'media-tycoon' uit Rusland zo'n belangrijke rol speelt, snijdt dat mes aan twee kanten.
Vrijdag had hij een onsamenhangend verhaal naar aanleiding van een artikel van een man die verantwoordelijk is voor de mediastrategie van ‘Rosneft’, de Russische ‘Shell’. Nou is het geen geheim dat in Nederland ‘buitenlandse zaken’ aan de leiband van Shell loopt, wat recent nog weer eens werd onderstreept met een akkefietje in Nigeria. Maar Rusland heeft niet maar één ‘Shell’, en dat de mediastrateeg van ‘Rosneft’ bepaalt hoe Poetin denkt, en voor hem de lijnen uitzet, vergt een hoeveelheid fantasie die mijn pet te boven gaat.
Waar het over ging?
Tweeëntwintig procent van de stemgerechtigde Russen stemde in het recente referendum tégen de voorgestelde grondwetswijzigingen. En die communicatiemeneer had daarover een vlammend stukje geschreven met een nogal ‘Stalinistische’ toonzetting. Althans, in de vertaling (interpretatie) van Smeets. Want ik heb wel eerder woorden gehad met Smeets waar hij de lezertjes van NRC zonder schaamte een geheel andere tekst voorzette dan via de officiële Russische kanalen wereldkundig was gemaakt, waarbij hij zich beriep op zijn superieure kennis van ‘subtiele’ betekenissen in het Russische origineel. Die discussie heb ik toen maar gelaten voor wat het is. En in dit geval ga ik dat artikel niet opdiepen, want ik begrijp zelfs niet wat de relevantie is. Volgens Smeets heeft die communicatiemeneer het ‘luisterend oor’ van Poetin, en moeten we er daarom veel waarde aan toekennen. Theeblaadjes. ‘Russiagate’.
Naar mijn onbescheiden mening ligt Poetin niet wakker van tweeëntwintig procent van de bevolking die iets anders wil dan hij voorstelt. Waar het lastig wordt, bij een referendum, is als de meerderheid tégen stemt, en je wilt het er tóch doordrukken. Maar daarvoor moet je niet in Rusland zijn, maar in Nederland.