Kan een land failliet gaan?
Bedrijven gaan failliet. Particulieren gaan failliet. Dat faillissement wordt 'uitgesproken' door een rechtbank, als de rekeningen niet meer worden betaald, en schuldeisers hun vorderingen 'hard' maken. De Zuid-Koreaanse containervervoerder 'Hanjin' viel recent om, en dat heeft consequenties voor tal van klanten, leveranciers en geldschieters. Maar ook voor tal van landen, waar vele tienduizenden banen verloren dreigen te gaan. En niet alleen in Zuid-Korea.
Een andere kandidaat voor het knekelhuis, is 'Deutsche Bank'. Als die bank omvalt, is de slachting nog vele malen groter dan bij 'Hanjin'. Wereldwijd. Maar uiteraard zeker in Duitsland, en daarmee ook in Europa. Temeer daar Merkel uitsluit dat de Staat de verliezen 'absorbeert', en beleggers en klanten derhalve het grootste risico lopen om met de 'gebakken peren' te blijven zitten.
Hoeveel bedrijven er feitelijk insolvabel zijn, in de westerse wereld, en China, met name, door een achterblijvende vraag, wilde speculatie, en verkeerde investeringen, is verschrikkelijk moeilijk te zeggen. Op golven van vers geperst geld kochten tal van bedrijven, met geleend geld, eigen aandelen op, om langs die weg de koersen een 'steun in de rug' te geven, en de bonussen van het management veilig te stellen. Centrale Banken in het westen, en China, kochten met vers geperst geld 'schuldpapier' van banken en bedrijven, en die moeten, direct of indirect, worden afgeboekt als die bedrijven omvallen, en banken met 'stroppen' blijven zitten. Dat komt, per saldo, op het conto van de belastingbetalers van China, de 'Eurozone', Japan en de Verenigde Staten.
Politici en economische adviseurs in westerse landen zijn positief gestemd over de economie, ondanks de 'zorgen' over bepaalde regio's, of sectoren. Meestal de 'Usual Suspects'. Voor hen gaat het om 'groei'. En 'werkgelegenheid'. Maar als blijkt dat we, als Europese burger, voor elke €18 ECB-stimulans per saldo welgeteld slechts €1 'groei' van het GDP terugkregen, klopt er toch écht iets niet.
Over 17 jaar is het Nederlandse gas op. Al voor die tijd vervalt die subsidie voor multinationals als Shell, en de Nederlandse overheid, die 'deelnemen' in de NAM. Wat hebben we gekocht met dat geld? Het begon goed, met grote investeringen in dat wat we nu de 'Deltawerken' noemen, waaronder in feite ook de uitbreiding van Rotterdam, waardoor ons land rendement haalde uit dat gratis geld dat zomaar uit de grond kwam. De laatste decennia ging het echter mis, in mijn optiek. We verzetten de bakens, om van Nederland een 'service-economie' te maken, en investeren nu in 'vogeleilanden', wegen als 'biljartlakens', die kort na de openstelling alweer worden opgebroken, om te worden geperfectioneerd met het laatste model 'vluchtheuvel', 'drempel' of 'sluis'.
Om die 'groei' te kunnen realiseren, pompten we in Groningen zo hard, dat de hele provincie wegzakt in één groot 'sinkhole'. Wel weer goed voor de werkgelegenheid, maar niet voor de toekomst van ons land. Schade voorkomen is beter dan die genezen.
Ook andere aspecten van de 'service-economie' die een 'impuls' kregen, zoals een niet aflatende stroom van wetten en regels die over de hele linie de bemoeizucht spectaculair deed toenemen, wat alleen maar kost, en niks oplevert, behalve gesubsidieerde 'banen', maken ons land niet 'toekomstbestendig'. En dan druk ik mij voorzichtig uit!
En bij de volgende wending denkt u natuurlijk: Daar gaat hij weer met zijn 'Rusland'! Maar inderdaad zie ik daar economische ontwikkelingen die ik ook zo graag bij ons zou hebben gezien! Zo'n beetje het laatste land ter wereld dat nog een positieve rente geeft op spaargeld. En waar volop wordt geïnvesteerd in fabrieken en landbouw op een wijze die perspectief biedt voor de toekomst. Ook daar gesubsidieerd door olie, gas en mineralen. Waar eerder alleen geselecteerde oligarchen spuugrijk van werden, maar de laatste tijd worden daar ontwikkelingen aangekondigd, én gerealiseerd, die ons tot nadenken zouden moeten stemmen.
De sancties tegen dat land, en de monetaire en financiële oorlogvoering die bedoeld was om het land op de knieën te dwingen, faalt niet slechts, maar zijn per saldo een enorme opsteker! Het dwingt Rusland om 'self-contained' te worden, en alles wat men nodig heeft zelf te produceren. Wat lukt. En ik zie dat land niet meer terugkeren naar die misère van de jaren negentig, nu het zelfbewustzijn vleugels krijgt. Maar eerder steeds aantrekkelijker worden voor investeerders, en landen in de regio, met inbegrip van westerse landen, zoals Japan.
De Verenigde Staten probeerden, met de 'fracking'-revolutie, iets soortgelijks te bereiken, maar dat lijkt mislukt. Daarbij heeft het de wind tegen als men de productie die men de afgelopen decennia heeft uitbesteed aan andere landen, zoals China, terug wil brengen. De potentie is er wel om dat weer opnieuw op te starten. Net als in Europa. Maar de bevolking is gewend geraakt aan een 'levensstandaard' die werd bekostigd met het 'gratis geld' dat de 'service-economie' binnenbracht. 'Diensten' die werden opgedrongen aan landen die wel de productie mochten hebben, maar niet de 'rechten', die toevielen aan 'oligarchen'. En de financiële tovenarij die mogelijk werd gemaakt door de Dollar als 'wereldhandelsmunt'. Met de Euro kortstondig als interessant alternatief.
Als u nu afhaakt, omdat dit 'weer zo'n typisch pro-Poetin verhaal' dreigt te worden, kan ik u verder ook niet helpen. Ja, het heeft te maken met Poetin, en zijn 'entourage', die doen wat het 'Brookings Institute' in 1999 nog voor onmogelijk hield. Dat concludeerde: 'However, I think policy would be better served by acknowledging that Russia is not on the path towards becoming a modern market economy. It has rather developed a new economic system that cannot be “reformed” by marginal efforts, no matter how persistent. It will have to be dismantled. That task may be as big a one and require, from both inside and outside Russia, as much commitment to solve, as the original task of replacing the command economy with a market economy. We should have no illusions that it will be cheap.'
Dat laatste is een 'understatement', daar het er naar uitziet dat die inspanning onze 'begrafenis' zou kunnen worden. De expansie van het westen, waarmee op de golven van het sentiment dat '9/11' losmaakte in 2001 een prioriteit van werd gemaakt, kostte geld. Véél geld! Héél veel geld!! Geld dat werd geleend van toekomstige generaties. En wat is er dan belangrijker dan schuld? Vooral in relatie tot wat er met dat geld is gekocht? Is het geld uitgegeven aan 'snoepgoed', door de politieke 'candyman', om stemmen te kopen? Of is er geïnvesteerd? En in wat dan? In dingen die 'BOEM!' zeggen, nodig om die expansie mogelijk te maken? Dan heb ik nieuws voor u. We zijn een doodlopende steeg in gerend.
De analist van 'Brookings', die invloedrijke 'ThinkTank', had gelijk dat Rusland niet op weg was een traditionele kapitalistische 'markteconomie' te worden, maar meer een moderne versie van het soort economie, met 'nationale kampioenen', dat van de 'Aziatische Tijgers' zulke 'groeikernen' maakte. Afgekeken van Japan, voordat de Verenigde Staten dat land dwongen de bakens te verzetten, waarna 'stagflatie' zijn intrede deed. De 'sterke man', die de analist van Brookings voorzag als een optie om het land te behoeden voor desintegratie, kwam er. Maar de 'Global Economy' werd een deceptie.
Het 'kapitalisme met een menselijk gezicht', Poetin's ideaal, met als zijn historische helden Charles de Gaulle, Ludwig Erhard en Franklin D. Roosevelt, kwam, net als elders, in de verdrukking door het expansionisme van het pure 'roofkapitalisme' in het westen. En volslagen krankzinnige machtswellustelingen die zich meester maakten van 'De Staat' in westerse landen, en manieren bedachten om 'de politiek' buiten de vergelijking te houden. Door de verspreiding van 'desinformatie', en het 'tweaken' van 'polls' en het 'nieuws'.
Een land kan failliet gaan zoals Zimbabwe. Of Griekenland. Maar dat wordt altijd voorafgegaan door een moreel failliet. Dat de burgers niet opvalt. Of waar ze liever geen aanstoot aan nemen, omdat het hun leven te 'complex' maakt. Tot de rekening op de mat valt. Maar dan is het te laat. Het 'snoepgoed' was lekker, zolang het duurde.