Nadat een Japanse ‘JSF’ een ‘zwart gat’ in het zeeoppervlak achterliet, was dat toestel als ‘total failure’ terug in het nieuws.
Nou mogen we niet vergeten dat de wijze waarop piloten van gevechtsvliegtuigen omgaan met de toestellen die hen ter beschikking worden gesteld, anders is dan u gewend bent van ‘Transavia’. Het opzoeken van de grenzen van wat het toestel, én de piloot ‘kunnen’, is niet alleen iets wat wordt toegestaan door de militaire eenheden waar zij dienen, maar ook wordt aangemoedigd. Als dat al niet expliciet is, dan wel impliciet, door het competitieve karakter van de ‘oefeningen’. Het verlies van toestellen, en mensenlevens, is ingecalculeerd. (Al zijn er uiteraard grenzen).
Dat rond de $85 miljoen kan worden afgeschreven als er ergens een JSF uit de lucht valt, is voor de belastingbetaler veel geld. Maar ook in militaire kringen is er volop discussie over de wenselijkheid om het ‘neusje van de zalm’ te kopen, of wellicht toch maar meer van een wapensysteem dat op papier misschien net wat minder modern is, maar in een treffen met te verwachten tegenstanders in de oorlogen waarop men zich voorbereidt uiteindelijk wel aanzienlijk effectiever. En in ‘vredestijd’ operationeel minder kwetsbaar.
Politici in Nederland verdiepen zich niet in dat soort vragen. Ook niet als ze er ‘op papier’ nog wel verstand van zouden moeten hebben. Ze laten zich om een boodschap sturen door de NAVO, en ze proberen ‘op papier’ concessies los te peuteren die de uitgave verdedigbaar maken door de ‘compensatie-orders’. In een extreem geval kan dit ertoe leiden dat ons land het zonder defensie moet stellen, als de ‘pleuris’ uitbreekt, omdat de gekochte wapensystemen werden geleverd door de ‘vijand’, die het systeem door en door kent, en het daardoor onbruikbaar kan maken. Maar daarnaast ‘vreet’ zo’n stuk moderne techniek reserve-onderdelen als het intensief wordt ingezet, en als die niet meer worden geleverd, ben je gezien.
Ooit werd ik van het ‘FOK!’-forum afgegooid, omdat ik mijn afkeuring over de JSF niet onder stoelen of banken stak. En twee ‘moderators’ die blijkbaar tot taak hadden dat cadeautje voor de Nederlandse luchtmacht te vuur en te zwaard te beschermen verzonnen een reden om mij er af te rossen. Maar mijn argumenten van destijds hebben, door het aantreden van Trump, eerder nóg meer aan ‘gewicht’ gewonnen. Tenzij je getrouwd bent met het idee dat Nederland hoe dan ook een ‘bruggenhoofd’ voor de Amerikanen in Europa is om bij gelegenheid die weerbarstige Fransen en Duitsers een lesje te leren.
Over de niet aflatende stroom onheilstijdingen met betrekking tot die JSF (F-35) heb ik al genoeg geschreven. Een maand geleden kwam het bericht naar buiten dat het ‘Pentagon’ zelf liever een opgewaardeerde versie van dat oude ‘stalpaard’ de F-15 had dan die JSF. Onmiddellijk gevolgd door een lawine aan ontkenningen en nuanceringen. Maar waar het tegenwoordig al moeite kost om een luchtwaardig passagiersvliegtuig te produceren, waardoor Trump zich genoodzaakt ziet sancties op te leggen aan Airbus om Boeing te beschermen, kunt u zich wel voorstellen dat alle verhalen over die JSF niet uit de lucht gegrepen zijn.
Een essentieel onderdeel van dat hele complexe wapensysteem, is de helm van de piloot. Dat is wel wat meer dan die helm die u van Femke op moet zetten als u op uw snorfiets stapt. Als de systemen in die helm niet naar behoren functioneren, zit je als piloot in een ‘gepimpte’, peperdure Cessna-150 die als wapensysteem zo goed als waardeloos is. En waar ik lees dat die helm in Israël wordt geproduceerd, wat banen kostte bij de oorspronkelijke Amerikaanse producent, groeit mijn argwaan alleen maar. Het bericht kan onzorgvuldig zijn, in die zin dat helmen die in Nederlandse JSF’s gebruikt worden niet in Israël worden geproduceerd. Maar dan nog hebben we het hier over een kwetsbaar stuk techniek dat net zo eenvoudig te ‘hacken’ is als een elektriciteitscentrale in Venezuela, en makkelijker dan Iraanse nucleaire installaties, en dat bleek ook geen probleem.
Op dit moment is Israël geen tegenstander van Nederland, net zomin als de Verenigde Staten. Maar waar we het hebben over een Europese defensie, is dit een gapend groot zwart gat. Groter dan die Japanse piloot achterliet toen hij met zijn voor de radar onzichtbare toestel van het radarscherm verdween. Op dit moment marcheren we nog ‘Dumb, Fat and Happy’ achter de ‘Warparty’ aan, maar het is niet onrealistisch om te veronderstellen dat ons ‘voortschrijdend inzicht’ ons alle reden geeft om af te haken, als Trump en Netanyahu het op hun heupen krijgen, en Iran op de nek springen. Zit je ineens met voor iets van $5 miljard ‘schroot’, exclusief de extra orders die het zittende kabinet hoopt de plaatsen, ondanks de sancties die onze échte economie in het hart treffen.
Waar die moderatoren op dat ‘FOK!’-Forum over struikelden, was dat ik betoogde dat je wapensystemen moest kopen die je nodig had voor de verdediging van je land, zonder acht te slaan op andere overwegingen. Dan maar geen ‘neusje-van-de-zalm’. En wellicht kost het zelfs meer, maar dan heb je er ook wat aan als de pleuris uitbreekt. En omdat je dan volautomatisch uitkomt bij een Europees product, heeft de industrie er ook nog iets aan, en hou je je kennis over moderne systemen op peil. Het was die moderatoren en gruwel. Als ik hen was, zou ik nu slecht slapen.