Bij elke stap die een regering zet op het wereldtoneel, kun je je afvragen wat de beoogde uitkomst is.
Is het een initiatief? Of is het een reactie? Offensief? Of defensief? Is het publiekelijk verkondigde doel zoals het via de pers, en voor het forum van de Volksvertegenwoordiging naar buiten is gebracht ook het ware doel? En als het verhaal, en de motivatie, volstrekt oprecht is, liften er dan ook mensen met belangen mee die een volkomen andere agenda hebben?
Tot eind vorige eeuw, ruwweg, werd er wel 'gerommeld', maar veranderde er niet overdreven veel aan de lange termijn visie van de belangrijkste spelers. Dat pakte voor sommige landen gunstig uit, en voor andere landen niet. Daarover werd onderhandeld, wat soms tot aanpassingen leidde. In de marge probeerden landen elkaar wel een loer te draaien via initiatieven die ze niet met de burger deelden, en slechts spaarzaam met de volksvertegenwoordiging. Maar de échte doorbraak kwam toen de club die zich achter 'Project for a New American Century' schaarde in de Verenigde Staten aan de macht kwam, en die niet meer afstond.
Hoewel Obama er formeel geen deel van uitmaakte, had hij het buitenlandse beleid van de 'PNAC' simpelweg overgenomen, en bij het wisselen van de wacht na acht jaar schieten en bombarderen ten bate van die imperialistische droom, had hij Trump op het hart gebonden die koers niet te verlaten. De vastgoedmiljardair leek op dat moment sterk geneigd om dat wel te doen, en een isolationistische koers te varen, weg van de 'unipolaire' wereld die ze bij de 'PNAC' propageerden, wat de paniek bij de 'Warparty' ('Democraten' en 'Republikeinen' samen, met slechts een verdwaalde uitzondering) deed toeslaan.
De confronterende politiek van Trump lijkt een trendbreuk, en wellicht was dat ook zijn bedoeling. In de praktijk is het niet alleen 'meer-van-hetzelfde', maar kunnen we rustig stellen dat Hillary hier ook was aanbeland als zij degene was geweest die het stokje van Obama had mogen overnemen. Het is niet ondenkbaar dat ze andere accenten had aangebracht, en een andere toon had aangeslagen tegen de Europese wingewesten. En in haar communicatie met de media en het Congres was ze zonder enige twijfel minder onbehouwen geweest, maar in grote lijnen was het 'van-hetzelfde-laken-een-pak'. Ze had lippendienst bewezen aan de pogingen om de uitstoot van CO2 terug te dringen, maar de rekening elders neergelegd. Ze had prachtige vergezichten geschetst voor de Amerikaanse 'werker', maar 'WallStreet' op de wenken bediend, niet anders dan Obama. En verder had ze voor binnenlands gebruik 'MeToo' en 'BlackLivesMatter' gemobiliseerd in de strijd tegen de 'Deplorables', maar dat is meer tactiek dan strategie.
Andere verpakking, maar hetzelfde beleid, en hetzelfde doel. De ene noemt het 'Make America Great Again', en de ander een 'New American Century', maar onder de motorkap is het hetzelfde wagentje.
Mij bevalt het daarom beter om door het originele prisma van Zbigniew Brzeziński te kijken naar de actualiteit, en vervolgens de vraag te stellen in hoeverre het beleid afwijkt van het doel dat hem voor ogen stond: Rusland vermorzelen, en vóór alles voorkomen dat er een 'Continentale Tegenmacht' zou ontstaan op de EurAziatische landmassa. En dan begrijp je de paniek. Maar ook waarom Trump, samen met de Britten, en 'Atlantische' bondgenoten binnen de Europese regeringen, bijna wanhopig op zoek is naar manieren om de EU op te breken. China, Rusland en Iran zijn op zoek naar manieren om af te komen van de 'PetroDollar' als de standaard munt voor de internationale handel. Dat streven is niet uit de lucht komen vallen, en hangt samen met dat Amerikaanse verlangen naar nóg een eeuw dominantie, terwijl men 'Artificial Intelligence' en de bijbehorende robots en geautomatiseerde wapen- en surveillancesystemen uitrolt om als 'Koning Eenoog' verder te gaan, zoals ik gisteren heb getracht duidelijk te maken.
Die vlucht uit de Dollar biedt Europa mogelijkheden die we nooit meer terugkrijgen als we nu 'Nee' zeggen, uit loyaliteit met de Verenigde Staten. Wat overigens, zo benadruk maar even met klem, niet hetzelfde is als loyaliteit met het Amerikaanse volk! Er kleven ook risico's aan, mede afhankelijk van de vraag of die Angelsaksische landen op enig moment de handdoek in de ring gooien, en eieren voor hun geld kiezen, of dat ze het aan laten komen op een militaire confrontatie. Die eerste optie zou ook voor de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk veruit de beste optie zijn, mede gelet op de chaos die het in die landen is op politiek niveau. Verbijsterend om te zien waar grote landen, met een rijke historie in de recente geschiedenis, klein kunnen zijn.
Europa staat niet te popelen om de Amerikanen en de Britten de deur te wijzen. Nederland nog minder dan andere Europese landen. Maar de kans om de Euro weg te halen uit de slagschaduw van de PetroDollar is, gegeven de problemen in Europa als gevolg van het 'broekriem-beleid' en het 'Veramerikaniseren' van de samenleving op economisch gebied, nu wel érg verleidelijk. Nadat Macron eerder de Italianen nog de les las over hun plichten jegens de andere landen binnen de EU op begrotingsgebied, ziet hij zich nu genoodzaakt die begrotingsdiscipline ook los te laten. En geloof mij, zéker als die Britten 'hard' de deur uit worden gezet, dan belandt Rutte in datzelfde mandje. Maar zelfs zonder die schok voor de Nederlandse economie ziet het er niet al te florisant uit, wat het CBS ook zegt. Al helemaal niet als 'Den Haag' daadwerkelijk zou proberen al die ambitieuze 'doelstellingen' te halen om op eigen kracht het 'klimaat' te redden.
China en Rusland hebben een 'afzetmarkt' nodig, en wij hebben de grondstoffen en goederen nodig die zij, voor niet al te veel geld, kunnen leveren. Op termijn zullen we wel de bakens moeten verzetten om weer echt concurrerend te worden, maar onder de gegeven omstandigheden zullen China, Iran en Rusland best onze schulden willen kopen om zich ervan te verzekeren dat de consumptie hier niet op een hoop stort. En in 'Washington' en 'Londen' zien ze dat ook. Vandaar die hysterische pogingen om Rusland, Iran en China af te schilderen als creaties van de Duivel, waar het slechter toeven is dan in Yemen of Libië. Dat leidt de aandacht af van de keuze waarvoor we staan. We hoeven Europa niet in te richten zoals de Russen, Chinezen en Iraniërs hun land inrichten. Moskou, Beijing noch Teheran verwacht dat van ons. Integendeel!
Gedenk dat zo'n symbiotische relatie als ik hierboven schets, tussen 'producenten-landen' en 'consumenten-landen' een significant andere propositie is dan de 'deal' die we nu hebben met de Verenigde Staten en het Verenigde Koninkrijk, die de 'financial services' en de wapens leveren, terwijl wij produceren en creperen. Dat laatste zien de meesten van u nog niet zo, vermoed ik. Maar zoals u HIER kunt lezen is er wel een historische paralel die tot nadenken zou moeten stemmen over enkele ontwikkelingen die daar naar ruiken. Niet voor het eerst wil ik er graag op wijzen dat het niet aangaat die arme sloebers die op wrakke bootjes en te voet naar Europa komen de maat te nemen. Wat we ons moeten afvragen is wie ze onze kant op drijft? En waarom? Dát is de navelstreng die we door moeten knippen om onszelf, én die arme sloebers te redden.