Hoe geavanceerd hedendaagse propaganda is, is lastig te bevatten.
De technische en financiële mogelijkheden zijn, vooralsnog, redelijk goed in kaart te brengen. En die zijn veel ruimer dan in de tijd dat Edward Bernays zijn boekje 'Propaganda' publiceerde, waarmee hij het fenomeen naar een 'wetenschappelijk' niveau stuwde. Maar hoe zit het met de organisatie?
Het uitventen van een visie op mens en maatschappij, om de macht te verwerven om die visie te realiseren, vergde voorheen een zekere vaardigheid om mensen met argumenten te overtuigen, in de betrekkelijk korte bloeitijd van het democratische bestuur als ideaal. Bij Bernays ging het al niet meer om overtuigen, maar over verleiden. Hier op mijn blog heb ik al eerder geschreven over de Nazi's die gretig gebruik maakten van Bernays' inzichten, die ze zelf weer had 'geleend' van zijn oom, Sigmund Freud.
De grondleggers van democratie als ideaal, zoals de 'Founding Fathers' in de Verenigde Staten, die nu worden 'gecanceld', omdat ze slaven hadden, of vrouwen niet meteen gelijke rechten gaven, of omdat ze er bekrompen ideeën over nahielden waar het de seksuele geaardheid van de mens betrof, terwijl ze bovendien in meerderheid formeel religieus waren, voorzagen hoe kwetsbaar de mens is voor verleiding, en opteerden daarom voor het drastisch beperken van de staatsmacht. Daarmee hoopten ze zulke excessen als Hitler te voorkomen.
Tegelijk waren er andere 'Verlichte' denkers, zoals Multatuli in Nederland, die onderkenden dat een machteloze overheid ook een groot probleem kon zijn, omdat bepaalde problemen onoplosbaar zijn zonder rigoreuze ingrepen. In hun ogen was het, zéker voor landen met een geringe 'ontwikkeling' en bescheiden welvaart, domweg noodzakelijk dat een 'Verlichte Despoot' het voortouw nam. Iemand, of een leiderschapscollectief, die het volk bij de hand nam, en de weg naar boven wees. Naar meer welvaart en welzijn.
Het interessante aan Karl Marx is, dat hij zijn doctrines zag als een recept voor 'ontwikkelde' landen. Voor Duitsland of Frankrijk, maar niet voor een 'achterlijk' land als het feodale Rusland, en over China dacht hij helemaal niet na. Ik ga u niet vermoeien met een traktaat over het succes van Marx ideologie in elk land, want bij mij moet u niet zijn voor een positieve kritiek van zijn visie op mens en maatschappij. Zijn enthousiasme voor dictatuur (van het 'proletariaat') deel ik niet. En het hedendaagse 'Cultuur-Marxisme', dat drijft op extreem rijke sponsoren die grootschalig 'markten' manipuleren en proleten (geen schrijffout) het vuile werk op laten knappen, is een extreem cynische variant die mij helemaal braakneigingen geeft.
Dat brengt mij terug bij de vraag hoe geavanceerd hedendaagse propaganda is? Ik neem waar dat 'Tech'-bedrijven in ons deel van de wereld steeds minder investeren in technologie, en zich steeds intensiever bezig gaan houden met propaganda. Het 'pushen' van bepaalde berichtgeving, waaronder in mijn geval een steeds terugkerende advertentie voor een 'blog' dat 'killing4kremlin.net' heet, via 'zerohedge', de website die ik regelmatig gebruik voor het vinden van links naar interessante artikelen. Die advertenties op 'zerohedge' worden verzorgd door 'Google', en zijn overduidelijk 'gepersonaliseerd'. Als ik in Duitsland ben, en daar een bepaalde zoekopdracht invoer, krijg ik vervolgens langere tijd advertenties die mij verwijzen naar leveranciers van goederen of diensten in die richting, en in het Duits. In hoeverre mijn eigen bijdragen over de 'gifmoord' op Navalny, die dankzij een kordate Russische vliegtuigbemanning, twee dagen goede zorg in een Russisch ziekenhuis, en enkele weken revalideren in Berlijn, nu weer op een balkon van de zon zit te genieten, samen met de Skripals, zou ik niet weten. Maar ik kan mij voorstellen dat er een verband is.
Het kost geld om een blog op te zetten, en te onderhouden. Voornoemd blog werd op 12 mei van dit jaar gelanceerd, door iemand die nadrukkelijk anoniem wil blijven, en daarvoor gebruik maakt van een 'dienst' in Beaverton, Oregon, wat het nog eens extra kostbaar maakt. Diepe zakken en hoogwaardige technologie om een wel héél erg beperkte boodschap te verkondigen. Je kunt toch lastig volhouden dat we hier te maken hebben met iemand die er op gebrand is deel te nemen aan het publieke debat in een levendige democratie. De oprichter van dat 'blog' had mazzel dat kort daarna de vergiftiging van Navalny hem in de schoot werd geworpen. Of…….?
Propaganda in zijn klassieke vorm had tot doel het volk iets te verkopen. Een product, wat Bernays voor ogen stond. Maar het kon ook een oorlog zijn, zoals Goebbels voor ogen stond, die het boek van Bernays op de boekenplank had staan. Maar wat staat de aanbieder van die advertentie, en de oprichter van dat blog nou voor ogen? Eén ding is volstrekt duidelijk als je alle onzin leest die daar bijeen gebracht is, en dat is dat het doel zeker niet 'waarheidsvinding' is. Anders hoefde je er ook niet zo geheimzinnig over te doen, en verstoppertje te spelen.
En over verstoppertje spelen gesproken, viel het mij ook op dat mijn I-Pad bij het openen van de Google-zoekmachine mij niet langer mijn favoriete websites toont als 'historie' wanneer ik het 'zoekvenster' benader, maar nóg meer 'trending-pulp', waar de openingspagina ook al een frivole collectie nepnieuws en onzinberichten is die blijkbaar nodig gepusht moeten worden. Nou heb ik de adressen van websites die serieus zijn al eens uitgeprint, om gewapend te zijn tegen dit soort ontwikkelingen, maar ik wed dat menigeen daar niet op voorbereid is, en nu óf afhaakt, óf naar die eindeloze stroom bagger uit de 'showbizz-wereld' zit te staren, waar 'spraakmakers' het voor het zeggen hebben, en u wordt begraven onder 'actualiteiten' die zijn toegesneden op het activeren van uw 'Cultuur-Marxistische' klieren.
En voor u nu 'Cultuur-Marxisme' opzoekt, en daar aantreft dat de heer Breivik, die op een eiland in Noorwegen een massaslachting aanrichtte onder sociaal-democratische jongeren, daar 'al' naar verwees, terwijl de term honderd jaar geleden al gebezigd werd door de communist Gramsci, en dat je 'alt-right' en 'antisemiet' bent als je die term in je mond durft te nemen, wil ik u nog wel even waarschuwen voor 'Wiki'. Ook dat ooit lovenswaardige project wordt in toenemende mate veroverd door propagandisten met diepe zakken die op alle denkbare manieren de aandacht van de inhoud proberen af te leiden. Die propagandisten hebben misschien een plan voor een betere wereld, maar concludeer met mij dat ze er niet open over zijn hoe die wereld er uit zou moeten zien. En als u denkt dat we allemaal ons brood kunnen verdienen door te zemelen over de vraag wie er bondscoach van het Nederlands elftal moet worden, in een land waarin het antwoord allang niet meer is dat dat de beste coach moet zijn, maar dat hij primair niet blank, bij voorkeur vrouw, en 'trans' moet zijn, liefst minderjarig, goed moet kunnen zingen, en puike contacten moet hebben met het openbaar ministerie, dan mist u verder niks als u het adres van dit blog kwijtraakt.
Als u wakker wordt uit die droom, en niet tevreden bent over wat het u gebracht heeft, reken het mij dan niet aan. Ik doe mijn best om u bij te lichten in dit mijnenveld, maar ik erken dat het met de dag lastiger wordt. En dat komt vooral omdat we niet te maken hebben met klassieke propaganda, en een bijbehorende visie, of een bepaalde heldere keuze, maar omdat het met elke nieuwe dag meer een schimmenspel wordt. Chaos. Met slachtoffers die geen slachtoffer zijn, en daders die geen dader zijn. Experts die geen expert zijn. Journalisten die geen journalisten zijn. Bestuurders die niet besturen. Antisemieten die geen antisemiet zijn, en antiracisten die racist zijn. Terroristen die vrijheidsstrijders zijn, en vrijheidsstrijders die in de gevangenis zitten, waar ze niet meer uit komen omdat hun journalistieke en politieke vrienden hen in de steek lieten. Laat deze blogger er maar buiten, en doe uw ding.