Jammerjoh

Website voor mensen die niet klagen

Gokverslaafd

De kwaliteit van een keuze staat, of valt, bij de kwaliteit van de informatie die men heeft. 

 

Bij twijfel, niet inhalen’ was enige tijd een gevleugelde kreet vanwege reclameborden van een fabrikant van smeerolie, en een Engelstalige variant is de spreuk: ‘If you don’t have doubt, you haven’t been paying attention’. De taak van een ‘nieuwsmedium’, of een ‘Inlichtingendienst’, is het verzamelen van kwalitatief hoogstaande informatie, waardoor de afnemer kwalitatief goede beslissingen kan nemen. Op het moment dat het ‘nieuwsmedium’, of de ‘Inlichtingendienst’, meent dat het raadzaam is om aan te sturen op een bepaalde uitkomst, is Leiden in last. 

 

In een magistraal ontwapenend boek met de titel ‘Licence to be Bad: How Economics Corrupted Us’, laat Jonathan Aldred zien waar, en waarom het mis ging met onze kennis van economische processen. Net als ik zelf wijst hij erop dat Adam Smith zeer beslist niet gezien mag worden als de grondlegger van wat wij inmiddels zijn gaan verstaan onder economie als wetenschap, zoals wij die nu hebben ingericht. En hij laat ook zien hoe de keuzes die kort na de Tweede Wereldoorlog in beperkte kring werden gemaakt ons héle denken heeft gecorrumpeerd, ook ver buiten die economische discipline. Het boek is een ‘must read’ voor iedereen die wil weten waarheen we op weg zijn. 

 

Voordat ik verder ga met mijn betoog, wil ik nog wel onderstrepen dat wat iemand opgeeft als verklaring voor een bepaalde beslissing niet noodzakelijk naadloos aansluit op de informatie die hij of zij heeft gekregen. Iemand kan beslissen dat het opportuun is om te liegen, omdat het de beste uitkomst geeft. Maar iemand die liegt kan dat ook onbewust doen, omdat de verkregen informatie niet deugt. Hij of zij gelooft heilig in het genomen besluit, omdat het de juiste keuze was, gelet op de beschikbare informatie. Aldred onderstreept dan ook dat velen in zijn vakgebied eigenlijk niets te verwijten valt, of het moest zijn dat ze collectief een te grote broek aan hebben getrokken, en zich hebben laten verleiden tot het bouwen van theoretische modellen die geen relatie hebben tot de werkelijkheid, met een extreem gebrekkige ‘Spel-Theorie’ als fundament.

 

Op dit moment worden we geconfronteerd met keuzes van ‘wereldleiders’ die hoe dan ook ver reikende consequenties voor ons allemaal gaan hebben. ‘Goed’ of ‘Fout’ in het heden verwijst als regel naar moralistische concepten, en niet naar de consequenties voor toekomstige generaties. De beslissing om Qasem Soleimani te vermoorden was een keuze. En de keuze van ‘Europa’ om die moord te kwalificeren als ‘begrijpelijk’ impliceert dat de ‘Europese’ landen informatie hadden die hen tot die uitspraak verleidt. Of ze liegen. Bijvoorbeeld omdat het op dit moment belangrijk is om solidair te zijn met ‘Washington’, in de beleving van onze politieke leiders, en/of om te voorkomen dat ‘Europa’ uit elkaar wordt gespeeld.

 

Elders in de wereld heeft men andere informatie. Zoals Pepe Escobar in DIT artikel uitlegt, beschouwen de politieke leiders in Irak en Iran het als het ultieme verraad. Op zich maakt het daarbij niet uit wie de feitelijk juiste informatie verstrekt aan het volk. Of dat ‘onze’ leiders zijn, of dat het de ‘leiders’ zijn in die landen. Het zijn twee ‘waarheden’ die haaks op elkaar staan. Dat ‘onze’ politieke leiders niet in hun eerste leugentje gestikt zijn, zeker waar het gaat over hun bemoeienissen met het ‘Midden-Oosten’, is evident. Achteraf geven ze dat ook ruiterlijk toe. Een bedenkelijk patroon is daarbij dat ze in veel gevallen de ‘Inlichtingendiensten’ ervan beschuldigen dat die onjuiste informatie verstrekten. En dat de ‘Media’ het af lieten weten. Er zijn daarbij aanwijzingen te over dat bepaalde belangengroepen op hun beurt die ‘Inlichtingendiensten’, en de ‘Media’, onder druk zetten om bepaalde informatie achter te houden. Aldred laat in voornoemd boek zien hoe dat ‘nudging’ onderdeel werd van het theoretische concept. De mens is van nature geen ‘Homo Economicus’, zoals de theorie veronderstelt, maar met een beetje hulp kun je hen wel die kant op leiden.

 

Wat gebeurt er nu, als je een kunstmatig tot ‘Homo Economicus’ omgevormde mens loslaat in het ‘wild’? Dan is hij of zij een ‘Sitting Duck’ voor de ‘wilde dieren’, oftewel de échte mens. Correcte beslissingen volgens de ‘Spel Theorie’ lopen dan uit op een catastrofe. In het bijzonder als de informatie die beschikbaar is via het concept van ‘nudging’ is gemanipuleerd tot iets exotisch. Iets dat buiten de ‘Spel-Omgeving’ niet bestaat.

 

Voor iemand buiten de ‘Bubbel’ van de ‘Spel-Omgeving’ is enige alternatieve lezing van de feiten per definitie ‘desinformatie’. En levensgevaarlijk, omdat het onze capaciteit om te ‘nudgen’ in gevaar brengt. En daarmee het ‘Homo Economicus’-project. Maar ik vrees dat het al te laat is. Het was een slecht doordacht idee, dat het licht zag in 1947, toen Friedrich Hayek in een Zwitsers resort een bijeenkomst organiseerde met als doel de ontwikkeling van de ‘welvaartsstaat’ in de kiem te smoren. De stortvloed aan ‘Think-Tanks’ die daaruit direct voortvloeide, om de ‘Media’ en ‘Beslissers’ van die heilloze weg af te brengen, waren buitengewoon effectief. En eenmaal gekoppeld aan het concept van ‘Speltheorie’, gevolgd door ‘Nudging’ om de weerbarstige mens bij te schaven tot hij/zij in het model paste, was dodelijk. Waarmee ik u niet probeer wijs te maken dat er sprake was van een complot, of dat de consequenties zoals we die nu geserveerd krijgen exact datgene was wat Hayek en de zijnen voor ogen stond. Integendeel!

 

Maar ik vrees dat de boodschap die nu circuleert in Irak en Iran, en in de hele Arabische wereld, terwijl die ook luid en duidelijk wordt gehoord en begrepen in landen buiten de ‘Atlantische Bubbel’, dat Soleimani in Irak was om te onderhandelen over een Saoedisch voorstel om de kou in het ‘Midden-Oosten’ uit de lucht te halen, een accurate weergave is van zijn missie. Dat maakt de moord op Soleimani een vorm van verraad waar geen kruid tegen gewassen is. Dat de Saoedi’s worstelen met hun rol in het ‘Midden-Oosten’, en in brede kring gezien worden als gelieerd aan het fundamentalistische terrorisme, én als vriend van Israël, is glashelder. Ze kunnen zich al langer niet vinden in hun rol binnen het concept van de ‘Homo Economicus’, die geacht wordt door niets anders te worden gemotiveerd dan zelfzucht, hoewel ze in onze ogen de meest opportunistische, meedogenloze egoïsten zijn, die slechts interesse hebben in hun eigen rijkdom. Wat ik daarmee zeg, is dat er een omslag in de lucht hangt die zijn weerga niet kent, waarvoor ik hier op mijn blog al verscheidene jaren geleden, en sindsdien bij herhaling, waarschuwde. 

 

De diepgewortelde religieuze verschillen tussen Soennieten en Shiieten beginnen in het niet te vallen, afgezet tegen de fundamentele opdrachten die voortvloeien uit de leer van de Profeet, versus het niets ontziende, volstrekt immorele, materialistische opportunisme van de ‘Homo Economicus’. En diezelfde ongemakkelijke gevoelens vreten nu ook de westerse samenleving van binnenuit op. Al diegenen die speculeren over mogelijke doelen die Iran onder vuur zal nemen als vergelding, komen cruciale informatie tekort. En dit is nadrukkelijk geen ‘I Told You So’-stukje. Ik kan u niet met de hand op het hart zeggen dat als u mij de beslissingen had laten nemen we nu beter af zouden zijn geweest. En wellicht zie ik bepaalde dingen niet scherp, omdat ik zelf cruciale informatie mis. Maar zoals de vlag er nu bij hangt, denk ik dat de moord op Soleimani een wanhoopsdaad was van een ‘gokverslaafde’ die ‘Va Banque’ speelt. En gebaseerd op volkomen onbetrouwbare informatie van ‘Media’ en ‘Inlichtingendiensten’ die er openlijk voor uit komen dat ze ‘hun’ president, en ons, proberen te ‘nudgen’ in de door hen voorgestane richting, wat tot bizarre 'gekruiste signalen' leidt. Daar steun voor uitspreken, zoals ‘Europa’ nu doet, zou mijn keuze niet zijn. Dit is geen spelletje.

Go Back

Comment