Suïcidale neigingen zijn er in twee 'kwaliteiten'.
Algemeen erkend als een 'pathologie' is de vorm die volgt op een gedeprimeerde gemoedstoestand. Aan de andere kant van het spectrum vinden we de 'extreme euforie', die ten onrechte niet algemeen wordt erkend als een voorbode van een naderend voortijdig einde. Op 'YouTube' staan filmpjes van motorrijders die in schaarse kleding op de openbare weg snelheden bereiken van meer dan driehonderd kilometer per uur. En daarbij ternauwernood ander verkeer weten te ontwijken, terwijl één idioot, in korte broek en T-shirt, bij een snelheid van driehonderd kilometer per uur een 'wheelie' maakt. Het passende onderschrift bij het filmpje waar ik naar verwijs is 'Death Wish'.
Hier op mijn blog tracht ik u te laten zien dat onze samenleving in rap tempo afstevent op 'suïcide', met een giftige mix van zwaar depressieve mensen die menen dat we 'gedoemd' zijn als we niet 'gisteren' het klimaat redden, en van 'het gas' en 'het vlees' af gaan. En 'Death Wish'-idioten die vol gas het gevaar tegemoet suizen. Op de pillen, of gehypnotiseerd door hun omgeving, maar niet te stoppen stupide.
Ondanks een lijvige hoeveelheid studies naar beide fenomenen, zijn we er nog niet in geslaagd een duidelijke oorzaak aan te wijzen voor de verspreiding van die aandoening. Ik spreek hier van 'aandoening', en niet meervoud, omdat het op het niveau van de samenleving als organisme geen verschil maakt. Die samenleving is ten dode opgeschreven, zonder therapie. Dat beeld ligt ook ten grondslag aan mijn verzet tegen het idee dat we slachtoffer zijn van één groot, alles overstijgend complot. Ondanks het gegeven dat het complotten regent. En paranoïde wanen.
Recent zijn we in ons deel van de wereld anders over zelfdoding gaan denken. Maar waar we 'cijfers' publiceren gaat het uniek over gevallen die tot die keuze komen omdat ze gedeprimeerd zijn. 'Euthanasie' zien we niet als een probleem, maar als een oplossing. De 'euforische' zelfmoordenaars erkennen we niet, of nauwelijks, als een probleem. Hooguit als een gevaar voor anderen. Dat komt omdat we doortrokken zijn van het besef dat het juist de mensen zijn die 'risico' nemen die ons vooruit helpen. Er rust een taboe op.
Vandaar ook dat het in onze wereld voldoende is als iemand claimt 'goede bedoelingen' te hebben gehad als blijkt dat hij of zij de hand overspeelt, en slachtoffers maakt. Ook als je vooraf kon weten dat het een 'avontuur' was dat wel moest eindigen in dood en verderf. Indien betrokkene zelf geen lijfelijk risico liep, is er als zodanig geen sprake van een 'Death Wish' in de vorm die ik hierboven schets. Maar als het bijdraagt aan het naderbij brengen van de dood van het 'systeem', komt toch de vraag op waar de motivatie dan vandaan komt? Wat voor verborgen kracht maakt nou dat ook die types blind, doof en ademloos hun schouders zetten onder een collectieve suïcide?
Het fabeltje dat bij stijgende welvaart de neiging om je leven voortijdig te beëindigen zou afnemen, omdat het immers veel te leuk is om eruit te stappen, is al achterhaald als 'wishful thinking'. Maar dan hebben we het nog steeds alleen maar over depressie als oorzaak. En in de westerse wereld groeit daarbij het idee dat je 'euthanasie' erbuiten moet laten. Maar de 'euforische' vorm neemt met het stijgen van de welvaart eerder spectaculair toe. Daarbij, wat mij betreft, inbegrepen de mensen die krankzinnige dingen doen die de kwaliteit van hun leven geheel voorspelbaar geen goed doen. De 'cult-vorming' rond een leven 'achter de tralies', of als verslaafde, komt in onze samenleving eerder steeds meer vanuit het 'verwende' segment van maatschappij, dan vanuit de sector die tracht te ontsnappen aan een uitzichtloos bestaan.
Maarten van Schinkel werd dit weekend uit zijn 'Economische Katern' gelicht, om vanaf pagina twee van de krant te melden: 'Economische crises zijn er soms opeens'. En in de subkop: 'Niemand voorspelt een recessie in 2019'. Behalve ondergetekende, en analisten elders, buiten de 'Mainstream'. Maar ik ben dan ook geen 'Death Wish'-motor-econoom. Van Schinkel wijst op een groeiend aantal 'onzekerheden'. Ook wel: 'Overige weggebruikers'. En zoals de regelmatig terugkerende lezer van dit blog zal kunnen bevestigen, zeg ik niet dat ik weet wanneer die vrachtauto opduikt waar we ons tegen te pletter rijden, maar dat onze kansen om het te overleven slinken naarmate we het gas verder open draaien.
Naast dat economische plaatje is er bijna geen segment van de samenleving dat niet wordt bestuurd door een 'Death Wish' motorduivel. 'Hoe zo, kan niet?!? Gas!' Of, in dit geval passender: 'Van het gas af!' Waarom? 'Omdat het kán!' En om de gedeprimeerde kant van de samenleving een kluif toe te werpen, terwijl 'we' hen op laten draaien voor de kosten van dat project. Daarmee voeden we hun depressie, en samen springen we dan straks, zonder parachute, van de bergwand waar de weg ophoudt. Gekkenhuis!